YALIN YÖNETİM YAKLAŞIMI VE SAĞLIK HİZMETLERİNDE UYGULAMALARI

Yıl 2018, Sayı: 32, 156 - 185, 26.12.2018

Yasin Çilhoroz , İlknur Arslan

Öz

1950’li
yıllarda ekonomik alandaki olumsuzlukların üstesinden gelebilmek için Taiichi
Ohno tarafından uygulamaya konulan ve Toyota Üretim Sistemi (Toyota Production
System) olarak da bilinen yalın üretim kavramı, hem mal hem de hizmet
sektöründe uygulanabilen bütüncül bir yaklaşımı ifade eden yalın yönetim
yaklaşımının temelini oluşturmaktadır. Yalın yönetim yaklaşımı, esasen işletmelerin operasyonel süreçlerinde katma değer
yaratmayan faaliyetlerin azaltılarak
organizasyonların yapısının müşterilerin istek ve ihtiyaçlarına daha iyi cevap verebilmesi
amacıyla sürekli iyileştirme felsefesine dayanan bir yaklaşım olarak
tanımlanabilmektedir. Organizasyonlara gereksiz stok oluşumunu engellemesi ve
israfa neden olan maliyetlerin azalmasını sağlaması gibi önemli avantajları
bulunan yalın yönetim yaklaşımının sağlık hizmetleri sektöründe de uygulanması
önemli hale gelmiştir. Bu önemin sebepleri arasında sağlık hizmetlerinde
sürekli artan maliyetleri kontrol altına alabilmek, hizmet kalitesini artırmak
vb. gösterilebilir. Yalın yönetim yaklaşımının sağlık hizmetlerinde
uygulanabildiğini ortaya koymak amacıyla yapılan bu çalışmanın, sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi için sağlık
sektöründeki karar vericilere faydalı bir rehber olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Toyota üretim sistemi, yalın yönetim yaklaşımı, sağlık hizmetleri

Kaynakça

• 1. ABDULLAH, F. (2003). “Lean Manufacturing Tools and Techniques in the Process Industry with a Focus on Steel”, Pittsburgh: University of Pittsburgh School of Engineering, Doctoral Thesis, USA.2. ALUKAL, G. (2003). “Create a Lean, Mean Machiene”, Quality Progress, 36(4), 29-34.3. ANTONY, J., VE BANUELAS, R. (2002). “Key ingredients for the effective implementation of Six Sigma program”, Measuring Business Excellence, 6(4), 20-27, https://doi.org/10.1108/13683040210451679.4. ARNHEİTER, E.D., VE MALEYEFF, J. (2005). “The İntegration of Lean Management and Six Sigma”, The TQM Magazine, 17(1), 5-18, https://doi.org/10.1108/095447805105730205. ATSAN, N. (1998). “Yalın Yönetim Yaklaşımı ve Türkiye’deki Uygulamalara İlişkin Bir Alan Araştırması”, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.6. AYTAÇ, Z. (2009). “Hastanelerde Yalın Yönetim Sistemleri”, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.7. BALCI, B.R. (2011). “Yalın Düşünce Ve Muhasebe”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 39-58.8. BALLÉ, M., VE RÉGNIER, A. (2007). “Lean as a Learning System in a Hospital Ward”, Leadership in Health Services, 20(1), 33-41.9. BEHROUZI, F., VE WONG, K.Y. (2011). “Lean Peformance Evaluation of Manufacturing Systems: A Dynamic and İnnovative Approach”, Procedia Computer Science, 3, 388-395.10. BEN-DAYA, M., RAOUF, S.O.D.A, KNEZEVIC, J., VE AIT-KADI, D. (2009). “Handbook of Maintenance Management and Engineering”, Springer-Verlag, UK.11. BEN-TOVIM, D.I., BASSHAM, J.E., BOLCH, D., MARTIN, M.A., DOUGHERTY, M., VE SZWARCBORD, M. (2007). “Lean thinking across a hospital: redesigning care at the Flinders Medical Centre”, Australian Health Review, 31(1), 10-15.12. BRANDAO DE SOUZA, L. (2009). “Trends and approaches in lean healthcare”, Leadership in Health Services, 22(2), 121-139.13. BRYANT, P.M., VE