ÇALIŞMA HAYATINDA BULUNAN “EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR”IN KENDİNİ İŞE VERME DÜZEYLERİ ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2019, Sayı: 34, 181 - 213, 31.08.2019

Filiz Torun Nalbant Ahmet Kuntay Demiral

Öz

Günümüzde yaşanan küreselleşme süreciyle birlikte,
dünyada pek çok alanda devam etmekte olan hızlı değişim; emeklilik sistemini de
etkisi altına almaktadır. Emekliliğin gerçekleşmesi için yasalara göre
belirlenmiş belirli bir çalışma süresi doldurularak aylık bağlanmasının hak
edilmesi amacıyla, çeşitli ülkelerde belli bir hizmet yılı kota olarak
konulmaktadır. 

Türkiye’de, 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlayan
kişilerden meydana gelen ve kamuoyunda kısaca EYT olarak bilinen Emeklilikte
Yaşa Takılanlar; hizmet süresi ve prim ödeme gün sayısı yeterli olmasına
rağmen; emekli olmak için 4447 ve 5534 
No’lu yasalarla kademeli olarak yaş şartı getirilmesi nedeniyle yaş
beklemek zorunda kalmışlardır.

Bu çalışmanın amacı, çalışma hayatında bulunan
Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ın demografik özelliklerinin kendini işe verme
düzeyi üzerine etkisini incelemektir. Araştırmada,“Stanford Kendini İşe Verme
Ölçeği”,  427 kişi üzerinde uygulanmış
olup; elde edilen veriler,  SPSS
Statistics 22 paket programında analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre;
ankete katılan “Emeklilikte Yaşa Takılanlar”ın eğitim durumları ile yaş
grupları arasında, işe kendini verme düzeyleri bakımından istatistiksel olarak
anlamlı farklılıklar (p=0,015) olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Emeklilikte Yaşa Takılanlar, Kendini İşe Verme Düzeyi

