The Factors That Prompt Commentators to Write Commentary

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 10, 107 - 129, 01.12.2012

Hikmet Koçyiğit

Öz

Anahtar Kelimeler

-

MÜFESSİRLERİ TEFSİR YAZMAYA SEVK EDEN AMİLLER

Öz

Bu çalışmada yirmi civarında tefsir kitabının mukaddimesindeki bilgilere dayanılarak, müfessirlerin tefsir yazmalarının sebepleri araştırılmıştır. Müfessirlerin, tefsirlerini birden çok sebebe bağlı olarak kaleme aldıkları anlaşılmaktadır. Müfessirleri tefsir yazmaya sevk eden amiller arasında, tefsir ilmini ilimlerin en şereflisi saymak, tefsirle uğraşmanın âlimlerin bir görevi olduğuna inanmak, yakın çevreden gelen talepleri dikkate almak, mevcut tefsirleri yetersiz bulmak, özgün bir eser yazmayı istemek, yıllarca tefsir dersleri okutmuş olmak vb. sayılabilir. Tarih boyunca halkın sade anlaşılır bir tefsir yazımını müfessirlerden beklediği ve müfessirlerin de bu yönde girişimlerde bulunduğu görülmektedir. Tefsir yazımının mesuliyetli bir iş olduğu ve bu yüzden müfessirlerin daha çok yaşlılık dönemlerinde tefsirlerini yazdıkları dikkat çekmektedir

