ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE TEORİK TARTIŞMALARIN YÖNTEME ETKİSİ

Yıl 2017, Sayı: 27, 190 - 227, 31.07.2017

Cihan Daban

Öz

I. Dünya Savaşı’ndan sonra, özerk bir çalışma alanı olarak ortaya çıkan Uluslararası İlişkiler disiplini, önemli teorik tartışmalara konu olmuştur. Disiplinin tartışmalara konu olmaya başlaması, beraberinde farklı görüşlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu anlamda disiplin, ilk başlarda İdealizm-Realizm tartışmasıyla şekillenmiş ve sonrasında bu tartışma, birçok düşünür tarafından farklı yöntemlerle ele alınarak devam etmiştir. II. Dünya Savaşı’ndan sonra geniş bir tartışma alanı bulan Uluslararası İlişkiler disiplini, yeni akademik bölüm ve merkezlere de dâhil edilmiştir. Bu durum, disiplinin birçok ülkede boy göstermesine, öte yandan uluslararası alanda karşılıklı bilimsel çalışmaların ortaya çıkmasına ve ardından teorik tartışmaların oluşmasına yol açmıştır. Bir olgu olarak uluslararası ilişkiler, yaklaşık beş yüz yıllık bir dönemi kapsamaktadır. Ancak bir disiplin olarak, yüz yıllık bir tarihi geçmişe sahiptir. Bu bağlamda, bir disiplin olarak Uluslararası İlişkiler, bu beş yüz yıllık dönemi anlamak ve açıklamak amacıyla çalışmalara ve araştırmalara sahne olmuştur. Bu durum zamanla, farklı görüşler doğrultusunda tartışmalara konu olmaya başlamıştır. Bu kapsamda makale, Uluslararası İlişkiler disiplinine konu olan teorik tartışmaları ele almakta olup, bu tartışmalarla süregelen farklı yöntemleri incelemiştir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası İlişkiler, Uluslararası İlişkiler Disiplini, Teori, Yöntem, Teorik Tartışmalar

Kaynakça

• ASHWORTH, Lucian M., “Did the Realist-Idealist Great Debate Really Happen? A Revisionist History of International Relations”, International Relations, Cilt 16, Sayı 1, 2002. ATEŞ, Davut, “Uluslararası İlişkiler Disiplininin Oluşumu: İdealizm/Realizm Tartışması ve Disiplinin Özerkliği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 1, 2009. AYDIN, Mustafa, “Uluslararası İlişkilerde Yaklaşım, Teori ve Analiz”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 51, No 1, 1996. AYDINLI, Ersel – KURUBAŞ, Erol – ÖZDEMİR, Haluk, Yöntem Kuram Komplo: Türk Uluslararası İlişkiler Disiplininde Vizyon Arayışları, İstanbul: Küre Yayınları, 2015. AYTON, Andrew and J. L. Price, “Introduction: The Military Revolution from a Medieval Perspective”, (ed.) Andrew Ayton and J. L. Price, The Medieval Military Revolution: State, Society, and Military Change in Medieval and Early Modern Europe, London: Tauris Publishers, 1995. BACIK, Gökhan, Modern Uluslararası Sistem: Köken, Genişleme, Nedensellik, İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2007. BALCI, Ali ve KARDAŞ, Tuncay, “Realizm”, (ed.) Şaban Kardaş-Ali Balcı, Uluslararası İlişkilere Giriş, İstanbul: Küre Yayınları, 2014. BALDWIN, David Allen, Power and International Relations: A Conceptual Approach, Princeton: Princeton University Press, 2016. BİLGİN, Pınar, “Critical Theory”, (der.) Paul Williams, Security Studies: An Introduction, London: Routledge Press, 2008. BULL, Hedley, The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, London: Macmillan Publisher, 1977. BULL, Hedley, The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, (3. Baskı), New York: Palgrave Press, 2002. BURCHILL, Scott, Andrew Linklater, “Giriş”, çev. Ali Aslan, Muhammed Ali Ağcan, Uluslararası İlişkiler Teorileri İstanbul: Küre Yayınları, 2012. BURCHILL, Scott vd., Uluslararası İlişkiler Teorileri, 3. baskı, (çev.) Muhammed Ağcan-Ali Aslan, İstanbul: Küre Yayınları, 2014. CARR, Edward Hallett, The