TEMSİLSİZ VERGİ OLMAZ İLKESİ BAĞLAMINDA MAGNA CARTA'YA FARKLI BİR BAKIŞ

Yıl 2021, Sayı: 40, 120 - 142, 31.08.2021

Salih Taşdöğen

Öz

Magna Carta Libertatum (Magna Carta) dünya siyasi tarihinde, mo-narşiye özgürlükler lehine vurulan ilk ve en büyük darbelerden biri olarak görülmektedir. Birçok konuda çeşitli hükümler içeren bu belgenin vergi hukukuna yansımalarından en önemlisi de doktrinde “temsilsiz vergi olmaz” ilkelerinin kaynağı olarak gösterilmesidir. Vergide yasallık ve temsilsiz vergi olmaz ilkesi demokratik hukuk devletlerinde vergilendirme yetkisini sınırlandıran en önemli ilkeler olarak kabul edilebilir. Bu ilkelerin kaynağı-nın Magna Carta olarak gösterilmesine rağmen durum aslında bundan farklı-dır. Bu makalede tarihsel veriler ışığında “temsilsiz vergi olmaz” ilkesinin günümüzdeki konseptinin gerçekten Magna Carta’ya dayanıp dayanmadığı hususu irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

magna carta, temsilsiz vergi olmaz, vergide yasallık, ingiliz tarihi, parlamento

Kaynakça

• Arsel, İlhan (1964), Anayasa Hukuku (Demokrasi), Doğuş Matbaacılık.
• Bates, Robert H. ve Lien, Da-Hsiang Donald (1985), A Note on Taxa-tion, Development, and Representative Government, Politics & Society 14, no. 1: pp.53–70. https://doi.org/10.1177/003232928501400102
• Breay, Claire - Harrison, Julian (2019, Haziran 11), Magna Carta: an Introduction, http://www.bl.uk/magna-carta/articles/magna-carta-an-introduction#
• Budak, Tamer (2015), Türk Vergi Hukukunda Anayasal Ölçüt: Mali Güç, On İki Levha Yayıncılık.
• Carpenter, D. A. (1990), The Minority of Henry III, University of Cali-fornia Press.
• Çağan, Nami, (1982), Vergilendirme Yetkisi, Kazancı Hukuk Yayınları.
• de Crouy-Chanel, Emmanuel, (2014), Le consentement à l'impôt, Pou-voirs 2014/4 (n°151), pp. 5-14. https://doi.org/10.3917/pouv.151.0005
• de Gray Birch, Walter, (1887), Cartularium Saxonicum: A Collection of Charters Relating to Anglo-Saxon History, Whiting & Company.
• Drew, Katherine Fischer (2004), Magna Carta, Greenwood Press.
• Duverger, Maurice (1986), Siyasal Rejimler, Sosyal Yayınlar.
• Dzelzainis, Martin (2005), History and Ideology: Milton, the Levellers, and the Council of State in 1649, Huntington Library Quarterly, Vol. 68, No. 1-2, pp. 269-287. https://doi.org/10.1525/hlq.2005.68.1-2.269
• Erkin, Gözde (2013), Vergilendirme Yetkisinin Tabi Olduğu Anayasal İlkeler, Ankara Barosu Dergisi, 3, ss. 237-249. a a
• Frecknall-Hughes Jane (2012), Re-examining King John and Magna Carta: Reflections on Reasons, Methodology and Methods, Making Le-gal History: Approaches and Methodologies, (ed. A. Musson ve C. Steb-bings), Cambridge University Press, pp. 242-262.
• Friedrich, Carl J. (1999), Sınırlı Devlet, Gündoğan Yayınları.
• Garnett, George (2018), Sir Edward Coke’s Resurrection of Magna Car-ta, Magna Carta: History, Context and Influence, (ed. Lawrence Gold-man), IHR, pp. 51-60
• Gerçek, Adnan - Bakar, Feride - Mercimek, Fulya - Çakır, Erdem Utku - Asa, Semih (2014), Vergilemenin Anayasal Temellerinin Çeşitli Ülkeler Açısından Karşılaştırılması ve Türkiye İçin Çıkarımlar, Ankara Üniversi-tesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 63(1), ss. 81-130. https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001741
• Gerçek, Adnan - Çetin Gerger, Güneş - Taşkın, Çağatay - Bakar, Feride - Güzel, Simla, (2015), Mükellef Hakları: Türkiye Perspektifi ve Gelişti-rilmesi, Seçkin Yayınevi.