Kaynakça

• AKÇAY, C., Yaşlılık Ve Emeklilik (Kavramlar, Kuramlar, Sorunlar), 1. Baskı, Ankara, Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti, 2015ALTINIŞIK, R.-COŞKUN, R.-BAYRAKTAROĞLU, S.-YILDIRIM, E., Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Spss Uygulamalı, 6. Baskı, Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Sakarya Yayıncılık, 2010AR, N.,K., “Güncel Gelişmeler Işığında Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Emeklilik Programlarının Katkısı”, Çalışma İlişkileri Dergisi, 2013, C.4, S.2, ss.13-31AYDIN, A., “Yaşlı İşgücünün Çalışma Hayatındaki Sorunları: Kırklareli İli Örneği”, Journal of Human Sciences, 2017, S.2, C.14, ss.1632-1646BAL, H., Bilimsel Araştırma Teknikleri, Isparta, Süleyman Demirel Üniversitesi Yayın No:20 Fen Edebiyat Fakültesi, 2001BASS, C., “The Effect of Subjective Well-being on Employee Presenteeism”, A Dissertation Submitted to the Faculty of the Graduate School at Middle Tennessee State University in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy Murfreesboro, TN, 2010BAŞ, T., Anket Nasıl Hazırlanır, Nasıl Uygulanılır, Nasıl Değerlendirilir, 4. Baskı, Ankara, Seçkin Kitabevi, 2006BOZOK, D., DEMİRBULAT, Ö., G., “Presenteeism (İşte Varolamama) ile Yaşam Doyumu, Fiziksel ve Ruhsal İyilik Halinin Etkileşimine Yönelik Seyahat Acentası İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2015, C.16, S.27, ss.7-13BROOKS, R., vd., Social Security Reform Financial and Political Issues ın International Perspective, 1. Baskı, USA, Cambridge University Press, 2005 CURAL, M., “Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Mali Yapısı ve Sisteme Yapılan Bütçe Transferlerinin Ekonomik Yansımaları”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2016, C.21, S.2, ss.693-706ÇAKIR, Ö., ÇINAR, E., DENİZLİ, U., “Emeklilik Hazırlık Programlarının, Emeklilerin Yaşam Kalitelerini Geliştirmedeki Rolünün Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 2015, S.3, C.3, ss.223-232 DENK, N., Türkiye’de Sosyal Güvenlik Sisteminin Antropolojik İncelemesi ve Emeklilik Sorunları Üzerine Bir Alan Araştırması, 1. Baskı, İstanbul, Beta Basım A.Ş., 2010ERBAŞ, S.,O., Olasılık Ve İstatistik, 2. Baskı, Ankara,Gazi Kitabevi Tic. Ltd. Şti., 2008EROL, I.,S., “Türkiye’de Sosyal Güvenlik Sisteminin Sorunları ve Sosyal Güvenlik Ahlâkı”, Kamu-İş; C:13, S:3/2014, ss.37-70EROL, S.,”Yaşlılık Sigortası ve Emeklilik Yaşı Tartışması”, Sosyal Bilimler Dergisi / Journal of Social Sciences, 2011, Sayı 1, , Cilt 1, ss. 40-65GRUBER, J., WISE, D.,A., Social Security Programs and Retirement around the World, 1. Baskı, Chicago, The University of Chicago Press, 2004GÜRİŞ, S., ASTAR, M., Bilimsel Araştırmalarda SPSS İle İstatistik, 2. Basım, İstanbul, Der Yayınları, 2015KAYIŞ, A., Edit. KALAYCI, Ş., SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 5. Baskı, Ankara, Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti., 2010 KESEBİR, M., “Türkiye’de 2001 Krizi Sonrası Bankacılık Sektörünün Durumu, Yapısal Reformlar ile Son Yıllardaki Gelişmeler”, Bitlis Eren Üniversitesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 2018, Cilt. 3, Sayı.2, ss. 1-19KOOPMAN, C., PELLETIER, K., R., MURRAY, J., F., SHARDA, C., E., BERGER, M., L., TURPIN, R., S., HACKLEMAN, P., GİBSON, P., HOLMES, D., M., BENDEL, T., “Stanford Presenteeism Scale: Health Status and Employee Productivity”, JOEM, 2002, C. 44, S.1, ss.14-20KORKMAZ,E., AKGEYIK, T., YILMAZ, E., OKTAYER, N., SUSAM, N., ŞEKER, M., Sosyal Güvenlikte Yeni Yaklaşım: Bireysel Emeklilik, İstanbul Ticaret Odası 2006-21, Birlik Ofset Basın Yayın Reklamcılık Tic. Ltd. Şti., İstanbul, 2006LEGROS, F., “Population Aging, Electoral Behavior, and Early Retirement”, Pension Reform in Europe: Process and Progress (Ed. By Holzmann, Robert and Orenstein, Mitchell and Rutkowski, Michal), The World Bank, Washington; 2003, ss.111-130.MUNRO, L., “Absenteeism and presenteeism: possible causes and solutions”, The South Afrıcan Radıographer, 2007, C.45, S.1, ss.21-23ÖĞÜTOĞULLARI, E., KILIÇ, C., “40 Yaş ve Üstü İşsizlerin İstihdam ve Sosyal Güvenlik Algısı ve Beklentilerine İlişkin Bir Alan Araştırması”, Sosyal Güvenlik Dergisi, Ekim 2016, C.16, S.2, ss. 139-166ÖZDEMİR,A., Yönetim Biliminde İleri Araştırma Yöntemleri Ve Uygulamalar, 2.Baskı, İstanbul, Beta Basım A.Ş., 2010 PRATER, T., SMITH, K., Underlying Factors Contributing To Presenteeism And Absenteeism, Journal of Business & Economics Research , C.9, S.6, ss.1-14SEZGİN, S., YILDIRIM, T., “Türkiye’ de Bireysel Emeklilik Sisteminin Etkinliği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2015, S.1,C.2, ss 123- 140SIĞIN, A., “Çalışma Hayatı ve Emeklilik Bağlamında Türkiye’de Yaşlılık”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2016, Sayı 25, C.1, ss. 87-101ŞEN, F., Y., “Emeklilik Döneminde Yaşanan Sorunlara Yönelik Bir Çözüm Önerisi: İkinci İşe Hazırlık Eğitimi ve Emeklilik Kulüpleri”, Ekev Akademi Dergisi, 2015, S.64, C.19, ss.313-334ŞIRIN, İ., Türkiye’de İşsizlik Sigortası Uygulamasının Aktüeryal Esaslara Göre İncelenmesi, SSK Başkanlığı Uzmanlık Yeterlik Tezi, Ankara, 2011 TANTAN, S., Sosyal Güvenlik Kapsamında Emeklilik Sisteminde Reform Arayışları ve Özel Emeklilik Fonları, 1. Baskı, İstanbul, Beta Basım A.Ş., 2001TÜRKDOĞAN, O., Bilimsel Araştırma Metodolojisi, İstanbul, Timaş Yayınları, 2000YILDIRIM, A.-ŞİMŞEK, H., Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Birinci Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi, 1999 YILDIZ, H.,YILDIZ, B , ZEHİRA , C., AYKAÇ, M., “ The Antecedents of Presenteeism and Sickness Absenteeism: A Research in Turkish Health Sector”, 11th International Strategic Management Conference 2015, Social and Behavioral Sciences C.207, ss. 398 – 403YILDIZ, R., ÖMEROĞLU, G., TERİM, N., “Yaşlı Penceresinden Yaşlı Ayrımcılığı: Bursa ve Yalova Örneği”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2017, C.3, S.2, ss.313-329“Report to the US Chamber of Commerce, Economic Costs of Absenteeism, Presenteeism and Early Retirement Due to Ill Health: A Focus on Indonesia”, Rasmussen, B., Sweeny, K., Sheehan, P., (https://www.uschamber.com/sites/default/files/documents/files/indonesia_study_.pdf) Victoria Institute of Strategic Economic Studies Victoria University, Melbourne September 2016, s. 2, Erişim Tarihi 05.05.2018Absenteeism. American Heritage Dictionary of the English Language http://www.answers.com/topic/absenteeism#ixzz1EZ01Pgqc ,Çevrimiçi07.03.2019Ageing and Pensions, http://www.oecd.org/els/, s.14, (Çevrimiçi, 16.02.2019)İstatistiklerle Yaşlılar, 2016, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644, Erişim Tarihi 14.02.2018İstatistiklerle Yaşlılar, 2016, Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644, Erişim Tarihi 08.03.2019Presenteeism, Dictionary.com Unabridged. Retrieved from Dictionary.com website: http://dictionary.reference.com/browse/presenteeism , Çevrimiçi 07.03.2019Yaş bağımlılık oranı, 1935-2016, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644, Erişim Tarihi 14.02.2018