Hemşirelik Mesleğinin Kuşaklararası Değişimi ve Kuşakların Yönetimi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 3, 203 - 208, 25.12.2019

Berra Yılmaz Kuşaklı , Aysun Yerköy Ateş Gülbahar Çetin

Öz

Hemşirelik mesleği sağlığı geliştirmede ve sağlık hizmetlerinin
değişiminde, tarihi boyunca günden güne önemini arttırmıştır. Gelişen
bilim ve teknolojinin birçok mesleğin doğasını değiştirmesine rağmen,
hemşireliğin varlık nedeni olan “bakım” ihtiyacı tüm dünyada artmaktadır.
Bu nedenle hemşirelik mesleğine olan ihtiyaç sürekli ve evrenseldir. 

Hemşireler, ağırlıklı olarak hastaneler, uzun süreli bakım merkezleri,
ayaktan tedavi merkezleri, evde bakım merkezleri gibi alanlarda çalışarak
bireylere, ailelere ve topluma bakım hizmeti sağlarlar. Bunlara ek olarak
günümüzde gittikçe artan bir şekilde araştırma ve geliştirme
merkezlerinde, sağlık eğitimi ve danışmanlık birimlerinde bilgi üretme ve
bilgiyi yayma hizmetlerini de yürütürler. Kritik hizmetleri yenilikçi
yaklaşımlarla, etkili ve güvenli bir şekilde sunabilen hemşireler farklı
kuşaklarda hemşireleri kendi içlerinde barındırmaktadır. Farklı kuşakların
iş yaşamına, teknolojiye ve hatta hayata uyum sağlamaları değişiklik
göstermektedir. Bu kapsamda yönetici hemşirelerden çalışma hayatında
farklı kuşaklarda yer alan hemşirelerin kuşak özelliklerini bilmesi, bu
farklılıkların bilincinde olarak ve dikkate alarak çalıştıkları kurumun
ortak amaçları doğrultusunda ekip üyelerini yönlendirmeleri
beklenmektedir. Bu derleme ile yönetici hemşirelerin farklı kuşaklarda yer
alan hemşirelerin farklı özelliklerinin bilincinde olarak meslekte yaşanan
değişimleri ve kuşaklararası değişimleri tanımlayabilmeleri amaçlanmıştır.
Hemşirelikte kuşakların yönetimi konusu son yıllarda üzerinde önemle
durulan konular arasında yer alması nedeniyle bu derlemenin, hemşirelikte kuşaklara ilişkin literatür bilgisi sunarak yönetici hemşirelere katkı
sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Nesillerarası ilişkiler, bireysel farklılıklar, hemşirelik

Intergenerational Change of Nursing Profession and Management of Generations

Öz

The nursing
profession has increased its importance throughout the history of development
of health and changing of health services. Although the developing science and
technology change the nature of many professions, the need for “care” which is
the reason of nursing is increasing all over the world. Therefore, the need of
nursing profession continuous and is universal.

Nurses work mainly in hospitals, long-term care
centers, outpatient treatment centers, home care centers, etc. and provide
services to employees, families and the community. Additionally nowadays, they
work in research and development centers, health education and consulting units
to produce and disseminate information. There are different generations of
nurses who are able to offer functions in critical services, effective and safe
in such a wide range of worlds. The adaptation of different generations to
business life, technology and even life varies. In this context, it is expected
that the nurses manager who are working in different generations in their
working life should know the characteristics of the generations of the nurses
and that they are aware of these differences and that they will guide the team
members in accordance with the common aims of the institution they work with.
With this review, it is aimed that the nursing managers are able to define the
changes experienced in the profession and intergenerational changes, being
aware of the different characteristics of nurses in different generations. It
is thought that this review will present the knowledge related to nursing
generations and contribute to the manager nurses.