GULLING, R.D. (2006). “Faster, Better, Cheaper: Lean Labs are the Key to Future Survival”, Clin Leadersh Manag Rev, 20(2), E2-E2.14. CAN, A.V., VE GÜNEŞLİK, M. (2013). “Yalın Yönetim Felsefesinin Önemli Bir Boyutu Olarak Muhasebede Yalınlaşma Düşüncesi Ve Bir Yalın Muhasebe Uygulaması Örneği: Kendine Faturalama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 57, 1-22.15. CANPOLAT, G. (2015). Bolu Yalın Hastane Uygulamaları Sempozyumu. http://lean.org.tr/bolu-yalinhastane-uygulamalari-sempozyumu/. Erişim Tarihi: 02.01.2018.16. ČİARNİENĖ, R., VE VIENAŽİNDIENĖ, M. (2012). “Lean Manufacturing: Theory and Practice”, Economıcs And Management, 17(2), 726-732.17. CONDEL, J. L., SHARBAUGH, D. T., VE RAAB, S. S. (2004). “Error-free Pathology: Applying Lean Production Methods to Anatomic Pathology”, Clinics in Laboratory Medicine, 24(4), 865-899.18. EMEL, E. (2016). Uludağ Üniversitesi Yalın Sağlık Hizmeti ile Tanıştı. http://lean.org.tr/uludag-universitesi-yalin-saglik-hizmeti-ile-tanisti/. Erişim Tarihi: 02.01.2018.19. EMILIANI, M.L. (2006). “Origins of lean management in America The Role of Connecticut Businesses”, Journal of Management History, 12(2), 167-184. https://doi.org/10.1108/13552520610654069.20. ERDEM, S., VE AKSOY, K. (2009). “Implementıng Lean Servıce Operatıons: A Case Study From Turkısh Bankıng Industry”, İşletme Fakültesi Dergisi, 10(1), 171-198.21. FILLINGHAM, D. (2008). “Lean Healthcre: Improving the Patient’s Experience”, Kingsham Press, UK.22. FINE, B. A., GOLDEN, B., HANNAM, R., VE MORRA, D. (2009). “Leading Lean: A Canadian Healthcare Leader’s Guide”, Healthcare Quarterly, 12(3), 32-41.23. FULLERTON, R.R., KENNEDY, F.A., VE WIDENER. (2014). “Lean Manufacturing And Firm Performance: The İncrementalcontribution of Lean Management Accounting Practices”, Journal of Operations Management, 32, 414-428.24. GERTLER, M.S. (1988). “The Limits of Flexibility: Comments on the Post-Fordist Vision of Production and Its Geography”, Transactions of the Institute of British Geographers, 13(4), 419- 432.25. GOLLAN, P.J., KALFA, S., AGARWAL, R., GREEN, R., VE RANDHAWA, K. (2014). “Lean Manufacturing As A High-Performance Work System: The Case of Cochlear”, International Journal Of Production Research, 52(21), 6434-6447, DOI: 10.1080/00207543.2014.940430.26. GÖK, M.Ş., VE ARICI, T. (2016). “Yalın Yönetim Sistemlerinde Alternatif Yaklaşım: Dinamik Kalite Yönetim Sistemi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 135- 143.27. GÜLERYÜZ, D. (2012). “Yalın Yönetim Sistemlerinin Hastanelere Uyarlanabilirliği ve Bir Hastane Uygulaması”, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.28. GÜRER, S. (2017). “Türk Sağlık Hizmetlerinde Yalın Yönetim İncelemesi: Karadeniz Bölgesi’nde Bir Uygulama”, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.29. HICKS, B.J. (2007). “Lean İnformation Management: Understanding And Eliminating Waste”, International Journal Of Information Management, 27, 233–249.30. HILTON, R.J., VE SOHAL, A. (2012). “A Conceptual Model For The Successful Deployment Of Lean Six Sigma”, International Journal Of Quality and Reliability Management, 29(1), 54-70, https:// doi.org/10.1108/02656711211190873.31. HINES, P., RICH, N., VE ESAIN, A. (1998). “Creating A Lean Supplier Network: A Distribution Industry Case”, European Journal of Purchasing and Supply Management, 4, 235-246.32. HODGE, G.L., ROSS, K.G., JOINES, K.A., VE