HİBRİT TEHDİTLER ve AVRUPA BİRLİĞİ

Yıl 2023, Sayı: 45, 391 - 412, 30.04.2023

Eda Ünal , Selim Kanat , Muharrem Gürkaynak

Öz

Günümüzün çok aktörlü, çok yönlü, çok faktörlü ve çok boyutlu güvenlik ortamında hibrit tehditler güvenlik politikalarının vazgeçilmez bir faktörü haline gelmiştir. Gündelik yaşantıda da giderek artan dijitalleşme, hibrit tehditler arasında siber saldırıları ayrı bir konuma yükseltmektedir. Avrupa Birliği üyesi devletler için de durum farklı değildir. Bu durum açısından, araştırmanın sorusu da Avrupa Birliği’nin hibrit tehditler ile mücadelede nasıl bir ortak politika ürettiğidir. Araştırmada test edilecek hipotez ise Avrupa Birliği’nin hibrit tehditler ile, ulusal emniyet teşkilatları, istihbarat servisleri, Europol, ENISA (Avrupa Birliği Siber Güvenlik Ajansı) gibi resmî kurumlar haricinde siber güvenlik kurumları, siber güvenliğe dair özel şirketler vasıtasıyla bilhassa istihbarat paylaşımı ile mücadele etmeyi seçtiği yönündedir. Çalışmanın hipotez testinde bir konuyu geniş kapsamlı ele alıp değerlendirmede avantajlı olduğundan nitel yöntemler tercih edilmiştir. Bilhassa yabancı literatür temel ve resmi kaynaklar üzerinden taranmıştır. Elde edilen bulgular sayısal veriler ve örnek olaylarla da test edilerek hipotez ispatında kullanılmıştır. Araştırma neticesinde ulaşılan sonuç ise Avrupa Birliği’nin, yürürlükte olan Siber Güvenlik Kanunuyla (The EU Cybersecurity Act) birlikte, ENISA için yeni bir dönemin başlamış olduğudur. Bu kanun ENISA’ya Avrupa Birliği üye ülkelerinin hibrit tehditlerle mücadelesinde yardımcı olmasını sağlayan daha fazla sorumluluk yüklenmiş ve kaynak ayrılmıştır. ENISA Avrupa Birliği’nin hibrit tehditlere karşı geliştirdiği politikaların merkezi konumunu önümüzdeki dönemler de sürdürecektir.