Anahtar Kelimeler

Intergenerational relations, individual differences, nursing

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Batur, H.Z., ve Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: mobil yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 165-182.
• Aksayan, S., ve Cimete, G., (1998). Evde bakım kavramı. I. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı. İstanbul.
• Archibald, M. M., & Barnarda, A. (2017). Futurism in nursing: technology, robotics and the fundamentals of care. J Clinical Nursing, Sep 21. doi: 10.1111/jocn.14081.
• Arslan, A., & Staub, S. (2015). Kuşak teorisi ve iç girişimcilik üzerine bir araştırma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6, 1-24.
• Aydemir, G. E., (2018). Hemşirelik mesleğinin gelişen rolleri. Sağlık Bilimleri ve Meslek Dergisi, 5, 253-258. doi: 10.17681/hsp.358458 253
• Aygenoğlu, K. (2015). X ve Y kuşaklarının kurumsal iş hayatında insan kaynağı açısından stratejik yönetimi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Berk, R.A. (2009). Teaching strategies for the net generation. transformative dialogues. Teaching & Learning Journal, 3, 1-23.
• Bıyık, A, Özgür, G, Özsoy, S.A., ve ark. (2002). Huzurevinde yaşayan yaşlıların fiziksel sağlık sorunları ve hastalıklarına yönelik ilacı kullanma davranışları. Geriatri Dergisi, 5, 68-74.
• Bodur, G., ve Kaya, H. (2015). Hemşireliğin geleceği: 2050’li yıllar, Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 23, 166-173.
• Bradshaw, A. (1998). Charting some challenges in the art and science of nursing, The Lancet, 351: 438–440.
• Carver, L., & Candela, L. (2008). Attaining organizational commitment across different generations of nurses. Journal of Nursing Management, 16, 984-991. doi: 10.1111/j.1365-2834.2008.00911.x.
• Comte, A. (1974), The positive philosophy, New York: AMS Pres. Ed.-Abraham S. Blumberg.
• Clipper, B. (2012). Conclusion. The nurse manager’s guide to an intergenerational workforce. SIGMA Theta Tau International, 135-145.
• Çınar, E.S. (2016). Farklı kuşaklardaki hemşirelerin çalışma ortamları algısı ile işten ve meslekten ayrılma niyetinin incelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi. Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, Danışman: Prof. Dr. Gülseren Kocaman
• Güneş, Ü. (2017). Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama sürecinin adımları. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 9, 171-182. doi: 10.17371/UHD2017.1.0006.
• Gürlek, Ö., Kanber, N.A., ve Khorshid, L. (2015). Hastanelerde kimlik tanımlayıcı bileklik kullanımına ilişkin uygulamaların ve hasta görüşlerinin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12, 195-203. doi:10.5222/HEAD.2015.195
• Göktaş, P., ve Çarıkçı, İ.H. (2016). Siyasi liderlerden beklenen liderlik ve iletişim tarzları: y kuşağı üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 71, 855-888.
• Göktaş, P., ve Değirmenci, B. (2018). Y kuşağının yaşam tarzı ve kariyer değerleri üzerine bir araştırma. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, 2-3 Kasım / Isparta, 139-148.
• Hart, S.M. (2006). Generational diversity: Impact on recruitment and retention of registered nurses. Journal of Nursing Administration, 36, 10-12. Hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanmasına dair yönetmelik. Erişim Tarihi: 27.06.2019, “http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2011/04/20110406-3.htm”
• Haux, R., Winter, A., Ammenwerth, E., et al. (2004). Strategic information management in hospitals: an introduction to hospital information systems. New York: Springer
• Haux, R. (2006). Health information systems; past, present, future. International Journal of Medical Informatics, 75, 268–281.
• Haydari, S.M. (2014). Farklı kuşaklardaki hemşirelerin meslekten ve işten ayrılma niyetleri ile örgütsel ve mesleki bağlılıklarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Haydari, S.M., Kocaman, G., ve Tokat, M. U. (2016). Farklı kuşaklardaki hemşirelerin işten ve meslekten ayrılma niyetleri ile örgütsel ve mesleki bağlılıklarının incelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3, 119- 131. doi:10.5222/SHYD.2016.119.
