KARİYER STRESİNİN PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ VE İYİMSERLİK DEĞİŞKENLERİYLE YORDANMASI

Yıl 2019, Sayı: 33, 205 - 218, 30.04.2019

Ahmet Günay Rukiye Çelik

Öz

Profesyonel meslek hayatında önemi gittikçe artan
kariyer, uzun soluklu bir süreç gerektiren kavramdır. Buna ilişkin stres,
kariyer stresini meydana getirir. Kariyer stresinin yordayıcıları olarak
psikolojik iyi oluş ve iyimserliğin incelendiği bu çalışma, bir kamu
üniversitesinde öğrenim gören 293 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Çalışmaya
literatürde mesleğe ilişkin belirsizlik içerdiği belirtilen Halkla İlişkiler ve
Tanıtım bölümünde öğrenim gören öğrenciler dâhil edilmiştir. Öğrencilere
kariyer stresi, psikolojik iyi oluş ve iyimserlik ölçekleri uygulanmış ve
sonuçlar arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Çalışmada öğrencilerin psikolojik
iyi oluşlarının ve iyimserliklerinin kariyer streslerinin etkili bir
yordayıcısı oldukları tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Kariyer stresi, psikolojik iyi oluş, iyimserlik

Kaynakça

• Aytaç, S. (2005), Çalışma Yaşamında Kariyer Yönetimi, Planlaması, Gelişimi ve Sorunları, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Baard, P. P., Deci, E. L., and Ryan, R. M. (2004). Intrinsic Need Satisfaction: A Motivational Basis of Performance and Weil‐Being in Two Work Settings 1. Journal of Applied Social Psychology, 34(10), 2045-2068.
• Chang, E. C. (2001). Cultural influences on optimism and pessimism: Differences in Western and Eastern construals of the self. In Optimism & Pessimism, (Ed.) Chang, Edward C. (pp. 257-280) Washington: American Psychological Association Press.
• Choi, B. Y., Park, H., Nam, S. K., Lee, J., Cho, D. and Lee, S. M. (2011). The development and initial psychometric evaluation of the Korean Career Stress Inventory for college students. The Career Development Quarterly, 59(6), 559-572.
• Çalık, T., ve Ereş, F. (2006). Kariyer yönetimi tanımlar: Kavramlar, ilkeler, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Çalışkan, H. ve Uzunkol, E. (2018). Ergenlerde İyimserlik-Kötümserlik Ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması1. The Journal of Happiness & Well-Being, 6(2), 78-95.
• Daco, P. ve Gürün, O. A. (1989). Çağdaş Psikolojinin Olağan Üstü Başarıları, İnkılap kitabevi, İstanbul.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological bulletin, 95(3), 542-575.
• Diener, E., Wirtz, D., Biswas-Diener, R., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D. W. and Oishi, S. (2009). New measures of well-being. In Assessing well-being (pp. 247-266). Springer, Dordrecht.
• Dougall, A. L., and Baum, A. (2012). Stress, health, and illness. A. Baum, T. A. Revenson and J. Singer. (Ed.). Handbook of health psycholog, (2nd Ed.), (p. 53- 78). Taylor and Francis Group, New York.
• Goleman, D. (2009). Duygusal Zeka, Varlık Yayınları, İstanbul.
• Lazarus, R. S., ve Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. Springer Publishing Company, New York.
• Mathis, L. Robert and Jackson, H. John (2010). Human Resource Management (13th Edition); South- Western Cengage Learning Company, USA.
• More, M. (2010). Dynamic Optimism; Philosophy and Psychology for Shattering Limits, http://www.awarenessmag.com/sepoct6/SO6_DYNAM.HTML. (20.04.2019).
• Özden, K. ve Sertel-Berk, Ö. (2017). Kariyer Stresi Ölçeği’nin (KSÖ) Türkçe'ye Uyarlanması ve Psikometrik Özelliklerinin Sınanması. Psikoloji Çalışmaları/Studies in Psychology, 37(1), 35-51.
• Ryan, R. M. and Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual review of psychology, 52(1), 141-166.
• Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 57(6), 1069-1081.
• Ryff, C. D. (2014). Psychological well-being revisited: Advances in the science and practice of eudaimonia. Psychotherapy and psychosomatics, 83(1), 10-28.
• Ryff, C. D. and Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of personality and social psychology, 69(4), 719-728.
• Scheier, M. F. ve Carver, C. S. (1992). Effect of Optimism on Psychological and Phycical Well-Being: Thorical Over-View And Empiral Update, Cognitive Theraphy and Research, 16(2), 201-228.
• Seligman, M. E. P. (2007). Öğrenilmiş İyimserlik, (Çev.) Semra Kunt, HYB Yayıncılık, Ankara.
• Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 374-384.
• Thoits, P. A. (1992). Identity structures and psychological well-being: Gender and marital status comparisons. Social Psychology Quarterly, 236-256.
• Tunç, A. ve Uygur, A. (2001). Kariyer Yönetimi, Planlaması ve Geliştirime, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Van Dierendonck, D. (2004). The construct validity of Ryff's Scales of Psychological Well-being and its extension with spiritual well-being. Personality and individual differences, 36(3), 629-643.
• Yeşilyaprak, B. (2012). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığında paradigma değişimi ve Türkiye açısından sonuçlar: Geçmişten geleceğe yönelik bir değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 97-118.