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Müfessir, Yazım, Amil

Kaynakça

• ALÛSÎ, ŞİHÂBUDDÎN es-SEYYİD MAHMÛD,1994: Rûhu’l-Meânî fî Tefsiri’l-Kur’âni’l-Azîm ve Seb’il-Mesânî, Dâru’l-Kutubi’l- İlmiyye, Beyrut.
• ATEŞ, S. 1998: İşari Tefsir Okulu, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul.
• BEĞAVÎ, MUHAMMED HÜSEYN b. MESUD, 1995: Meâlimu’t-Tenzil, Dârul-Kutubi’l-İlmiyye, (Hâzin’le birlikte), Beyrut.
• BEYZÂVÎ, ABDULLAH b. ÖMER b. MUHAMMED, ts: Envâru’t-Tenzil ve Esrâru’t-Te’vil Dersaadet.
• BİKÂÎ, BURHANEDDİN EBÎ’L-HASEN İBRAHİM b. ÖMER, ts: Nazmu’d-Durer fi Tenâsubi’l-Ây ve’s-Suver, Dâru’l-Kutubi’l- İslâmî, Kahire.
• BURSEVÎ, İSMAİL HAKKI, 1330: Rûhu’l-Beyân, Dersaadet.
• CERRAHOĞLU, İ.1980: “es-Sa’lebî ve Tefsiri”, İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi, Sayı: 4, (ss. 55–60), Ankara.
• EBUSSUUD, ts: İrşâdu’l- Akli’s-Selim ila Mezâyâ’l-Kitabi’l-Kerim, Dâru’l-Fikr.
• el-BUĞÂ, MUSTAFA DİB, 1998: el-Vâdıh fi Ulûmi’l-Kur’ân, Dâru’l- Kelimi’t-Tayyib, Dımeşk.
• ELİAÇIK, R.İ.2011: Yaşayan Kur’ân, İnşa Yayınları, İstanbul.
• GÜNGÖR, M.1992: “Beğavi”, DİA, İstanbul.
• HÂZİN, ALÂUDDİN Ali b. MUHAMMED b. İBRAHİM b.el-BAĞDÂDÎ, 1995: Lubâbu’t Tevil fî Meâni’t-Tenzil, Dâru’l Kutubi’l İlmiyye, (Beğavî ile birlikte), Beyrut.
• İBN ATİYYE, MUHAMMED ABDÜLHAK b. GÂLİB, 2001: el Muharreru’l-Vecîz fî Tefsiri’l-Kitâbi’l-Azîz, Dâru’l-Kutubi’l- İlmiyye, Beyrut.
• İBN HALDUN, 1327: Mukaddime, Mısır.
• İBN KESİR, İMÂDUDDİN EBİ’L-FİDÂ İSMAİL b. KESİR ed-DIMEŞKÎ, 2000: Tefsiru’l-Kur’ân’il-Azim, Kahire.
• İBNU’L-CEVZÎ, EBÛ’L FEREC CEMÂLEDDİN ABDURRAHMAN b. ALİ b. MUHAMMED,1984: Zâdu’l-Mesir fi İlmi’t-Tefsir, Mektebetu’l-İslâmî.
• İSLAMOĞLU, M.2009: Hayat Kitabı Kur’ân, Düşün Yayıncılık, İstanbul.
• JANSEN, J.J.G. 1999: Kur’ân’a Yaklaşımlar, Çev. HALİLRAHMAN AÇAR, Fecr Yayınevi, Ankara.
• KARSLI, İ.H. 2003: “Tarihsel Gelişimleri İtibariyle Tefsir Mukaddimelerine Dair Bir İnceleme”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı:20 (ss.222–257), Erzurum.
• KASIMÎ, MUHAMMED CEMÂLUDDİN, 1957: Mehâsinu’t-Te’vil, Dâru İhyai’l-Kutubi’l-Arabî,
• KIRCA, C. 2009: Kur’ân’a Yönelişler, Marifet Yayınları, İstanbul.
• MERÂĞÎ, AHMED MUSTAFA,1946: Tefsiru’l-Merâğî, Mısır.
• MEVDÛDÎ, EBÛ’L-A’LÂ, ts: Tefhimu’l-Kur’ân, Çev. Muhammed Han Kayani vd., İnsan Yayınları, İstanbul.
• NESEFÎ, EBÛ’L-BEREKÂT ABDULLAH b. AHMED b. MAHMUD, 1998: Medâriku’t-Tenzil ve Hakâiku’t-Te’vil, Dâru’l-Kelimi’t- Tayyib, Beyrut.
• ÖZEL, M. 2010: “Tefsir Kaynağı Olarak Kitab-ı Mukaddes: İbrahim Bikâî Örneği”, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: XIV/1–2010 (ss.71–91), Sivas.
• ÖZTÜRK, M. 2008: Kur’ân ve Tefsir Kültürümüz, Ankara Okulu Yayınları, Ankara.
• SA’LEBÎ, EBÛ İSHAK AHMED, 2002: el-Keşf ve’l-Beyân, Dâru İhyâi’t- Türâsi’l-Arâbî, Beyrut.
• SÂBÛNÎ, MUHAMMED ALİ, ts: Safvatu’t-Tefâsir, Dersaadet, İstanbul.
• SIDDIK HASAN HAN, 1996: Fethu’l-Beyân fî Makâsıdu’l-Kur’ân, el- Mektebetu’l-Asrıyye, Beyrut.
• SUYÛTÎ, CELÂLEDDÎN ABDURRAHMAN EBÛ BEKR, 2003: ed- Durru’l-Mensûr fî’t-Tefsîr bi’l-Mesûr, (thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Turkî), Kahire.
• ŞEVKÂNÎ, MUHAMMED b. ALİ b. MUHAMMED, 2007: Fethu’l-Kadir el-Câmiu Beyne Fenni’r-Rivâyeti ve’d-Dirâyeti min İlmi’t- Tefsir, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut.
• TABRESSÎ, 1995: Mecmeu’l-Beyân fî Tefsiri’l-Kur’ân, Muessetu’l- A’lemî, Beyrut.
• UZUN, N. 2011: Hicrî İkinci Asırda Siyaset-Tefsir İlişkisi, Pınar Yayınları, İstanbul.
• YAVUZ, Y.Ş. 1992: “Beyzâvî”, DİA, İstanbul.
• ZEHEBÎ, MUHAMMED HUSEYN, 2000: et-Tefsir ve’l-Mufessirûn, Mektebetu Vehb, Kahire.
• ZEMAHŞERÎ, EBÛ’L-KÂSIM MAHMÛD b. ÖMER, 1998: el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmidi’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, Riyad.