ELEŞTİREL EKONOMİ POLİTİK BAKIŞ AÇISIYLA EDİTORYAL BAĞIMSIZLIK

Yıl 2020, Sayı: 37, 66 - 82, 31.08.2020

Mete Kazaz , Nihal Acar

Öz

Ekonomik ve siyasal dönüşümler medya endüstrisinde yeni ilişkilerin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Medyanın işlevleri ve sorumlulukları 21. yüzyılda güç- iktidar yapılanmasında ilerlemekte, özgeci davranışlardan çok çıkarcı tutumlara dönüşmektedir. Tekelleşmenin bir getirisi olarak kabul gören bu durum editoryal bağımsızlığın yapısal bozulmasında görülen korelasyonun açıklanmasını gerekli kılmaktadır. Editoryal bağımsızlığın değişkenliği, doğrudan medyanın dolaylı olarak da medya etiğindeki değer yargılarının sorgulanmasını beraberinde getirmiştir. İşte buradan hareketle bu çalışmada editoryal bağımsızlığın ne olduğu, fonksiyonlarının hangi etkenlere göre değiştiği ve son olarak ise kümülatif olarak nasıl işlediği üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Araştırma bulgularında, editoryal bağımsızlığın sadece bir nosyondan ibaret olduğu, medya tekelleşmesinin düzenlemesi ve anayasal sınırların belirgin olarak çizilmesi işlevinin ivme kazanacağı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Editoryal Bağımsızlık, iktidar, güç

