TÜRKİYE’DE KADININ İŞGÜCÜNE KATILIMINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2022, Sayı: 43, 361 - 394, 31.08.2022

Zahide Gençtürk

Öz

Üretim faktörlerinden biri olan işgücünün verimli kullanılması ülkelerin ekonomik kalkınmalarının sağlanmasında kilit role sahiptir. Bu bağlamda genellikle çoğu ülkede düşük işgücüne katılıma sahip olan kadın işgücünün de üretim faaliyetlerinde ve işgücü piyasasında daha fazla yer alması gerekmektedir. Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de kadınların işgücüne katılım oranları yılar itibari ile artış göstermiş olup erkeklerin işgücüne katılım oranlarının gerisinde kalmıştır. Bu çalışmada kadının işgücüne katılım oranları eğitim durumu, medeni durum ve yaş grupları gibi sosyo demografik özelliklere göre değerlendirilecek ve kadınların işgücüne katılımını etkileyen faktörler genel olarak ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

İşgücü,, Kadının İgücüne Katılımı, İgücü Piyasası

Kaynakça

• Ak, A. (2019), Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımında Engeller Ve Çözüm Önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Aksoy, N., Felek, Ş., Yayla, N. ve Çeviş, İ. (2019). Türkiye’ de Kadın İstihdamı ve Etkileyen Faktörler, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 17 (3), 146-16.
• Andersen, S. H. and Hansen, L.G. (2010). The Rise and Fall of Divorce A Sociological Adjustment of Becker’s Model of the Marriage Market, FOI Working Paper 2010 / 4.
• Aytaç, S. (2020). Kadınlara Yönelik Sosyal Politikalar. A. Tokol & Y. Alper (Eds.), Sosyal Politika (11. Baskı, ss. 374-400).Dora Basım Yayın, Bursa.
• Ayvaz Kızılgöl, Ö. (2012). Kadınların İşgücüne Katılımının Belirleyicileri: Ekonometrik Bir Analiz, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13 (1) 2012, 88-101.
• Bilgin, B. (2012). Çalışma Yaşamında Kadın ve Yasal Düzenlemeler. Türkiye barolar birliği dergisi, Sayı:99, 311-315.
• Bremmer, D. and Kesselring, R. (2004). Divorce and Female Labor Force Participation: Evidence from Times-Series Data and Cointegratio, Atlantic Economic Journal, 32(3), pp. 175-190
• Cam, E. (2003).“Türk İstihdam Politikasında Çalışan Kadınlar ve Uygulanan Politikalar 2: İstihdam Politikaları”, Çelik İş Sendikası Aylık Yayın Organı, 3(13), Eylül-Ekim, 2003.
• Camkurt, M. Z. (2010). Son Değişiklikler Işığında Her Yönüyle Doğum Borçlanması, Mali Çözüm Dergisi, sayı: 102, 251-269.
• Canbolat, T. ve Özkan, S. D. (2017). Doğum Borçlanması Yapılabilecek Süreler, İş ve Hayat, 3(6), 105 – 136.
• Çakır, Ö. (2008). Türkiye’de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması Türkiye’de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 31, 25-47.
• Ecevit, Y. (2000). Çalışma Yaşamında Kadının Emeğinin Kullanımı ve Kadın-Erkek Eşitliği “Kadın – Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset” Rapor (Yayın No. TÜSİAD-T/2000-12/290).
• Ecevit, Y. (2008). İşgücün Katılım, İstihdam, içinde “Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri “Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset” Raporunun Güncellemesi”(Yayın No. TÜSİAD-T/2008-07/468), (Yayın No. KAGİDER-001), Temmuz, İstanbul, ss.113-214.
• Ecevit, Y. (2015). Feminist Sosyal Politika Bağlamında Türkiye’de Çocuk Bakımı ve Eğitimine İki Paradigmadan Doğru Bakmak. A. Makal & G. Tokgöz (Eds.), Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın emeği (1. Baskı, ss.185-221) İmge Kitapevi, Ankara.
• Erarslan, İ. (2009). Türkiye’de Kadın İstihdamının Artırılması: Tespit ve Öneriler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ergüder, B. (2006). Türkiye´de Kadın Emeğinin Değişen Yapısı: Enformel Kesimde Kadın Emeği ve Kadın Emeğine Talep,.(Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erken, C. (2020). Kadınların İşgücü Piyasasında Karşılaştıkları Engeller ve İşkur İçin Öneriler (Uzmanlık Tezi), T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü.
• Görgün Baran, A., Gelgeç, B., Ayça, E., Canet, T. ve Hikmet Barutu, F. (2016). İş Hayatında Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin İÇASİFED Üyesi İşverenlerin Eğilim Ve Beklentileri Açısından Değerlendirilmesi, The Word Bank, http://documents1.worldbank.org/curated/en/512661479487244206/pdf/110375-WP-P146215-PUBLIC-TURKISH-ANGIKAD.pdf
• Gürol, M. A. (2007). Türkiye’de İş Yaşamındaki Kent Kadınının Açmazı: Kariyer-Aile İkilemi, Karamanoğlu Mehmet bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007 (3), 144-150.
• Hafeez, A. and Ahmad, E. (2002). Factors Determınıng The Labour Force Partıcıpatıon Decısıon Of Educated Marrıed Women In A Dıstrıct Of Punjab, Pakistan Economic and Social Review Volume XL, No. 1 (Summer 2002), pp. 75-88.
• Hanbay Çakır, E. (2011). Kadın İstihdamında Yerel Yönetimlerin Rolü, Görevleri ve Sorun Alanları, TEPAV, Kadın Emeği Konferansı, Kadın İstihdamı ve Sorun Alanları, 3 Mayıs 2011, Ankara
• ILO (2017). World Employment and Social Outlook: Trends for women 2017 International Labour Office – Geneva: ILO, 2017.