THONEY, K. (2011). “Adapting Lean Manufacturing Principles To The Textile Industry”, Production Planning and Control, 22(3), 237-247, DOI: 10.1080/09537287.2010.49857733. JACKSON, T., VE JONES, K.R. (1996). “Implementing a Lean Management System”, Productivity Press, USA.34. JIMMERSON, C., WEBER, D., VE SOBEK, D. K. (2005). “Reducing Waste and Errors: Piloting Lean Principles at Intermountain Healthcare”, The Joint Commission Journal on Quality and Patient Safety, 31(5), 249-257.35. KILPATRICK, J. (2003). “Lean Principles”, Utah Manufacturing Extension Partnership, USA.36. KOVACEVIC, M., JOVICIC, M., DJAPAN, M., VE ZIVANOVIC-MACUZIC, I. (2016). “Lean Thinking in Healthcare: Revıew of Implementatıon Results”, International Journal for Quality Research, 10(1), 219-230.37. LAİNG, K., & BAUMGARTNER, K. (2005). “Implementing Lean Principles to Improve the Efficiency of the Endoscopy Department of a Community Hospital”, Gastroenterology Nursing, 28, 210-215.38. LESLIE, M., HAGOOD, C., ROYER, A., REECE, C. P., VE MALONEY, S. (2006). “Using Lean Methods to Improve OR Turnover Times”, AORN Journal, 84(5), 849-850.39. Lİ, J. (2015). “Just-in-Time Management in Healthcare Operations”, Honors College Capstone Experience, Thesis Projects, USA.40. MACLEOD, H., BELL, R. S., DEANE, K., VE BAKER, C. (2008). “Creating Sustained Improvements in Patient Access and Flow: Experiences from Three Ontario Healthcare Institutions”, Healthc Q, 11(3), 38-49.41. MARTÍNEZ-JURADO, P.J., VE MOYANO-FUENTES, J. (2014). “Lean Management, Supply Chain Management and Sustainability: A Literature Review”, Journal of Cleaner Production, 85, 134-150.42. MICHALSKA, J., VE SZEWIECZEK, D. (2007). “The 5S Methodology as a Tool for Improving the Organization”, Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering, 24(2), 211-214.43. NAHMENS, I., IKUMA, L.H., VE GARCIA, T. (2011). “Getting Organized Across the Hospital With 5S”, In S. L. Furterer, (Ed.). Lean Six Sigma for the Healthcare Enterprise. CRC Press, UK. 44. NAPOLES, L., VE QUINTANA, M. (2006). “Developing a Lean Culture in the Laboratory”, Clinical Leadership & Management Review:, The Journal of CLMA, 20(4), E4-E4.45. NORMAN, B.A., THARMMAPHORNPHİLAS, W., NEEDY, K.L., BİDANDA, B., VE WARNER, R.C. (2002). “Worker Assignment in Cellular Manufacturing Considering Technical and Human Skills”, International Journal of Production Research, 40(6), 1479-1492, DOI: 10.1080/00207540110118082.46. NOVIS, D.A. (2008). “Reducing Errors in the Clinical Laboratory: A Lean Production System Approach”, Labmedicine, 39(9), 521-529.47. ÖZKOL, A.E. (2004). “Yalın Düşünce Ve İsrafın Tekdüzen Muhasebe Sistemi Çerçevesinde Kaydı: Bir Yaklaşım Ve Örnek Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(1), 119-138.48. ÖZVERİ, O., VE ÇAKIR, E. (2012). “Yalın Altı Sigma ve Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2), 17-36.49. PANNING, R. (2005). “Using Data To Make Decisions And Drive Results: A LEAN İmplementation Strategy”, Clinical Leadership & Management Review: The Journal Of CLMA, 19(2), E4-E4.50. PEARCE, J. (2004). “Achieving Timely ‘Simple’ Discharge From Hospital - A Toolkit for the Multi-diciplinary Team”, Department of Health Chlorine Free Paper, UK.51. PEPPER, M.P.J., VE SPEDDING, T.A., (2010). “The Evolution of Lean Six Sigma”, International Journal Of Quality and Reliability Management, 27(2), 