Kaynakça

• AHMADİ, H. (2013). Editorials and Ideologies. International Journal Of Science Culture and Sport (Intjscs), 11- 21. AKVEREN, S. (2018). Ana Akım Medya Karşısında Alternatif Medya İhtiyacı ve Etik. Adnan Menderes Üniversitesi Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergisi, 1 (1), 10- 31. BACA, K. (2015). Televizyon Haberciliğinde Nesnellik: Ses Kayıtlarının TV Haberlerinde Ele Alınışı. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. BALCI, E, V. (2010). Haber Değer Etmenleri Açısından Geleneksel ve İnternet Gazeteciliğin Karşılaştırması. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. DALGALIDERE, S. (2011). Eleştirel Ekonomi Politiğe Bakış. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1 (1/2) (70-85). DİLGER, M. (2011). Televizyon Haberlerinde Tarafsızlık ve Nesnellik: Eleştirel Bir Yaklaşım. Uzmanlık Tezi. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Ankara. DEVRAN, Y. (2010). Haber, Söylem, İdeoloji. Ankara: Başlık Yayınları. GÖKGÜCÜ, I. (2007). Siyasal Parti Haberlerinde “Tarafsızlık” Kavramı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. İLİC, D. T. (2014). Habercilikte Editoryal Bağımsızlık Sorunu: Türkiye’deki Anaakım Televizyon Kanalları Üzerine Bir İnceleme. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. İLİC, D. T. (2014A). Türkiye’deki Anaakım Televizyon Kanallarında Editoryal Bağımsızlık– Profesyonellik İdeolojisi İlişkisi. Gümüşhane Üniversitesi, İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2 (4), 100- 122. HARDY, J. (2014). Critical Political Economy of the Media: An Introduction. London: Routledge. KARPPİNEN, K. & MOE, H. (2016). What We Talk About When Talk About “Medıa Independence”, Javnost: The Public, 23 (2), 105–119. KAZAZ, M. ve ÇOBAN, M. (2010). Televizyon Haberleri ve Egemen Söylemin Yeniden Üretimi Sürecinde İdeoloji İnşa Stratejilerinin Kullanımı. Selçuk İletişim Dergisi, 6 (2), 191- 206. KURBAN, D. VE SÖZERİ, C. (2013). Türkiye’de Özgür ve Bağımsız Bir Basın İçin Siyasa Önerileri. TESEV Demokratikleşme Programı Medya Raporları Serisi (4), 1- 12. LAPENA, J. F. F. (2009). Editorial İndependence and The Editor-Owner Relationship: Good Editors Never Die, They Just Cross. The Line, Singapore Med, 50 (12), 1120- 1123. MAJİD, R. A. ve ARK. (1991). Chain Ownership And Editorial Independence: A Case Study Of Gannett Newspapers, Mass Communication Faculty Publications, (1), 1- 12. MAHESHWARİ, M. (2015). The Role Of Media Ownership İn Creation and Delivery Of News Content: Case Study Of Two English News Channels. https://www.researchgate.net/publication/282246843, Erişim Tarihi: 04.11.2018. MARX, K. (2003). Kapital 1. Cilt Kapital Üretimin Eleştirel Tahlili. Eriş Yayınları: İstanbul. MOHOLİ, F. (2015). The İnfluence of Government Advertising on Print Media Content in Lesotho, http://wiredspace.wits.ac.za, Erişim Tarihi: 04.11.2018. MURDOCK, G. ve GOLDİNG, P. (1973). Theories of Communication and Theories of Society. Communication Research, 5 (3), 339-356. NİXON, BRİCE. (2012). Dialectical Method and The Critical Political Economy Of Culture. Triple C, 10 (2), (439- 456). ÖZDEMİR, M. (2017). Bilgi Çağında Ana Akım Medyaya Karşı Ortaya Çıkan Alternatif Medyanın Rolü ve Yükselen Yurttaş Gazeteciliği. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E- Dergi), 1 2 (1), 247- 259. ÖZER, Ö. (2012). Haberi Anlamak. Literatürk Yayınları: Konya. ÖZTÜRK, C. (2017). Bir Propaganda Aracı Olarak Radyo. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi (AKAR), Cilt 2, Sayı 3, 157-174. PETKOVİÇ, B. (2004). Medıa Ownershıp and Its Impact on Medıa Independence and Pluralısm, Slovenia: Peace Institute. SENEVIRATNE, K. & MUPPIDI, S. P. (2007). Medıa Pluralısm and Edıtorıal Independence: A Case Study Approach. to Publıc Service Broadcastıng in Asıa, http://uhavax.hartford.edu, Erişim Tarihi: 04.11.2018. SEVER, N. (1998). Kitle İletisim Arastırmalarında İki Yaklasım: Liberal Veelestirel Kuramlar Farklılıklar ve Yakınlaşmalar. Kurgu Dergisi, (15),44-53. ŞEKER, B. T. (2004). Türk Basınında Objektiflik Fazilet Partisi’nin Kapatılması Örneği. Selçuk İletişim Dergisi, 3 (2), 35- 47. TELWA, K. K. K. ve GİTHİORA, B. (2015). The İmpact Of Media Ownership, Commercialization and Commoditization On Editorial Independence. Kipkirui Kkt Et Al.; Sch. J. Art. Humanit Social Science, 3 (5a), 1027-1033. ÜNLÜER, A. O. (2016). Ana Akım Medyada Haberler: Televizyon ve Gazetelerin Haber Seçimleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz. Selçuk İletişim Dergisi, 9 (2), 138-158. YAYLAGÜL, L. (2018). Eleştirel Ekonomi Politik Perspektiften Devlet ve Medya İlişkisi. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 5 (2) 134-152. YÜKSEL, H. (2014). Yeni Medyaya Entegrasyon Sürecinde Değişen Gazetecilik Pratikleri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. YURDİGİL, Y. ve YÜKSEL, H. (2013). TV Haberciliğinde Editoryal Bağımsızlık Sorunu: Türkiye Televizyon Haberciliğinde Editoryal Bağımsızlık Sorununa İlişkin Alan Araştırması. Selçuk İletişim Dergisi, 7 (4), 139- 151. YILMAZ, Y. (2015). Ana Akım Medyada Yer Alan Eğitim Haberlerinin Söylem Seçkinleri Açısından Analizi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. WASKO, J. (2014). The Study of The Political Economy of The Media in The Twenty-First Century İnternational, Journal of Media & Cultural Politics, 10 (3), 259–271. WASKO, J. ve ARK. (2011). Introduction: The Political Economy of Communications Core Concerns and Issues, First Edition. West Sussex: Blackwell Publishing Ltd.