Twenty Years Crisis, 1919-39, (2. Basım), Londra: Macmillan Press, 1946. CHECKEL, Jeffrey T., “The Constructive Turn in International Relations Theory”, World Politics, Cilt 50, No 1, 1998. CLAUSEWITZ, Carl von, Savaş Üzerine, çev. Selma Koçak, İstanbul: Doruk Yayınları, 2011. COMTE, Auguste, A General View of Positivism, London: Routledge Press, 1907. COX, Robert, “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Millenium Journal of International Studies, Cilt 10, No 2, 1981. CRANSTON, Ruth, The Story of Woodrow Wilson: Twenty-eighth President of the United States, Pioneer of World Democracy, New York: Simon & Schuster Press, 1945. ÇAKIR, Meryem, “Reform ve İdari Reform Kavramları Üzerine Bir İnceleme”, Tarih Okulu Dergisi, Yıl 6, Sayı XVI, Aralık 2013. ÇALIŞ, Şaban ve ÖZLÜK, Erdem, “Uluslararası İlişkiler Tarihinin Yapısökümü: İdealizm-Realizm Tartışması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 17, Sayı 18, 2007. DABAN, Cihan, “Uluslararası İlişkilerde Siyasal Aktörler, Bürokrasi ve Jeopolitik Bağlamında Diplomasi: Türkiye Cumhuriyeti Örneği”, Bitlis: Eren Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Akademik İzdüşüm Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, 2017. DAVIES, Rees, “Frontier Arrangements in Fragmented Societies: Ireland and Wales”, (eds.) Robert Bartlett and Angus MacKay, Medieval Frontier Societies, Oxford: Clarendon Press, 1989. DEUTSCH, Karl, “The Place of Behavioral Sciences in Graduate Training in International Relations”, Behavioral Science, Cilt 3, No 1, 1958. DEVETAK, Richard, “Critical Theory”, (der.) Scott Burchill ve diğerleri, Theories of International Relations, 2. Baskı, Basingstoke: Palgrave Press, 2001. DEVETAK, Richard, “An Introduction to International Relations: The Origins and Changing Agendas of a Discipline”, (ed.) Richard Devetak v.d. An Introduction to International Relations: Australian Perspectives, New York: Cambridge University Press, 2007. DOUGHERTY, James and PFALTZGRAFF, Robert, Contending Theories of International Relations: A Comprehensive Survey, New York: Longsman Press, 1997. EMEKLİER, Bilgehan, “Uluslararası İlişkiler Disiplininde Epistemolojik Paradigma Tartışmaları: Post-pozitivist Kuramlar”, Bilge Strateji, Cilt 3, No 4, 2011. ERALP, Atila, “Uluslararası İlişkiler Disiplininin Oluşumu: İdealizm-Realizm Tartışması”, (der.) İhsan D. Dağı, Atila Eralp ve diğerleri, Devlet, Sistem ve Kimlik: Uluslararası İlişkilerde Temel Yaklaşımlar, 11. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 2009. FEUER, Lewis S., “A Neo-Marxist Conception of Social Science”, Ethics, Cilt 70, No 3, 1960. FISCHER, Markus, “Feudal Europe, 800–1300: Communal Discourse and Conflictual Practices”, International Organization, Vol 46, No 2, 1992. FULLER, Graham, The future of political Islam, New York: Palgrave, 2003. GARNETT, John C., Commonsense and the Theory of International Politics, Albany: State University of New York Press, 1984. GILPIN, Robert, War and Change in World Politics, Cambridge: Cambridge University Press, 1981. GIVEN, James, State and Society in Medieval Europe: Gwynedd and Languedoc Under Outside Rule, Ithaca N.Y.: Cornell University Press, 1990. GRIECO, Joseph, “Anarchy and Limits of Cooperation. A Realist Critique of the Newest Liberal Institutionalism”, International Organization, Cilt 42, Sayı 3, 1988. GROSS, Leo, “The Peace of Westfalya, 1648-1948”, American Journal of International Law, Cilt 42, Sayı 1, January 1948. GUZZINI, Stefano, Realism in International Relations and International Political Economy, New York: Routledge, 1998. HAS, Kenan, “Teolojik