İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Bazı Faktörler

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 3, 165 - 172, 25.12.2019

Rabia Sağlam , Nuran Güler

Öz

Giriş: İlköğretim okulu
öğrencilerinin yaşam kalitesinin ve etkileyen faktörlerin incelenmesi, bu yaş
grubundaki çocukların bakımında önceliklerin belirlenmesi açısından son
derece önemlidir.

Amaç: Bu araştırma ilköğretim
okulu öğrencilerinin yaşam kalitesi düzeylerini ve etkileyen bazı faktörleri
belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan
bu araştırmanın örneklemini araştırmaya katılmayı kabul eden ve sosyoekonomik
yönden farklılık gösteren üç ilköğretim okulunda öğrenim gören 579 öğrenci ve
ebeveynleri oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, öğrencinin ve ailenin
tanıtıcı özelliklerini içeren Kişisel Bilgi Formu ve Çocuklar İçin Genel
Amaçlı Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak yüz yüze görüşme
yöntemi ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler, SPSS 14.0
paket programı ile değerlendirilmiştir.

Bulgular: Araştırma kapsamına
alınan öğrencilerin %52,7’si kız ve yaş ortalaması 9,86 ± 1,29’dur. Öğrencilerin
yaşam kalitesi puan ortalamasının 77,32 ± 10,27 olduğu ve en düşük yaşam
kalitesi puanının öz saygı alt boyutundan alındığı belirlenmiştir.
Öğrencilerin öğrenim görmekte oldukları okullar arasında yaşam kalitesi
yönünden fark olduğu (p<0,05) saptanmıştır.

Sonuç: Bu araştırmada beslenme
durumu kötü olan, kronik hastalığı olan, akran zorbalığına maruz kalan, anne
ya da babası madde kullanan ve geniş ailede yaşayan öğrencilerin yaşam
kalitesinin daha düşük olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ailesinin ekonomik
durumu ve eğitim seviyesi düşük olan çocukların yaşam kalitesinin diğer
çocuklara göre daha düşük olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

yaşam kalitesi, Okul sağlığı, öğrenci

Quality of Life in Primary School Students and Some Influencing Factors

Öz

Introduction: Investigating the quality of life of primary school
students and the factors affecting them is extremely important for determining
the priorities in the care of children in this age group.

Aim: This study was conducted to determine the quality of
life in primary school students and some influencing factors.

Methods: The sample of this descriptive study consisted of 579
students and their parents from 3 primary schools with socioeconomic
differences. Data of the study were collected by face to face interview method
using Personal Information Form which includes the descriptive characteristics
of the student and the family, and Health Related Quality of Life Questionnaire
for Children. Data obtained from the study were evaluated with SPSS 14.0
package program.

Results: In the study, 52.7 % of students were female and the
average age was 9.86 ± 1.29. Students had 77.32 ± 10.27 the mean quality of
life scores and the lowest quality of life score of them was in the self-esteem
sub-scale. There were differences with respect to quality of life among the
schools where the students were studying (p<0.05).

Conclusion: In this study, it was determined that students with
poor nutritional status and chronic illness, who exposed to peer bullying,
living in extended families, and whose parents used drugs had lower quality of
life. The quality of life of children whose parents have poor economic status
and low education level was lower than other children.

