MUHASEBE HATA ve HİLELERİ: MESLEK MENSUPLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Sayı: 29, 197 - 214, 31.12.2017

Hakan Özçelik , Özlem Nilüfer Karataş Aracı , Serkan Keskin

Öz

Muhasebe, sosyal ve ekonomik hayatın en önemli bir unsurudur. Muhasebe bilgi sistemlerinde üretilen bilgiler, işletme sahipleri, çalışanları, kredi kuruluşları, yatırımcılar ve kamu tarafından kullanıldığından tüm toplumu ilgilendirmektedir. Muhasebe hata ve hileleri muhasebe bilgi
kalitesini düşürmekte ve muhasebe bilgi kullanıcılarını olumsuz etkilemektedir.
Çalışmanın amacı, muhasebe meslek mensuplarının muhasebe hata ve hile algılarını tespit etmektir. Amaç doğrultusunda; muhasebe hata ve hileleri konuları teorik olarak incelenmiş ve Batı Akdeniz Bölgesinde faaliyet gösteren meslek mensuplarına yönelik, ankete dayalı bir araştırma yapılmıştır. Elde edilen veriler çeşitli istatistikî metotlarla test edilmiş, muhasebe meslek mensuplarının hata ve hileleri üzerindeki tutumlarıyla ilgili sonuçlar paylaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Muhasebe, Hata, Hile

Kaynakça

• Alagöz, A., (2008), “İşletmelerde İç Kontrol Sisteminin Önemi ve Denetim Komiteleri ile İç Denetim Birimi İlişkisinin Hata ve Hilelerinin Önlenmesindeki Rolü”, Ed. Doğan Z. Ve İnal M., Tablet Yayınları, Konya, (95-126).
• Anuk, S.A. (2015), Muhasebe Hata ve Hileleri ile Muhasebe Mesleğinde Etik, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Ardıç, O., Ersol E., (2007), Borçlar Hukuku, Agon Bilgi Akademisi, Ankara.
• Aslan, T., Kızıl, C. ve Din, A. (2017), Muhasebe Hata ve Hileleri Üzerinde Etkili Faktörlerin Muhasebe Meslek Etiği Kapsamında Analizi: Yalova Örneği, Journal of Social and Humanities Sciences Research, Vol:4, Issue:5, pp.1125-1138.
• Bayraktar, A.,(2007), ''Türkiye'de ki Muhasebe Hileleri Tarihi'' Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü(Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Edirne.
• Bekçi, İ. ve Avşarlıgil, N. (2011), Finansal Bilgi Manipülasyonu Yöntemlerinden Yaratıcı Muhasebe ve Bir Uygulama, Muhasebe
• Bilim Dünyası Dergisi, Cilt 13, Sayı 2 Haziran, 131-162.
• Bozkurt, N., (2009), İşletmelerin Kara Deliği Hile, Çalışan Hileleri, Alfa Yayınları, İstanbul.
• Çatıkkaş Ö., Çalış, Y., (2007), İşletmelerde Muhasebe Hilelerinin Önlenebilmesi İçin Hile Belirtileri, MÖDAV, İstanbul.
• Çelik T., (2010), ''Muhasebede Hata ve Hileler ile İlgili Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Bir Araştırma'', Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Niğde.
• Doğan, Z. ve Nazlı, E. (2015), “Muhasebe Hata ve Hilelerin Önlenmesinde İşletme Yöneticilerinin Sorumluluğunun Tespitine Yönelik Bir Araştırma”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı: 8 (4), ss.195-212.
• Gürbüz, H., (1990), Muhasebe Denetimi, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul.
• Hatunoğlu, Z., KOCA, N. ve KILLI, M. (2012), “İç Kontrolün Muhasebe Sistemindeki Hata ve Hilelerin Önlenmesindeki Rolü Üzerine Bir Alan Araştırması”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 9, Sayı 20, s.169-189.
• Hesap Uzmanları Derneği (2004), Denetim İlke ve Esasları, İstanbul: HUD, 3.Baskı.
• Kalaycı Ş., (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayınevi, Ankara.
• Karabınar, S. ve Akyel, N. (2009). Hileler ve Muhasebe Denetimindeki Yeri, 1.Uluslararası Balkanlar Tarih ve Kültür Kongresi, 10-16 Mayıs, Priştine-Kosova.
• Karakaya M., (1994), Muhasebe Bilgi Sistemi ve Bilgi Teknolojisi, Ankara. Karakoç Y., (1997), Türk Vergi Yargılaması Hukukunda Delil, Denge YMM AŞ Yayınları, İzmir.
• Kaval, H., (2005), Muhasebe Denetimi, Gazi Kitapevi, Ankara.
• KPMG (2009). “Türkiye Suistimal Önleme ve İnceleme Bölümü; Yöneticilerin Bakış Açısı İle Türkiye’de Suistimal: Riskler, Etkiler ve Alınması Gereken Dersler”, Türkiye’de Suistimal Raporu.
• MHUD (Maliye Hesap Uzmanları Derneği), (2004), Denetim İlke ve Esasları, Acar Matbaası, İstanbul. www.tdk.gov.tr., (08.04.2014)
• Sevig, V., ''Kayıtlarda Hesap ve Muhasebe Hileleri'', Dünya Gazetesi,(10.04.2014).
• Tazegül, A. (2007), Türkiye’de Vergi Kayıp ve Kaçakçılığının Nedenleri ve Önlenmesine Yönelik Muhasebe Meslek Mensuplarının Görüşleri:
• Kars Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Tekin, F. ve Çelikkaya, A. (2005): Vergi Denetimi, Ankara: Seçkin Kitabevi
• Terzi, S. (2012), Hileli Finansal Raporlama Önleme ve Tespit: İMKB İmalat Sanayinde Bir Araştırma, Beta Yayınları, İstanbul.
• TOPSAK, F. (2009), Muhasebe Meslek Mensuplarının Hata, Hile ve Meslek Etiği Konularındaki Tutumları Üzerine Bir Araştırma: Anakara ve Balıkesir Örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Türkiye Denetim Standartları, Bağımsız Denetim Standardı 240, Finansal Tabloların Denetiminde Bağımsız Denetçinin Hileye İlişkin Sorumlulukları, http://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/PDF%20linkleri/standartlar% 20ve%20ilke%20kararlar%C4%B1/DENET%C4%B0M%20STAN DARTLARI/BDS_240.pdf (01.11.2017).
• Türkiye Muhasebe Standartları, TMS 8, Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar, http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/ T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFR S2016Seti/TMS8.pdf (01.11.2017).
• Yıldız, Fehmi, (2001) “Muhasebe Mesleğinde Meslek Ahlakının Önemi ve Mesleğin Saygınlığını Azaltan Etmenler”, Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırma Dergisi, Edirne, Ocak, S.2.