Anahtar Kelimeler

Hibrit Tehditler, AB Siber Güvenlik Kanunu, ENISA, EEAS, ECSO, Avrupa Birliği,

Kaynakça

• Bilecka, R. (2019). Creating a Safer World of Tomorrow. European Cybersecuirty Journal, 5(1), 66-68.
• Commission of the European Communities. (2009, 03 30). Protecting Europe from large scale cyber-attacks and disruptions: enhancing preparedness, security and resilience. 10 08, 2019 tarihinde Eur-lex: https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2009:0149:FIN:EN:PDF adresinden alındı
• Council of the European Union. (2015, 02 11). Council Conclusions on Cyber Diplomacy (6122/15). 11 08, 2019 tarihinde data.consilium.europa.eu: https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-6122-2015-INIT/en/pdf adresinden alındı
• Council of the European Union. (2017, 10 09). Draft implementing guidelines for the Framework on a Joint EU Diplomatic Response to Malicious Cyber Activities (13007/17). 11 09, 2019 tarihinde data.consilium.europa.eu: https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-13007-2017-INIT/en/pdf adresinden alındı
• Council of the European Union. (2018, 04 16). Council conclusions on malicious cyber activities (7925/18). 11 09, 2019 tarihinde data.consilium.europa.eu: https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-7925-2018-INIT/en/pdf adresinden alındı
• Dowdall, B. (2019). Cyber and Hybrid Threats to Canada and Its Allies. Hot Topics in Security and Safety. Canada: The Conference Board of Canada.
• EDA. (2018). CYBER PHALANX 2018 to Enhance Cyber Resilience of CSDP Mission. 10 06, 2019 tarihinde eda.europa.eu: https://eda.europa.eu/news-and-events/news/2018/05/31/cyber-phalanx-2018-to-enhance-cyber-resilience-of-csdp-missions adresinden alındı
• EDA. (2018, 06 28). Six Member States agree to pool & share cyber ranges capabilities. 10 15, 2019 tarihinde da.europa.eu: https://eda.europa.eu/news-and-events/news/2018/06/28/six-member-states-agree-to-pool-share-cyber-ranges-capabilities adresinden alındı
• EEAS. (2015). EUINTCEN - Intelligence and Anaysis Centre. Fact Sheet.
• EEAS. (2018a). A Europe that Protects: Countering Hybrid Threats. Factsheets, Bruxelles.
• EEAS. (2018b, 02 14). ESDC: Cyber platform for education, training, evaluation and exercise (ETEE). 10 09, 2019 tarihinde https://www.eeas.europa.eu/: https://www.eeas.europa.eu/node/39848_en adresinden alındı
• EEAS. (2018c, 11 16). Crisis preparedness: EU launches civil-military crisis management exercise. 10 17, 2019 tarihinde www.eeas.europa.eu: https://www.eeas.europa.eu/node/53926_en adresinden alındı
• ENISA. (2016). NIS Directive. 10 22, 2019 tarihinde https://www.enisa.europa.eu/: https://www.enisa.europa.eu/topics/cybersecurity-policy/nis-directive-new adresinden alındı
• ENISA. (2023). About ENISA - The European Union Agency for Cybersecurity. 01. 02. 2023 tarihinde https://www.enisa.europa.eu/: https://www.enisa.europa.eu/about-enisa adresinden alındı
• Eren, M. (2016). Avrupa Birliği'nin Siver Güvenlik Politikası. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• EU2019FI. (2019). General Background: Long – Term Challenge for the EU’s societies and for Unity. 11 15, 2019 tarihinde https://eu2019.fi/en/priorities/comprehensive-security/hybrid-and-cyber-threats adresinden alındı
• European Commission. (2013, 02 07). Cyber Security of the European Union: An Open, Safe and Secure Space. 10 11, 2019 tarihinde eeas.europa.eu: https://eeas.europa.eu/archives/docs/policies/eu-cyber-security/cybsec_comm_en.pdf adresinden alındı
• European Commission. (2015, 04 28). The European Agenda on Security. 10 08, 2019 tarihinde cepol.europa.eu: file:///C:/Users/Hp-Pc/Downloads/european-agenda-security.pdf adresinden alındı
• European Commission. (2016a). Joint Framework on countering hybrid threats a European Union response. JOIN(2016) 18 final, Brussels.
• European Commission. (2016b, 05 06). Security: EU strengthens response to hybrid threats. 10 25, 2019 tarihinde ec.europa.eu: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_16_1227 adresinden alındı
• European Commission. (2016c, 04 06). FAQ: Joint Framework on countering hybrid threats. 10 26, 2019 tarihinde https://ec.europa.eu/: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/MEMO_16_1250 adresinden alındı
• European Commission. (2016d, 04 27). General Data Protection Regulation - 2016/679. 11 03, 2019 tarihinde eur-lex.europa.eu: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:32016R0679 adresinden alındı
• European Commission. (2017a). Joint Communication on Resilience, Deterrence and Defence: Building Strong Cybersecurity for the EU. JOIN/2017/0450 final. Brussels: Eur-lex.
• European Commission. (2017b, 09 13). Commission Recommendation on Coordinated Response to Large Scale Cybersecurity Incidents and Crises (C(2017) 6100 final) . 11 08, 2019 tarihinde home-affairs.ec.europa.eu: https://home-affairs.ec.europa.eu/pages/document/commission-recommendation-coordinated-response-large-scale-cybersecurity-incidents-and-crises-c2017_en adresinden alındı
• European Commission. (2018a, 06 13). Increasing resilience and bolstering capabilities to address hybrid threats. 11 05, 2019 tarihinde www.eeas.europa.eu: https://www.eeas.europa.eu/sites/default/files/joint_communication_increasing_resilience_and_bolstering_capabilities_to_address_hybrid_threats.pdf adresinden alındı