Anahtar Kelimeler

Quality of life, school health, students

Kaynakça

• Arslan, Ö.S. (2008). Lise Öğrencilerinde Öz-Kavram ve Aile İlişkisinin Akran Zorbalığına Etkisi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
• Bilge, A., Pektaş, İ., Ünal, G. (2004). Yetiştirme yurtlarında kalan gençlerin ruhsal durumlarının yaşam kalitelerine etkilerinin incelenmesi. 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyum Kitabı, 8-10 Nisan, İzmir, 92s.
• Bisegger, C., Cloetta, B., von Rueden, U. et al. (2005). Health-related quality of life: Gender differences in childhood and adolescence. Sozial und Praventivmedizin, 50(5), 281–291.
• De Wit, M., Delemarre-van de Waal, H.A., Pouwer, F. et al. (2007). Monitoring health related quality of life in adolescents with diabetes: A review of measures. Arch Disability Child, 92(5), 434-9.
• Dolgun, G. (2003). Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite Bozukluğu Olan 8-12 Yaş Grubu Çocuklarda Yaşam Kalitesi Ölçeğinin Geliştirilmesi. İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
• Dündar, P.E., Baydur, H., Bilge, B. ve ark. (2004). Çalışan ergenlerin yaşam kalitesi ve bunu etkileyen faktörler. 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyum Kitabı, 8-10 Nisan, İzmir, 63s.
• Durualp, E., Kara, F.N., Yılmaz, V. ve ark. (2010). Kronik hastalığı olan ve olmayan çocukların ve ebeveynlerinin görüşlerine göre yaşam kalitelerinin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 63(2), 55-63.
• Eiser, C. ve Morse, R. (2001). A review of measure of quality of life in children with chronic illness. Arch Disability Child, 84, 205-211.
• Eser, E., Yüksel, H., Baydur, H. ve ark. (2004). Kid-KINDL Yaşam Kalitesi Ölçeği Çocuk Formu Türkçe Sürümü Geçerlilik ve Güvenirlik Sonuçları. 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyum Kitabı, 8-10 Nisan, İzmir, 79.
• Espelage, D.L. & Swearer, S.M. (2003). Research on school bullying and victimization: what have we learned and where do we go from here? School Psychology Review, 32, 365–383.
• Furusho, J., Kubagawa, T., Satoh, H. et al. (2006). Study of the Kid-KINDL Questionnaire Scores for children with developmental disorders in normal classes and their parents. No to Hattatsu, 38(3), 183-6.
• Gaspar, T., Matos, M., Pais, R. et al. (2009). Health related quality of life in children and adolescents and associated factors. Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, 9, 1, 33-48.
• Gerson, A.C., Wentz, A., Abraham, A.G. et al. (2010). Health related quality of life children with mild to moderate chronic kidney disease. Pediatrics, 125(2), 349- 357.
• Gundlach, S., Wurz, J., Schmutzer, G. et al. (2006). Health-related quality of life of siblings of children with type 1 diabetes mellitus. Dtsch Med Wochenschr, 19;131(20), 1143-8.
• Haraldstad, K., Christophersen, K.A., Eide, H. et al. (2010). Predictors of health-related quality of life in a sample of children and adolescents: A School Survey. Journal of Clinical Nursing, 20, 3048-3056.
• Kurt, A.S. ve Çetinkaya, Ş. (2008). Lösemili çocuklarda yaşam kalitesi ve hemşirelik bakımı. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(8), 35-55.
• Landgraf, J.L., Abetz, L. & Ware, J.E. (1996). The CHQ User’s Manual, Boston: The Health Institute. New England Medical Center.
• Mares, J. & Neusar, A. (2010). Silent voices: Children’s quality of life concepts. Studia Psychologica, 52(2), 81-100.
• Michel, G., Bisegger, C., Fuhr, D.C. et al. (2009). The KINDSCREEN Group: Age and gender differences in health-related quality of life of children and adolescents in Europe: A Multilevel Analysis. Quality of Life Research, 18(9), 1147-1157.
• Newman, M.L., Holden, G.W. & Delville, Y. (2005). Isolation and the stress of being bullied. Journal of Adolescence, 28(3), 343–357.
• Noyes, J. (2007). Comparison of ventilator-dependent child reports of health-related quality of life with parent reports and normative populations. Journal of Advanced Nursing, 58(1), 1-10.
• Özmete, E. (2010). Aile yaşam kalitesi dinamikleri: Aile iletişimi, ebeveyn sorumlulukları, duygusal refah, fiziksel / materyal refahın algılanması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(11), 455-465.
• Palacio-Vieira, J.A., Villalonga-Olives, E., Valderas, J.M., et al. (2008). Changes in health-related quality of life (HRQoL) in a population-based sample of children and adolescents after 3 years of follow-up. Quality of Life Research, 17(10), 1207– 1215.
• Pinhas-Hamiel, O., Singer, S., Pilpel, N. et al. (2006). Health-related quality of life among children and adolescents: Associations with obesity. Int. J. Obes (Lond), 30(2), 267-72.
• Ravens-Sieberer, U., Bullinger, M. (1998). Assessing health-related quality of life in chronically ill children with the german KINDL: First psychometric and content analytical results. Quality of Life Research, 7(5), 399-407.
• Ravens-Sieberer, U., Gosch, A., Abel, T., et al. (2001). Quality of life in children and adolescents: A European public health perspective. Sozialund Praventivmedizin, 46, 294–302.
• Ravens-Sieberer, U., Gosch, A., Rajmil, E. et al. (2005). KIDSCREEN-52 Quality of life measure for children and adolescents. Expert Review of Pharmacoeconomics & Outcomes Research, 5(3), 353-364.
• Ravens-Sieberer, U., Erhart, M., Wille, N. et al. (2008). Health-related quality of life in children and adolescents in Germany: Results of the BELLA Study. Eur Child Adolesc Psychiatry, 17, 148–156.
• Rigby, K. (2000). Bullying in childhood. In P. K. Smith & C. H. Hart (Eds.), Blackwell handbook of childhood social development (pp. 549–568). Oxford: Blackwell.
• Rueden, U., Gosch, A., Rajmil, L. et al. (2006). Socioeconomic determinants of health-related quality of life in childhood and adolescence: Results from a European study. Journal of Epidemiology & Community Health, 60, 130- 135.
• Smith, C. & Sandhu, D.S. (2004). Toward a positive perspective on violence prevention in schools: Building connections. Journal of Counseling & Development, 82 (3), 287 – 293.
• Spurrier, N.J., Sawyer, M.G., Clark, J.J. et al. (2003). Socio-Economic differentials in the health-related quality of life of Australian children: Results of a National Study. Australian and New Zealand Journal of Public Health, 27, 27-33.
• Sunmaz, D. (2003). Ebeveyn Sağlık İnanç Ölçeğinin Türkiye’deki Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• The KIDSCREEN Group Europe, (2006). The KIDSCREEN Questionnaires: Quality of Life Questionnaires for Children and Adolescents (Germany, Pabst Science Publishers).
• Yayan, E.H. (2009). Malatya İl Merkezinde İlköğretim 6.7.8. Sınıflarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Bazı Sosyodemografik Özelliklerinin Belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
• Yeşildal, N., Yılmaz, E., Ünver, G. ve ark. (2004). Konuralp Beldesi İlköğretim Okullarında yaşam kalitesi değerlendirmesi. 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyum Kitabı, 8-10 Nisan, İzmir, 40s.
• Zeller, M.H. & Modi, A.C. (2006). Predictors of health-related quality of life in obese youth. Obesity (Silver Spring), 14, 122–13.
• Zhang, L., Fos, P.J., Johnson, W.D. et al. (2008). Body mass index and health related quality of life in elementary school children: A pilot study. Health and Quality of Life Outcomes, 6, 77.