• ILO (2020a). World Employment and Social Outlook: Trends 2020 International Labour Office – Geneva: ILO, 2020.
• ILO (2020b). Cinsiyete Dayalı Ücret Farkının Ölçümü Türkiye Uygulaması. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_756659.pdf
• İçli, G. (2018). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Politikaları ve Küreselleşme, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı: 30, 133-143.
• İkkaracan, İ. (2015). Feminist politik İktisat ve Kurumsal İktisat çerçevesinde Türkiye’de Kadın İstihdamı Sorununa Farklı bir Yaklaşım. A. Makal & G. Tokgöz (Eds.), Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın emeği (1. Baskı, ss.169-183).İmge Kitapevi, Ankara.
• İŞKUR (2021). Türkiye İş Kurumu 2020 Yılı Faaliyet Raporu Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara
• Jaumotte, F. (2003). Labour Force Partıcıpatıon of Women: Empırıcal Evıdence on The Role of Polıcy And Other Determınants in Oecd Countrıes, OECD Economic Studies, No. 37, 2003/2.
• Karabıyık, İ. (2012). İşgücü Piyasasının Yapısal Özellikleri ve Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılma Sorunu, International Journal of Human Sciences, (9)2, 1282-1310.
• Karadeniz, O. ve Yılmaz, H. H. (2018). İş Dünyasında Kadın, Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu, cilt:3.
• KGSBEP (2018). Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2018-2023, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Ankara.
• Kılıç, D. ve Öztürk, S. (2014). Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı Önündeki Engeller ve Çözüm Yolları: Bir Ampirik Uygulama, Amme İdaresi Dergisi, 47(1), 107-130.
• Koray, M. (1992). Çalışma Yaşamında Kadın Gerçekleri, Amme İdaresi Dergisi, 25(1), 93-122.
• Koray, M. (2005). Sosyal Politika. (3. Basım) İmge Kitapevi, Ankara.
• Korkmaz, A. ve Korkut, G. (2012). Türkiye’de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 41-65.
• Kutlar, A., Erdem, E. ve Aydın, F. F. (2012). Kadınların İşgücüne Katılması İle Doğurganlık, Boşanma Ve Ücret Haddi Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Araştırma, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, VII (I), 149-168.
• OECD(2021),OECDStatDataExtracted,https://stats.oecd.org/viewhtml.aspx?datasetcode=LFS_SEXAGE_I_R&lang=en# ET. 03.07.2021.
• Önder, N. (2013). Türkiye’de Kadın İşgücünün Görünümü, ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1), 35-61.
• Özdemir, Z., Noyan Yalman, İ. ve Bayrakdar, S. (2012). Kadın İstihdamı ve Ekonomik Kalkınma: Geçiş Ekonomileri Örneği. International Conference on Eurasian Economies, ss.115-122.
• Özer, M. ve Biçerli, K. (2003). Türkiye’de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 55-85.
• Papps, K. L. (2010). Female Labour Supply and Spousal Education. IZA Discussion Paper No. 5348.
• Şen, M. (2018). Cinsiyete Dayalı Ücret Eşitsizliğinin Avrupa Birliği ve Türkiye Kapsamında Değerlendirilmesi, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18 (41), 295-324. DOI: 10.21560/spcd.vi.455488.
• Tahtacı, S. (2019). Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımını Etkileyen Faktörlerin Lojistik Regresyon Yöntemiyle Analizi. (Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Tansel, A. (2002), İktisadi Kalkınma Ve Kadınların İşgücüne Katılımı: Türkiye’den Zaman-Serisi Kanıtları ve İllere Göre Yatay Kesit Kestirimleri, ERC Working Papers in Economics 01/05T.
• Tokgöz, G. (2013). Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Kalkınma ve İşgücü Piyasaları, Sendikacılık Akademisi Ders Notları 2, TÜRK-İŞ Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Aydoğdu Ofset, Ankara.
• Tokgöz, G. (2015). Kalkınmada Farklı Yörüngeler Kadın İstihdamında Farklı Örüntüler Işığında Türkiye’de Kadın İstihdamı. A. Makal & G. Tokgöz (Eds.), Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın emeği (1. Baskı, ss.143-168) İmge Kitapevi, Ankara.
• Tokgöz, G., Özkazanç, A. ve Poyraz, B. (2001). Kadınlar Kalkınma ve Sosyal Adalet, Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi,Ankara
• TUİK (2017). Aile Yapısı Araştırması, 2016, https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21869
• TUİK Haber Bülteni ( 2021). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2020-37221
• Tuskan, A. A. (2007). Kadın Hakları ve Yeni Medeni Kanun, İstanbul Barosu Dergisi, 81(2), 561-566.
• TÜİK (2013). İstatistiklerle Kadın 2012. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara.
• Uraz, A., Aran, M., Hüsamoğlu, M., Şanalmış Okkalı, D. ve Çapar, S.(2010) Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımında Son Dönemde Gözlenen Eğilimler, DPT ve Dünya Bankası Refah ve Sosyal Politika Analitik Çalışma Programı, Çalışma Raporu Sayı 2, Ankara, Mart 2010.
• Ünlütürk Ulutaş, Ç. (2009).Yoksulluğun Kadınlaşması ve Görünmeyen Emek, Çalışma ve Toplum, 2009/2
• Verick, S. (2014). Female labor force participation in developing countries, IZA World of Labor , 87 doi: 10.15185/izawol.87.
• Yarıkkaya, P. A.(2012).Türkiye’de Kadınların Çalışma Hayatındaki Yeri, http://www.tekgida.org.tr/Faaliyetler/Kadin-Burosu, ET:04.05.2021.