• Hendricks, J.M., & Cope, V.C. (2013). Generational diversity: what nurse managers need to know. Journal Of Advanced Nursing, 69, 717-725. doi: 10.1111/j.1365-2648.2012.06079.x.
• King, J.L. & Lyytinen, K. (Eds). (2006). Design Science in Information Systems Research; 191-232.
• Işık, O., ve Akbolat, M. (2010). Bilgi teknolojileri ve hastane bilgi sistemleri kullanımı: sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. Bilgi Dünyası, 11, 365- 389.
• Karagözoğlu, Ş. (2005). Bilimsel bir disiplin olarak hemşirelik, C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9, 6-14.
• Kocaman, G. (2017). Değişim rüzgarları nereden esiyor?, 15. Uluslararası 16. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Kitabı, 5-8 Kasım Sözel Bildirisi.
• Köse, S., Oral, L., ve Türesin T.,H. (2014). Y kuşağının birinci ve ikinci yarısında iş değerlerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Humanitas, 2, 149-166. doi.org/10.20304/husbd.04769.
• Kupperschmidt, B. (2000). Multigenerational employees: strategies for effective management. Health Care Manager, 19, 65–76. doi: 10.1097/00126450-200019010-00011.
• Kuyucu, M. (2017). Y kuşağı ve teknoloji: Y kuşağının iletişim teknolojilerini kullanım alışkanlıkları. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 5, 845-872.
• Latif, H., ve Serbest, S. (2014). Türkiye’ de 2000 kuşağı ve 2000 kuşağının iş ve çalışma anlayışı, Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2, 132-163.
• Onganer, E., Bozkurt, B., ve Kılıç M. (2014). Hastalar için hasta güvenliği. J Kartal TR, 25, 171-174. doi: 10.5505/jkartaltr.2014.49389
• Ökdem, S., Abbasoğlu, A., ve Doğan, N. (2000). Hemşirelik tarihi, eğitimi ve gelişimi. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, 1: 5-11.
• Polat, Ş. (2018). Farklı kuşaklardan hemşirelerle çalışmak ve hemşireleri yönetmek için ipuçları. Sağlık ve Hemşirelik Dergisi, 1, 48-56. doi:10.5222/SHYD.2018.048 48.
• Resmi Gazete. (2007). 5634 Sayılı Hemşirelik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (Sayı: 26510, Tarih: 02.05.2007).
• Erişim Tarihi: 05.05.2019, “http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2007/05/20070502-3.htm”.
• Resmi Gazete. (2010). Hemşirelik Yönetmeliği. (Sayı: 275158, Tarih: 08.03.2010), http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2010/03/20100308-4.htm (Erişim Tarihi: 05.05.2019)
• Resmi Gazete. (2011). Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (Sayı: 27910, Tarih: 19.04.2011), Erişim Tarihi: 05.05.2019, “http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110419-5.htm”.
• Serçemeli, M., Kurnaz, E., ve Özcan, M. (2015). Y kuşağı öğrencilerinin muhasebe eğitimine bakışı: Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 261-276.
• Sağlıkta Kalite Standartları SKS- Hastane. (2016). (Versiyon-5; Revizyon- 01) 1.Revizyon-2. Baskı: Ankara, Erişim tarihi: 05.05.2019, “https:// dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/3460,skshastanesetiv5r1pdf.pdf?0”. Sargutan, E.A. (2005)., Sağlık teknolojisi yönetimi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 8, 114.
• Sherman, R.O. (2006). Leading a multigenerational nursing workforce: Issues, challenges, and strategies. OJIN: The Online Journal of Issues In Nursing, 11, doi: 10.3912/ojın.vol11no02man02.
• Taylan, S., Alan, S., ve Kadıoğlu, S. (2012). Hemşirelik rolleri ve özerklik, Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 3, 66-74.
• Terzi, O., ve Kızgın, Y. (2017). Mobil pazarlama uygulamalarının y kuşağı açısından değerlendirilmesi: Muğla ili örneği. SBB Araştırmaları Dergisi, 19, 199-219.
• Türk Dil Kurumu. Erişim Tarihi:05.04.2019, “http://www.tdk.gov.tr/ index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5ca8ad- 0322be16.29834653”.
• Yalçın, S.Ö., Torun, S., ve Kadıoğlu, G. (2014). Tıbbın kültür tarihi çerçevesinde hemşire üniformasının evrimi, Lokman Hekim Journal. 4, 6-15.
• Yeaton, K. (2008). Recruiting and managing the ‘Why?’ generation: Gen Y. The CPA Journal, April: 68-72.
• Yılmaz, A., Yazgan, E.Ö., Dur, B., ve ark. (2017). Türkiye’de hemşirelik lisansüstü tezlerinin yayın olma durumu: bibliyometrik çalışma (1977-2016). Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 19, 34-44.