Bazı Kavramlar ve Dinsel-Seküler Otorite Sorunu Üzerine: Luther-Calvin”, Tarih Okulu Dergisi, Yıl 7, Sayı XVII, Mart 2014. HERZ, John H., Political Realism and Political Idealism, Chicago: Chicago University Press, 1951. HOBSON, John M., The State and International Relations, Camridge: Cambridge University Press, 2001. HOLDEN, Gerard, “Who Contestualizes the Contextualizers? Disciplinary History and the Discourse about IR Discourse”, Review of International Studies, Cilt 28, Sayı 2, 2002. HOLSTI, Ole R., “Models of International Relations and Foreign Policy”, Diplomatic History, Cilt 13, Sayı 1, Winter 1989. HOMANS, George Casper, “ Behavioralism and After”, (der.) A. Giddens and J. H. Turner, Social Theory Today, Cambridge: Polity Press, 1987. JACKSON, Robert, “Sovereignty in World Politics: a Glance at the Conceptual and Historical Landscape”, Political Studies, Cilt 47, Sayı 3, 1999. JACKSON, Robert and SORENSON, George, Introduction to International Relations, 5. Edition, New York: Oxford University Press, 2013. JOSEPHSON, Harold, James T. Shotwell and the Rise of Internationalism in America, Rutherford: Fairleigh Dickinson University Press, 1975. KATZENSTEIN, Peter J. ve diğerleri, “The Role of Theory in Comparative Politics: A Symposium”, World Politics, Cilt 48, No 1, 1995. KAYA, Sezgin, “Uluslararası İlişkilerde Konstrüktivist Yaklaşımlar”, Ankara: Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 63, Sayı 3, 2008. KEENE, Edward, International Political Thought: A Historical Introduction, Cambridge: Polity Press, 2005. KEOHANE, Robert Owen, After Hegemony Cooperation and Discord in the World Political Economy, Princeton: Princeton University Press, 1984. KING, Gary, KEOHANE, Robert O. and VERBA, Sidney, Designing Social Inquiry Scientific Inference in Qualitative Research, Princeton: Princeton University Press, 1994. LAKE, David A., “Why ‘Ism’ Are Evil: Theory, Epistemology and Academic Sects as Impediments to Understanding and Progress”, International Studies Quarterly, Cilt 55, No 2, 2011. LITTLE, Richard, “International Relations and the Methodological Turn”, Political Studies Quarterly, Cilt 39, Sayı 4, 1991. LONG, David, “Who killed the International Studies Conference?”, Review of International Studies, Cilt 32, Sayı 4, 2006. LUTTWAK, Edward N., Bizans İmparatorluğu’nun Büyük Stratejisi, (çev.) M. Efe Tuzcu, İstanbul: Epsilon Yayınları, 2012. MCNEILL, William Hardy, A World History, London: Oxford University Press, 1967. MILLS, C. Wright, The Sociological Imagination, New York: Oxford University Press, 1959. MORGENTHAU, Hans J., Truth and Power, New York: Knopf Press, 1970. MORGENTHAU, Hans J., Politics Among Nations: The Struggle for Peace and Power, New York: McGreww-Hill Press, 1993. NEUFELD, Mark, The Restructuring of International Relations Theory, Cambridge: Cambridge University Press, 1995. NICHOLSON, Michael, Causes and Consequences in International Relations A Conceptual Study, London and New York: Pinter Press, 1996. NICHOLSON, Michael, “Formal Methods in International Relations”, (der.) Frank Paul Harvey Michael Brecher, Evaluating Methodology in International Studies, Michigan: University of Michigan Press, 2002. OLSON, W.C. and GROOM, A.J.R., International Relations Then and Now: Origins and Trends in Interpretation, London: Harper Collins Academic, 1991. OSIANDER, Andreas, “Sovereignty, International Relations and the Westfalyan Myth”, International Organization, Cilt 55, Sayı 2, Bahar 2001. OZAN, Emre, “Birinci Dünya Savaşı ve Uluslararası İlişkiler Disiplininin Doğuşu Üzerine Bir Değerlendirme”, Akademik