• European Commission. (2018b, 04 26). Communication - Tackling online disinformation: a European approach. digital-strategy.ec.europa.eu: https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/communication-tackling-online-disinformation-european-approach adresinden alınmıştır
• European Commission. (2018c, 05 23). Fundamental Rights. 11 03, 2019 tarihinde commission.europa.eu: https://commission.europa.eu/law/law-topic/data-protection/data-protection-eu_en adresinden alındı
• European Commission. (2019, 05 29). A Europe that Protects: Good Progress on Tackling Hybrid Threats. 11 23, 2019 tarihinde ec.europa.eu: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_19_2788 adresinden alındı
• European Commission. (2019a). Report on the implementation of the 2016 Joint Framework on countering hybrid threats and the 2018 Joint Communication on increasing resilience and bolstering capabilities to address hybrid threats (SWD (2019) 200). ESO.
• European Commission. (tarih yok). Final Report of the High Level Expert Group on Fake News and Online Disinformation. 10 02, 2019 tarihinde wayback.archive-it.org: https://wayback.archive-it.org/12090/*/https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/final-report-high-level-expert-group-fake-news-and-online-disinformation adresinden alındı
• European Court of Auditors. (2019). Challenges to effective EU cybersecurity policy. Briefing Paper.
• European Parliament. (2019, 10 21). Parliamentary Questions (E-001323/2019). 11 08, 2019 tarihinde www.europarl.europa.eu: https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-8-2019-001323-ASW_EN.pdf adresinden alındı
• European Parliament and Council. (2016a, 07 19). Directive on Concerning Measures for a High Common Level of Security of Network and Information Systems Across the Union. 10 08, 2019 tarihinde Official Journal of the European Union: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32016L1148&from=EN adresinden alındı
• European Parliament and Council. (2016b, 05 04). General Data Protection Regulation (2016/679). 10 08, 2019 tarihinde eur-lex.europa.eu: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32016R0679 adresinden alındı
• European Parliament and Council. (2016c, 04 27). Directive on Passenger Name Record (PNR). (O. J. Union, Dü.) 10 08, 2019 tarihinde eur-lex.europa.eu: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32016L0681&from=EN adresinden alındı
• European Parliament and the Council. (2019, 06 07). Cybersecurity Act. 11 09, 2019 tarihinde Official Journal of the European Union: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R0881&from=EN adresinden alındı
• EuropeNow Journal. (2018, 11 2). Global Hybrid Threats and European Security in the Age of Trump, Growing Populism, and International Terrorism. 11 20, 2019 tarihinde https://www.europenowjournal.org/: https://www.europenowjournal.org/2018/11/07/global-hybrid-threats-and-european-security-in-the-age-of-trump-growing-populism-and-international-terrorism/ adresinden alındı
• Fiott, D., & Parkes, R. (2019). Protecting Europe: The EU’s Response to Hybrid Threats. Luxembourg: European Union Institute for Security Studies (EUISS).
• Fiott, D., & Zeiss, M. (2019). Yearbook of European Security. Paris: European Union Institute For Security Stuides (ISS).
• Giannopoulos, G. (2019). Introduction to the concept of Hybrid Threats. 01 10, 2023 tarihinde www.ee-isac.eu: https://www.ee-isac.eu/introduction-to-the-concept-of-hybrid-threats/ adresinden alındı
• Gressel, G. (2019). Protecting Europe Against Hybrid Threats. (ECFR/289). (E. C. Relations, Dü.)
• Hoffman, F. G. (2007). Conflict in the 21st Century: The Rise of Hybrid Wars. Arlington, Virginia: Potomac Institute for Policy Studies.
• Hybrid CoE. (2023). 09 27, 2019 tarihinde https://www.hybridcoe.fi/: https://www.hybridcoe.fi/ adresinden alındı
• Hybrid Coe. (2023a). Hybrid Threats as a Phenomenon. 07 18, 2021 tarihinde hybridcoe.fi: https://www.hybridcoe.fi/hybrid-threats-as-a-phenomenon adresinden alındı
• Jourova, V. (2016). How will the data protection reform help fight international crime. European Commission.
• PESCO Projects. (tarih yok). Cyber Rapid Response Teams and Mutual Assistance in Cyber Security (CRRT). 11 21, 2019 tarihinde www.pesco.europa.eu: https://www.pesco.europa.eu/project/cyber-rapid-response-teams-and-mutual-assistance-in-cyber-security/ adresinden alındı
• PESCO Projects. (tarih yok). Cyber Threats and Incident Response Information Sharing Platform (CTIRISP). 11 21, 2019 tarihinde https://www.pesco.europa.eu/: https://www.pesco.europa.eu/project/cyber-threats-and-incident-response-information-sharing-platform/ adresinden alındı
• Portman, G. (2018). Managing the Threat: Foresight, Crisis Management and Damage Control. I. Andre, & R. Areanella içinde, Hybrid and Transnational Threats (s. 39-43). Friends of Europe.
• Reuters, T. (2019). Expert Q&A on the EU Cybersecurity Act. Covington.
• Sakallı, Ü. (2019). Uluslararası Terörizmle Mücadele Bağlamında Avrupa Birliği’nin Ortak Dış ve Güvenlik Politikası. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Shea, J. (2018). I. Andre, & R. Areanella içinde, Hybrid and Transnational Threats. Friends of Europe.