REFLECTIONS OF QUALITY, QUANTITY, AREA AND MANAGEMENT TOOLS TO THE STATE OF CONSERVATION IN URBAN CULTURAL HERITAGE AREAS AND PRESERVATION PROBLEMS

Yıl 2022, Cilt: 2022 Sayı: 1, 27 - 45, 27.04.2022

Fatma Sema Sekban , Mine Topçubaşı

Öz

This retrospective study was conducted to determine threats to urban cultural heritage sites on World Heritage List and threats' effects on the conservation status. Seven sites were included between 1979-2018 with criteria i, ii, iii, iv or more, as urban-themed in the cultural category. Statements of OUV, Reactive Monitoring Tools and UNESCO World Heritage Committee Decisions of the sites have been evaluated. Findings indicate that 144 States Parties have prepared 3627 reports for 566 areas; In the categorical evaluation, it was determined that 385 (68%) cultural, 153 (27%) natural and 28 (5%) mixed sites. Another remarkable finding is that only 2 of the 14 threat titles have social content. Of these, five threats, which are sub-headings of management and institutional factors, are among the top ten list, although the rates vary by region, starting with 58% and reaching 84%. It is noteworthy that heritage sites, which started conservation studies early and carried out systematically, effectively managed the threat factors. The primary way to protect sites from threat factors; is to develop the management system in line with threats.

Anahtar Kelimeler

UNESCO, World Heritage, State of Conservation, Site Management Plan, Urban Cultural Heritage Site

KENTSEL KÜLTÜREL MİRAS ALANLARINDA NİTELİK, NİCELİK, YÜZÖLÇÜMÜ VE YÖNETİM ARAÇLARININ KORUMA DURUMUNA YANSIMALARI ve KORUMA SORUNLARI

Öz

Bu retrospektif çalışma, Dünya Miras Listesi’ndeki kentsel kültürel miras alanlarına ilişkin tehditleri ve koruma durumuna etkilerini saptamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Listeye 1979-2018 tarih aralığında i, ii, iii, iv veya daha fazlası kriterle, kültürel kategoride, kentsel temalı yedi alan girmiştir. Alanların Üstün Evrensel Değer Beyannameleri, Reaktif İzleme Araçları, UNESCO Dünya Miras Komitesi Kararları incelerek değerlendirilmiştir. Bulgularda 144 Taraf Devletin 566 varlık için 3627 rapor hazırladığı; kategorik değerlendirmede 566 varlığın 385’inin (%68) kültürel, 153’ünün (%27) doğal ve 28’inin (%5) karma alan olduğu saptanmıştır. Dikkat çekici bir başka bulgu toplam 14 başlıkta sıralanan tehditlerden yalnızca ikisinin sosyal içerikli olmasıdır. Bunlardan, yönetim ve kurumsal faktörlerin alt başlığı olan beş tehdidin listede ilk on arasında bölge bazlı oranlarda değişiklik göstermekle birlikte %58’le başlayıp %84 düzeyine ulaştığı görülmektedir. Koruma çalışmalarına erken başlayan ve sistemli yürüten miras alanlarının tehdit faktörlerini etkin bir şekilde yönettiği dikkat çekmiştir. Alanları tehdit faktörlerinden koruyabilmenin temel yolu; yönetim sisteminin tehditler doğrultusunda geliştirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

UNESCO, Dünya Mirası, Koruma Durumu, Alan Yönetim Planı, Kentsel Kültürel Miras Alanları

