THE EFFECT OF STOCK INVESTORS' FINANCIAL PROFILES AND BEHAVIORAL FINANCE TENDENCIES ON AVERAGE PORTFOLIO RETURNS: THE EXAMPLE OF HISSE.NET FORUM MEMBERS

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 22, 351 - 367, 31.12.2021

Taner Dalgın Onur Atak

Öz

Revealing that behavioral finance trends of individuals rather than predictions and expectations are effective in investment decisions related to financial markets, makes it necessary to understand the determination of these trends, their characteristics and the financial results they cause. Determining which characteristics of successful investors in financial markets and which behavioral finance tendencies they exhibit more provides important data in terms of understanding the functioning of financial markets. In this research, it is aimed to determine the financial profile and behavioral finance tendencies of investors who trade stocks within the scope of BIST (Borsa Istanbul), as well as to explain the relationship between these variables and the return rates of investors in BIST. The reason why the investor mass visiting the forum sites is preferred is the thought that this audience consists of people who are actively seeking information on financial issues and are actively investing in stocks. In order to determine the effects of participants' financial profiles and behavioral finance tendencies on the return levels of their portfolios, simple multiple regression analysis was used among the relevant variables, arithmetic means and standard deviations related to behavioral finance tendencies were presented, and information about the participants included in the research was given with various descriptive statistics. As the most important variables explaining the return levels of the portfolios of the participants; overconfidence tendency, analysis method used, experience and verification tendency in financial markets come to the fore. It is seen that the tendency of overconfidence has a significant effect on the return level of the portfolios of the participants and that the participants with a higher tendency of overconfidence have reached higher portfolio returns.

Anahtar Kelimeler

Behavioral Finance, Financial Decision Making, Psychological Biases, Investor Psychology

HİSSE SENEDİ YATIRIMCILARININ FİNANSAL PROFİLLERİNİN VE DAVRANIŞSAL FİNANS EĞİLİMLERİNİN ORTALAMA PORTFÖY GETİRİLERİNE ETKİSİ: HİSSE.NET FORUM ÜYELERİ ÖRNEĞİ

Öz

Finansal piyasalar ile ilgili yatırım kararlarında, tahmin ve beklentiden çok bireylerin göstermiş oldukları davranışsal finans eğilimlerinin etkili olduğunun ortaya çıkarılması bu eğilimlerin tespitini, özelliklerini ve sebebiyet verdiği finansal sonuçları anlamayı gerekli kılmaktadır. Finansal piyasalarda başarılı yatırımcıların hangi özelliklere sahip olduğu ve hangi davranışsal finans eğilimlerini daha çok sergiledikleri tespit etmek finansal piyasaların işleyişini anlamak açısından önemli veriler sunmaktadır. Bu araştırmada BİST (Borsa İstanbul) kapsamında hisse senedi alım satımında bulunan yatırımcıların finansal profilinin ve davranışsal finans eğilimlerinin belirlenmesi, bunun yanında yatırımcıların BİST’de ki getiri oranları ile bu değişkenlerin ilişkisinin açıklanması amaçlanmaktadır. Forum sitelerini ziyaret eden yatırımcı kitlesinin tercih edilmesinin sebebi, bu kitlenin finansal konularla ilgili bilgi arayışında olan, aktif hisse senedi yatırımı yapan kişilerden oluştuğu düşüncesidir. Katılımcıların finansal profillerinin ve davranışsal finans eğilimlerinin portföylerinin getiri düzeyleri üzerindeki etkilerini belirleyebilmek amacıyla ilgili değişkenler arasında basit çoklu regresyon analizinden yararlanılmış, davranışsal finans eğilimleriyle ilgili aritmetik ortalamalar ve standart sapmalar sunulmuş, çeşitli betimleyici istatistiklerle araştırmaya dahil olan katılımcılar hakkında bilgiler verilmiştir. Katılımcıların portföylerinin getiri düzeylerini açıklayan en önemli değişkenler olarak; aşırı güven eğilimi, kullanılan analiz yöntemi, finansal piyasalardaki tecrübe ve doğrulama eğilimi ön plana çıkmaktadır. Katılımcıların portföylerinin getiri düzeyi üzerinde aşırı güven eğiliminin anlamlı şekilde etki yarattığı ve aşırı güven eğilimi yüksek katılımcıların daha yüksek portföy getirisine ulaştıklarını görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Davranışsal finans, finansal karar verme, psikolojik önyargılar, yatırımcı psikolojisi

