TÜRKİYE TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: İKİ SINIRLI VZA UYGULAMASI

Yıl 2020, Sayı: 36, 121 - 130, 30.04.2020

Süleyman Çakır

Öz

Dünya tekstil sektöründe yaşanan yoğun rekabet ortamında ayakta kalmanın ve rekabet edebilmenin yolu üretim faktörlerini rasyonel ve etkin kullanmaktan geçmektedir. İşletmelerin etkinlik performansını ölçmek amacıyla literatürde en çok kullanılan yöntemlerden biri de Veri Zarflama Analizi (VZA)’dır. Klasik VZA modelleri organizasyonların etkinliğini sadece iyimser bakış açısından değerlendirmektedir. Bu çalışmada herbir karar birimi için iyimser ve kötümser şeklinde iki etkinlik skoru hesaplayan iki sınırlı VZA modeli (DEA with double frontiers) kullanılarak İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan ISO500 firmaları arasında yer alan 12 adet Tekstil firmasının etkinliği ölçülmüştür. Sözkonusu VZA modeliyle yapılan uygulama sayısının az olması nedeniyle bu çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Etkinlik Ölçümü, Veri Zarflama Analizi, Tekstil Sektörü

Kaynakça

• APAN, M., ALP,I. ve ÖZTEL, A. (2019). Determination of the Efficiencies of Textile Firms Listed in Borsa İstanbul by using DEA-Window Analysis. Sosyoekonomi, 27(42), 107-128. BAKKALCI, A.C. (2018). Küresel Ekonomik Sistemde Türk Tekstil Sektörünün Ürün Haritalaması Modeliyle Analizi. Yönetim ve Ekonomi 25(3), 569-585.
• BILALIS, N., VAN WASSENHOVE, L., MARAVELAKIS, E., ENDERS, A., MOUSTAKIS, V. ve ANTONIADIS, A. (2006), An Analysis of European Textile Sector Competitiveness. Measuring Business Excellence, 10 (1), 27-35.
• CHARNES, A., COOPER, W. ve RHODES, E. (1978). Measuring the Efficiency of Decision Making Units. European Journal of Operational Research, 2(429), 429 - 444.
• CHOWDHURY, L., RANA, T., AKTER, M. ve HOQUE, M. (2018), Impact of Intellectual Capital on Financial Performance: Evidence from the Bangladeshi Textile Sector, Journal of Accounting & Organizational Change, 14(4), 429-454.
• ERDUMLU, N. (2016). Efficiency Benchmarking Based on Data Envelopment Analysis: A Case for Turkish Textile Sector. 107(6), 702-710.
• GÖRAL, R., ÇAĞLIYAN, V. ve GELMEZ, E. (2018). İşletmelerin Malmquist-TFV Endeksi İle Verimliliklerinin Analizi: Tekstil Sanayi Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(1),18-29.
• JOSHI, R.N. ve SINGH, S.P. (2010). Estimation of Total Factor Productivity in the Indian Garment Industry, Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal, 14(1), 145-160.
• KONAK, T., ELBİR, G., YILMAZ, S., KARATAŞ, B.M, DURMAN, Y. ve DÜZAKIN, H. (2018). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Tekstil Firmalarının TOPSIS ve MOORA Yöntemi ile Analizi, 22(1),11-44.
• PARKAN, C. ve WU, M.L., (2000). The Worst Possible Relative Efficiency Analysis Based on Inefficient Production Frontier. Working Paper, Department of Management Sciences, City University Of Hong Kong.
• ÖZTÜRK, O. ve GİRGİNER, N. (2015). The Export Efficiency of Turkish Textile and Apparel Firms: An Investigation Employing Data Envelopment Analysis (Dea) and Analytic Hierarchy Process (Ahp) Methods. Tekstil ve Konfeksiyon 25(1),10-23.
• SARICAM, C. ve ERDUMLU, N. (2012). Evaluating Efficiency Levels Comparatively: Data Envelopment Analysis Application for Turkish Textile and Apparel Industry. Journal of Industrial Engineering and Management, 5(2), 518-531.
• SHAFIQ, M., LASRADO, F. ve HAFEEZ, K.(2019). The effect of TQM on Organisational Performance: Empirical Evidence from the Textile Sector of a Developing Country Using SEM. Total Quality Management & Business Excellence, 30(1-2), 31-52.
• UYANIK, S. ve ÇELİKEL, D.C. (2019). Türk Tekstil Endüstrisi Genel Durumu. Teknik Bilimleri Dergisi, 9(1), 32-41.
• TEMİZEL, F., ve BAYÇELEBİ, B.E. (2016). Finansal Oranların TOPSIS Sıralaması ile Yıllık Getiriler Arasındaki İlişki: Tekstil İmalatı Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2),159-170.
• WANG, YM. CHIN, KS. ve YANG, JB (2007). Measuring the Performances of Decision-Making Units using Geometric Average Efficiency. Journal of the Operational Research Society (2007) 58, 929–937.
• WANG, YM. ve CHIN, KS. (2009).A New Approach for the Selection of Advanced Manufacturing Technologies: DEA with Double Frontiers. International Journal of Production Research, 47(23), 6663-6679.
• YAYAR, R. ve ÇOBAN, M.N. (2012). İSO 500 Firmalarının Etkinliklerinin Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı: Dokuma ve Giyim Eşya Sanayi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 165-180.
• YENİLMEZ, G. ve GİRGİNER, N. (2012). Eskişehir Organize Sanayi Bölgesindeki Tekstil Firmalarının İhracatlarındaki Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi (VZA) İle Değerlendirilmesi. Tekstil ve Konfeksiyon, 22(1), 12-17.
• ZHAO, H. ve LIN, B. (2019). Assessing the Energy Productivity of China's Textile Industry under Carbon Emission Constraints. Journal of Cleaner Production, 228, 197-207.