Kaynakça

• OUV Statement of Imperial Palaces of the Ming and Qing Dynasties in Beijing and Shenyang, https://whc.unesco.org/en/list/439 (Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• OUV Statement of Historic Areas of İstanbul, https://whc.unesco.org/en/list/356 (Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• OUV Statement of Historic Centre of Cordoba, https://whc.unesco.org/en/list/313 (Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• OUV Statement of Historic Centre of Florence, https://whc.unesco.org/en/list/174 (Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• OUV Statement of Venice and its Lagoon, https://whc.unesco.org/en/list/394 (Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• OUV Statement of Historic Centre of Rome, the Properties of the Holy See in that City Enjoying Extraterritorial Rights and San Paolo Fuori le Mura, https://whc.unesco.org/en/list/91(Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• OUV Statement of Natural and Culturo-Historical Region of Kotor, https://whc.unesco.org/en/list/125(Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• Periodic Reporting Cycle 1 of Imperial Palaces of the Ming and Qing Dynasties in Beijing and Shenyang, Section II, 2003, https://whc.unesco.org/en/list/439/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 1 of Historic Areas of İstanbul, Section II (Summary), 2006, https://whc.unesco.org/en/list/356/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 2 of Historic Areas of İstanbul, Section II, 2014, https://whc.unesco.org/en/list/356/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 1 of Historic Centre of Cordoba, Section II (Summary), 2006, https://whc.unesco.org/en/list/313/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 2 of Historic Centre of Cordoba, Section II, 2014, https://whc.unesco.org/en/list/313/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 1 of Historic Centre of Florence, Section II (Summary), 2006, https://whc.unesco.org/en/list/174/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018). Periodic Reporting Cycle 2 of Historic Centre of Florence, Section II, 2014, https://whc.unesco.org/en/list/174/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 1 of Venice and its Lagoon, Section II (Summary), 2006, https://whc.unesco.org/en/list/394/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 2 of Venice and its Lagoon, Section II, 2014, https://whc.unesco.org/en/list/394/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 1 of Historic Centre of Rome, the Properties of the Holy See in that City Enjoying Extraterritorial Rights and San Paolo Fuori le Mura, Section II (Summary), 2006, https://whc.unesco.org/en/list/91/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 2 of Historic Centre of Rome, the Properties of the Holy See in that City Enjoying Extraterritorial Rights and San Paolo Fuori le Mura, Section II, 2014, https://whc.unesco.org/en/list/91/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 1 of Natural and Culturo-Historical Region of Kotor, Section II (Summary), 2006, https://whc.unesco.org/en/list/125/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Periodic Reporting Cycle 2 of Natural and Culturo-Historical Region of Kotor, Section II, 2014, https://whc.unesco.org/en/list/125/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• SOC Reports of Imperial Palaces of the Ming and Qing Dynasties in Beijing and Shenyang, https://whc.unesco.org/en/list/439/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018). SOC Reports of Historic Areas of İstanbul, https://whc.unesco.org/en/list/356/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• SOC Reports of Historic Centre of Cordoba, https://whc.unesco.org/en/list/313/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• SOC Reports of Historic Centre of Florence, https://whc.unesco.org/en/list/174/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• SOC Reports of Venice and its Lagoon, https://whc.unesco.org/en/list/394/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• SOC Reports of Historic Centre of Rome, the Properties of the Holy See in that City Enjoying Extraterritorial Rights and San Paolo Fuori le Mura, https://whc.unesco.org/en/list/91/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• SOC Reports of Natural and Culturo-Historical Region of Kotor, https://whc.unesco.org/en/list/125/documents/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• State of Conservation of World Heritage Properties, A statistical analysis (1979-2013), UNESCO World Heritage Publishing, 2014.
• WHC Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention, 30 June 1977, https://whc.unesco.org/archive/opguide77a.pdf (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• WHC Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention, 12 July 2017, https://whc.unesco.org/en/guidelines/ (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• URL 1, WHC State of Conservation Information System (SOC), https://whc.unesco.org/en/soc/ (Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• URL 2, WHC Periodic Reporting, https://whc.unesco.org/en/periodicreporting/ (Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• URL 3, https://whc.unesco.org/en/factors/ (Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• URL 4, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6360.pdf (Erişim Tarihi: Aralık 2018).
• URL 5, http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=420568 (Erişim Tarihi: Aralık 2018).
• URL 6, https://whc.unesco.org/en/periodicreporting/ (Erişim Tarihi: Aralık 2018).
• 6745 sayılı kanun, madde 26. (2016). T.C. Resmi Gazete, 29824, 7 Eylül 2016. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Ek 2 maddesi. (1983). Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, (2005). T.C. Resmi Gazete, 26006, 27 Kasım 2005.