Kaynakça

• KAYNAKÇA Akın, I. (2017). Davranışsal Finans Açısından Yatırımcıların Kararlarının İncelenmesi, International Journal of Academic Value Studies, 3 (15), 11-21.
• Akerlof, G. A. ve Shiller, R. J. (2010). Hayvansal Güdüler, , Çeviren: Neşenur Domaniç, Levent Konyar, İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Aktaş, F. R. (2012). Davranışsal Finans ve Yatırımcı Psikolojisi İMKB Üzerine Ampirik Bir Analiz, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Uluslararası İktisat Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Alper, D. ve Ertan, Y. (2006). Yatırım Fonu Seçim Kararlarında Çerçeveleme Etkisi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 37, 174-184.
• Aşıkoğlu, H. R. ve Böyükaslan, A. (2016). How Rational Are İndividual İnvestors: A Factor Analysis Application in Turkey, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 23-45.
• Barber, B. M. ve Odean, T. (2001). Boys Will Be Boys: Gender, Overconfidence, and Common Stock Investment, Quarterly Journal of Economics, 116, 261-292.
• Bodie, Z., Kane, A. ve Marcus, A. J. (2009). Investments, 8. Baskı, Mc Graw Hill Yayınevi, Singapur.
• Bülbül, B. (2008). Risk ve Getiri Kavramlarına Farklı bir Yaklaşım: Davranışsal Finans ve İMKB Üzerine Bir Uygulama, İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Finans Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Collu, D. A. (2018). Hisse Senedi Seçim Kararı Vermede Etkili Olan Bireysel Yatırımcı Davranışları: BIST Örneği, Business and Economics Research Journal, 9 (3), 559-578.
• Demir, Y., Akçakanat, T. ve Songur, A. (2011). Yatırımcıların Psikolojik Eğilimleri ve Yatırım Davranışları Arasındaki İlişki: İMKB Hisse Senedi Yatırımcıları Üzerine Bir Uygulama, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), 117-145.
• Döm, S. (2003). Yatırımcı Psikolojisi. Değişim Yayınları, İstanbul.
• Faikoğlu, S. (2010). İMKB'de İşlem Yapan Bireysel Yatırımcıların Davranışsal Finans Açısında İncelenmesi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitütüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.
• Göksu, A. (2013). Portföy Yatırım Kararlarında Davranışsal Finansın Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Hamurcu, Ç. (2015). Yatırım Kararlarının Davranışsal Finans Açısından İncelenmesi: Bilgi Teknolojileri Ve İletişim Sektörü Çalışanları Üzerine Bir İnceleme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Hastürk, İ. V. (2014). Bireysel Yatırımcıların Hisse Senedi Alım Satım Kararlarının Analizi: Afyonkarahisar İlinde Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon.
• Kahneman, D. ve Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk, Econometrica, Cilt: 47, Sayı: 2, 263-292.
• Kapucu, H. ve Emektar, B. (2009). Pay Senedi Piyasasında Yatırımcı Davranışını Belirleyen Güdülerin Saptanmasına Yönelik Ampirik Bir Analiz (İmkb Örneği), ODTÜ Gelişme Dergisi, 35 (Özel Sayı), 197-231.
• Küçük, A. (2014). Bireysel Yatırımcıların Finansal Yatırım Kararına Yönlendiren Faktörlerin Davranışsal Finans Açısından Ele Alınması: Osmaniye Örneği, Akademik Çalışmalar ve Araştırmalar Dergisi, 6 (11), 104-122.
• Küden, M. (2014). Davranışsal Finans Açısından Bireysel Yatırım Tercihlerinin Değerlendirilmesi, Gediz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Otluoğlu, E. (2009). Davranışsal Finans Çerçevesinde Aşırı Güven Hipotezinin Test Edilmesi: İMKB’de Bir Uygulama, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Finans Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Sahi S. K., Arora, A. P. ve Dhameja, N. (2013). An Exploratory Inquiry into the Psychological Biases in Financial Investment Behavior, Journal of Behavioral Finance, 14:2, 94-103.
• Shiller, R. J. (1999). Human Behavior and the Efficiency of the Financial System” Cowles Foundation For Research In Economics At Yale University, Cowles Foundationi, Discussion Paper, (1172).
• Taylor, S.E. ve Brown, J. D. (1988). Illusion and Well-Being: A Social Psychological Perspective on Mental Health, Psychological Bulletin, 103 (2), 193-210.
• Wang, F. A. (2001). Overconfidence, Investor Sentiment, and Evolution, Journal of Financial Intermediation, 10, 138–170. Yörükoğlu, A. (2007). Davranışsal Finans, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Sermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.