138-155, https://doi.org/10.1108/02656711011014276.52. PYZDEK, T. (2003). “The Six Sigma Handbook”, The McGraw-HIll Companies, USA.53. RAAB, S.S., JAJA, C.A., CONDEL, J.L. VE DABBS, D. J. (2005). “Improving Papanicolaou Test Quality and Reducing Medical Errors by Using Toyota Production System Methods”, American Journal of Obstetrics and Gynecology, 194(1), 57-64.54. RADNOR, Z. J. (2010). “Review of Business Process Improvement Methodologies in Public Services”, AIM Research, UK.55. RADNOR, Z., VE BOADEN, R. (2008) “Editorial: Lean in Public Services—Panacea or Paradox?”, Public Money and Management, 28(1), 3-7.56. RADNOR, Z., VE JOHNSTON, R. (2013). “Lean in UK Government: Internal Efficiency or Customer Service?”, Production Planning & Control, 24(10-11), 903-915, DOI: 10.1080/09537287.2012.666899.57. RADNOR, Z., WALLEY, P., STEPHENS, A., VE BUCCI, G. (2006). “Evaluation of the Lean Approach to Business Management and its Use in the Public Sector”, Scottish Executive Social Research, 20.58. RADNOR, Z.J., HOLWEG, M., VE WARING, J. (2012). “Lean in healthcare: The unfilled promise?”, Social Science & Medicine, 74, 364-371.59. RAVAL, S.J., VE KANT, R. (2017). “Study on Lean Six Sigma frameworks: A Critical Literature Review”, International Journal of Lean Six Sigma, 8(3), 275-334, https://doi.org/10.1108/ IJLSS-02-2016-0003.60. ROBINSON, S., RADNOR, Z. J., BURGESS, N., VE WORTHINGTON, C. (2012). “Simlean: Utilising Simulation in the Implementation of Lean in Healthcare”, European Journal of Operational Research, 219(1), 188-197.61. RUTLEDGE, J.X, M., VE SIMPSON, J. A. (2010). “Application of the Toyota Production System Improves Core Laboratory Operations”, American Journal of Clinical Pathology, 133, 24-31.62. SUGIMORI, Y., KUSUNOKI, K., CHO, F., VE UCHIKAWA, S. (1977). “Toyota Production System And Kanban System Materialization Of Just-in-Time and Respectfor-Human System”, International Journal Of Production Research, 15(6), 553-564, DOI: 10.1080/00207547708943149.63. TDK. (2017). Türk Dil Kurumu. Erişim Yeri: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a0c1444edfd91.28971753. Erişim Tarihi: 15.11.2017.64. TERZİ, S., VE ATMACA, M. (2011). “Yalın Üretim Sistemi Açısından Değer Akış Maliyetlemesinin İncelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 449-466.65. TÜRKAN, Ö.U. (2010). “Üretimde Yalın Dönüşümün Temel Performans Kriterleri”, BAÜ Fen Bil. Enst. Dergisi, 12(2), 28-41.66. VENKATESH, J. (2007). An Introduction to Total Productive Maintenance. (http://faculty.nps.edu/dl/sysengineering/se3302/pdf/anintroductiontototalproductivemaintenance.pdf). Erişim Tarihi: 21.11.2017.67. WOEHRLE, S.L., VE ABOU-SHADY, L (2010). “Using Dynamic Value Stream Mapping And Lean Accounting Box Scores To Support Lean Implementation”, American Journal of Business Education, 3(8), 67-75.68. WOMACK, J.P., VE JONES, D.T. (2003). “Lean Thinking: Banish Waste and Create Wealth in Your Corporation”, Free Press, USA.69. WOMACK, P., VE JONES, D.T. (1996). “Beyond Toyota: How to Root out Waste and Pursue Perfection”, Harvard Business Review, 74(5), 140-158.70. YAN, Z., WANG, J., VE FAN, J. (2014). “Machine-cell and Part-family Formation in Cellular Manufacturing Using a Two-phase Clustering Algorithm. Proceedings of the 19th World Congress The International Federation of Automatic Control”, August 24-29, Cape Town, South Africa, 2605-2610.