Bakış, Cilt 7, Sayı 14, Yaz 2014. ÖZDAL, Barış ve JANE, Murat, “La Der Des Ders’in Uluslararası Sistemin Yapısına Etkileri”, Akademik Bakış Dergisi, Cilt 7, Sayı 14, Yaz 2014. ÖZEL, Ahmet, “Klasik İslam Devletler Hukukunda Ülke Kavramı ve Günümüzdeki Durum: İbn Teymiyye’nin Mardin Fetvası ile Benzeri Diğer Bazı Fetvalar”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 43, Sayı 2, 2012. ÖZLÜK, Erdem, “Gelenekselcilik-Davranışsalcılık Tartışmasını Bağlamında Anlamak”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 64, Sayı 3, 2009. ÖZLÜK, Erdem, Uluslararası İlişkilerde Devlet: Tanım, Teori ve Devlet İstisnacılığı, Konya: Çizgi Kitabevi, 2014. ÖZLÜK, Erdem, “Uluslararası İlişkiler Disiplininin Doğuşu, Kimliği ve Sorunları”, (ed.) Şaban Kardaş-Ali Balcı, Uluslararası İlişkilere Giriş, İstanbul: Küre Yayınları, 2014. PATOMAKI, Haikki and WIGHT, Colin, “After Postpositivism? The Promises of Critical Realism”, International Studies Quarterly, Cilt 44, No 2, 2000. PHILPOT, Daniel, “Westfalya, Authority and International Society”, Political Studies, Cilt 47, Sayı 3, 1999. RICHARDSON, James L., “The Academic Study of International Relations”, (der.) J. Miller and R. Vincent, Order and Violence, Oxford: Calerandon Press, 1990. RIEMENS, Michael, “International Academic Cooperation on International Relations in the Interwar Period: The International Studies Conference”, Review of International Studies, Cilt 37, Sayı 2, 2011. SARICA, Murat, Birinci Dünya Savaşından Sonra Avrupa’da Barışı Kurma ve Sürdürme Çabaları (1919-1929), İstanbul: İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1982. SCHMIDT, Brian C., “On the History and Historiography of International Relations”, (ed.) Walter Carlsnaes v.d., Handbook of International Relations, Londra: SAGE Publications, 2002. SKINNER, Burrhus Frederic, The Behavior of Organisms, New York: Appleton Press, 1938. SMITH, Steve, “Pozitivizm and Beyond”, (ed.) Steve Smith, Ken Booth and Marysia Zalevski, International Theory: Pozitivizm and Beyond, Cambridge: Cambridge University Press, 1996. STEINER, Zara, “Savaş, Barış ve Uluslararası Devletler Sistemi”, (ed.) Jay Winter v.d., I. Dünya Savaşı ve 20. Yüzyıl, çev. Tansel Demirel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012. SÜLEYMAN, A. Ahmed Ebu, İslam’ın Uluslararası İlişkiler Kuramı, (çev.) F. Koru, İstanbul: İnsan Yayınları, 1985. ŞATANA, Nil S., “Uluslararası İlişkilerde Bilimsellik, Metodoloji ve Yöntem”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt 12, Sayı 46, 2015. TANRISEVER, Oktay F., “Yöntem Sorunu: Gelenekselcilik-Davranışsalcılık Tartışması”, (der.) İhsan D. Dağı, Atila Eralp ve diğerleri, Devlet, Sistem ve Kimlik: Uluslararası İlişkilerde Temel Yaklaşımlar, 11. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 2009. TERRIFF, Terry v.d., Security Studies Today, Cambridge: Polity Press, 1999. TESCHKE, Benno, The Myth of 1648, Londra: Verso Press, 2003. VIOTTI, Paul R. and KAUPPI, Mark V., Uluslararası İlişkiler ve Dünya Siyaseti (5. baskı), (çev.) Ayşe Özbay Erozan, Ankara: Nobel Yayınevi, 2014. WALTZ, Kenneth N., Man the State and War: A Theoretical Analysis, New York: Columbia University Press, 1959. WARRALL, John, Gregory Currie and Imre Lakatos, The Methodology of Scientific Research Programs, Cambridge: Cambridge University Press, 1978. WENDT, Alexander, Social Theory of International Relations, Cambridge: Cambridge University Press, 1999. YALVAÇ, Faruk, “Uluslararası İlişkilerde Teori Kavramı ve Temel Teorik Tartışmalar”, (der.) Ramazan Gözen, Uluslararası İlişkiler Teorileri, İstanbul: İletişim Yayınları, 2014.