“KİMLİK” ve “TOPLUMSAL KİMLİK” KAVRAMI

Yıl 2018, Sayı: 31, 161 - 176, 30.06.2018

R. SAİM Dalbay

Öz

Hemen
hemen her gün her platformda duyduğumuz, neredeyse her metinde gözümüze çarpan,
artık sosyal bilimlerdeki her disiplinin temel konularından biri haline gelen
‘kimlik’ kavramı, tam da bu nedenlerle bizi, hakkında bilgi sahibi olduğumuz
zannına kaptırarak kolaylıkla yanılgıya düşürüyor. Brubaker ve Cooper’ın da
belirttiği gibi, kavramın yoğun kullanımı ve buna bağlı olarak içeriğindeki
belirsizlik onun içini boşaltmakta böylece ‘kimlik’ birçok şeyi ifade eden bir
kavram gibi görünse de çoğu zaman hiçbir şey ifade etmeyen bir hâle
dönüşmektedir.[1]
Bu makalede, bu kavrama ilişkin olabildiğine geniş alan içinde, yüzeysel ve
daha çok malumat düzeyinde kalan, aynı zamanda da tamamıyla dağılmış
bilgilerin, bilimsel bir çalışmada kullanılabilecek bir niteliğe kavuşturulmaya
çalışılması, sosyal bilimler çalışanı için daha derli toplu hale getirilmesi
amaçlanmıştır. Bu bağlamda ‘toplumsal kimlik’ kavramı öne çıkartılmış ve
‘kimlik’ kavramının sosyolojik boyutu ele alınmaya çalışılmıştır.

---

[1] Roger Brubaker-Frederick Cooper, “Beyond ‘Identity’”,
Theory and Society, vol. 29, No. 1, Kluwer Academic Publishers, Printed in the
Netherlands, 2000, p. 1.

Anahtar Kelimeler

Kimlik, Toplumsal Kimlik, Modernizm

Kaynakça

• Aka, A., “Kimliğe Teorik Yaklaşımlar”, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Mayıs 2010, C.34, S.1, 2010.
• Amin, S., Modernite, Demokrasi ve Din, Maki Basın Yayın, Ankara, 2006.
• Aydoğdu, H., “Modern Kimlikte Öznenin Ölümü”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2004, S.10, s.115-147.
• Bauman, Z., Parçalanmış Hayat, çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2001
• Bilgin, N., Kolektif Kimlik, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 1999.
• Brubaker, R.-Cooper, F., “Beyond ‘Identity’”, Theory and Society, vol. 29, No. 1, Kluwer Academic Publishers, Printed in the Netherlands, 2000.
• Connolly, W.E, Kimlik ve Farklılık -Siyasetin Açmazlarına Dair Demokratik Çözüm Önerileri, çev. Fermâ Lekesizalın, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1995.
• Delannoi,G.(1992). L’hydre jamais terrassee, Nauvel observateur,23129.1.92.
• F Lin N Li vd., “Discourse on Migration and Ethnic Identity: Interviews with Professionals in Hong Kong”, Transactions of the Institute of British Geographers, Vol.20, No.3, 1995, 342-356.
• Furet, F. – Richet, D., La Revulation Française, ed.Foyard, Paris, 1973.
• Gellner, E., Postmodernizm, Reason and Religion, London, 1992.
• Gleason, P., “Identifying Identity”, B. Ashcroft, G. Griffiths ve H. Tiffin (Der.) içinde, The post-colonial studies reader (2nd Edition) (p. 194-196). Oxford:Routledge, 2006.
• Gülalp, H., Kimlikler Siyaseti –Türkiye’de Siyasal İslamın Temelleri, Metis Yayınları, İstanbul, 2003.
• Keyman, F.,“Türkiye’de Kimlik Sorunları ve Demokratikleşme”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, S. 41 Mayıs, Haziran, Temmuz 2007, s..217-230.
• Keyman, F., “Sistem Kurucu ve Sistem Dönüştürücü Bir Toplumsal Gerçeklik Olarak Kültürel Kimlik Olgusunu Yeniden Düşünmek”, Gönül Pultar(Ed.), Kimlikler Lütfen, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yay., Ankara, 2009.
• Mardin, Ş., Din ve İdeoloji, İletişim Yayınları, İstanbul, 2007.
• Özdemir, C., “Kimlik ve Söylem”, Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.2, 2001.
• Özyurt, C., Küreselleşme Sürecinde Kimlik ve Farklılaşma, Açılım Kitap, İstanbul, 2005.
• Rattansi, A., “Postmodern” Bir Çerçevede “Batı” Irkçılıkları, Etkinlikler ve Kimlikler, Ali Rattansi ve Sallie Westwood (Der.) içinde, Batı Cephesinde Irkçılık, Modernite ve Kimlik, çev. Sevda Akyüz (s. 21-109), Sarmal Yayınevi, İstanbul, 1997.
• Sarıbay, A.Y., Postmodernite, Sivil Toplum ve İslam, İletişim Yayınları, İstanbul, 1995.
• Sarup, M., “Identity and Narrative”. Identity, Culture and the Post-modern World. Editör: R. Tasneem; G. Athens, The University of Georgia Press, 1996.
• Selçuk, S.S, “Postmodern Dönemde Farklılığın Kutsanması ve Toplumun Parçacıllaştırılması: “Öteki” ve “Ötekileştirme””, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 2012, C.15, S.2, Güz 2012.
• Sütçüoğlu, B., “Türkiye’de Ulusal Kimliğin Tanımını Değiştirme Çabası: Devlet Katında Nâzım Hikmet’in Değişen İmgesi”, Gönül Pultar(Ed.), Kimlikler Lütfen(s.273-288), ODTÜ Geliştirme Vakfı Yay., Ankara, 2009.
• Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, Türk Tarih Kurumu Basım Evi, Ankara, 1998.
• Wallerstein, I., Dünya Sistemleri Analizi, çev. Ender Abadoğlu, BGST Yayınları, İstanbul, 2011.
• Weeks, J., “Farklılığın Değeri”, Kimlik: Topluluk, Kültür, Farklılık, çev. İrem Sağlamer, İstanbul, Sarmal Yayınevi, 1998.