• Giray, Filiz (2015), Maliye Tarihi. (6. b.) Ekin Yayınevi.
• Gözler, Kemal (2009), İngiltere’de Parlamento Neden ve Nasıl Ortaya Çıktı: Malî Hukukun Anayasa Hukukundan Eskiliği Üzerine Bir Dene-me, Prof. Dr. Mualla Öncel’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, ss. 365-374.
• Grant, Moyra (2009), The UK Parliament, Edinburgh University Press.
• Güneş, Gülsen, (2014), Verginin Yasallığı İlkesi (4. b.) On İki Levha Yayıncılık.
• Helmholz, Richard H. (1999), Magna Carta and the ius commune, Uni-versity of Chicago Law Review: Sayı 66 : Cilt 2 , pp. 297-371.
• Helmholz, Richard H. (2016), The Myth of Magna Carta Revisited, 4 North Carolina Law Review, pp. 1475-1493.
• Herb, Michael (2003), Taxation and Representation, Studies in Compa-rative International Development, vol. 38, no. 3 pp. 3-31. https://doi.org/10.1007/BF02686197
• Ilbert, Courtenay. (1911), Parliament: Its History, Constitution and Prac-tise, Williams and Norgate.
• İlal, Ersan (1968), Magna Carta, İÜHFD, 34(1-4), ss. 210-242.
• Jenks, Edward (1904), The Myth of Magna Carta, Independent Review, pp. 260-273.
• Judge, David (1993) The Parliamentary State, Sage Publications.
• McKechnie William Sharp (1914), Magna Carta A Commentary on the Great Charter of King John with an Historical Introduction, James Mac-lehose and Sons.
• Metzger, Scott Allan (2010), Magna Carta: Teaching Medieval Topics for Historical Significance, The History Teacher, Vol. 43 No:3, pp. 345-356.
• Miceli, Vincenzo (1946), Modern Parlamentolar: Parlâmento Hukuk ve Siyaseti Etütlerinden, Ulus Basımevi.
• Mosca, Gaetano (1948), Magna Carta’dan XX. Asra Kadar İngiliz Ana-yasa Hareketleri, AÜHFD, 5(1-4), ss. 33-58.
• Mosca, Gaetano (1963), Siyasi Doktrinler Tarihi, Varlık Yayınları.
• Öz, Erol (1996), İngiltere’de Parlameter Temsilin Doğuşu, (Yayınlan-mamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti-tüsü, İstanbul.
• Hoffman, Philip T. - Norberg, Kathryn (1994), 'Conclusion', in Fiscal Crises, Liberty, and Representative Government 1450-1789, (Editörler: Hoffman, Philip T. - Norberg, Kathryn), Stanford University Press, pp. 299-312.
• Radin, Max. (1947), Myth of Magna Carta, Harvard Law Review, 60(7), pp. 1060-1091.
• Sajo, Andras (1999), Limiting Government, An Introduction to Constituti-onalism, Central European University Press.
• Samson William D. (2002), “History of Taxation”, in The International Taxation System (Editörler: Lymer A., Hasseldine J.),Springer, Boston.
• Savcı, Bahri (1949), Palımanter Rejimli Hükümetin Unsurları, AÜSBFD, 2(8), 24-67.
• Snook, Ben (2015), The Anglo-Saxon Chancery The History, Language and Production of Anglo-Saxon Charters from Alfred to Edgar, The Boy-dell Press.
• Stuart, William A. (1915), The Constitutional Clauses of Magna Carta, Virginia Law Review, 2(8), pp. 565-583.
• Şenyüz, Doğan - Yüce, Mehmet - Gerçek, Adnan (2015), Vergi Huku-ku, 6. b., Ekin Yayınevi, Bursa.
• Tilly, Charles (1990), Coercion, Capital, and European States, AD 990-1990, Basil Blackwell.
• Tuncay, Can A. (2015), Magna Carta (Büyük Ferman), Bahçeşehir Üni-versitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10(135), 7-28
• Turner, Ralph V. (2003), Magna Carta, Pearson Longman.
• Wiseman, H. V. (1966), Magna Carta Efsanesi, Çev. Münci Kapani, Ankara Hukuk Fakültesi 40. yıl Armağanı, AÜHF Yayınları, Ankara.