Hemşireler İçin Klinik Uygulamada Eleştirel Düşünme Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirliği

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 3, 147 - 156, 25.12.2019

Eylül Urhan Arzu Kader Harmancı Seren

Öz

Giriş: Hemşirelerin klinik ortamlarda gelişen sorunları
çözümleyebilmesi, gelişime ve değişime uyum sağlayabilmesi, hasta bakım
gereksinimlerini saptayabilmesi, sistematik bakım ve klinik karar
verebilmesi için eleştirel düşünme düzeylerini geliştirmeleri gerekmektedir.

Amaç: Bu çalışma Hemşireler İçin Klinik Uygulamada
Eleştirel Düşünme Ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliğini
incelemek amacıyla gerçekleştirildi.

Yöntem: Metodolojik tipteki bu çalışmaya
Kocaeli’ndeki bir üniversite hastanesinde çalışan toplam 540 hemşire dahil
edildi. Ölçek İngilizceden Türkçeye çevirisi ve Türkçeden İngilizceye geri
çevirisi yapıldıktan sonra uzman görüşüne sunuldu. Ölçeğin geçerlilik ve
güvenilirliğini sınamak için kapsam geçerliliği, yapı geçerliliği, madde
analizi, Kaiser Meyer Olkin–Bartlett testleri, doğrulayıcı faktör
analizi ve iç tutarlılık analizi kullanıldı.

Bulgular: Ölçeğin kapsam geçerlilik indeksi
0,967 olarak belirlendi. Ölçeğin madde-toplam puan korelasyon değerleri
(r) 0,374 ile 0,688 arasında saptandı. Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı
0,98 olarak bulundu. Doğrulayıcı faktör analizi sonucu dört faktörlü yapı
belirlendi.

Sonuç: Araştırmada Hemşireler İçin Klinik
Uygulamada Eleştirel Düşünme Ölçeği Türkçe formunun geçerli ve güvenilir
bir araç olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Düşünme, eleştiri, geçerlilik, güvenilirlik, hemşirelik

Validity and Reliability of Turkish Version of the Nursing Critical Thinking in Clinical Practice Questionnaire

Öz

Introduction: It is stated that nurses should improve their critical
thinking levels to be able to solve the problems in clinical settings, to adapt
to development and change, to determine the patient care needs and to be able
to provide systematic care and to make clinical decisions.

Aim: The study was performed with the aim to examine the
validity and reliability of the Turkish version of the Critical Thinking Scale
in Clinical Practice for Nurses.

Methods: Totally 540 nurses working in a university hospital
in Kocaeli were included in this methodological study. The scale was submitted
to expert opinion after translation from English to Turkish and back
translation from Turkish to English. Validity, construct validity, item
analysis, Kaiser Meyer Olkin – Bartlett tests, confirmatory factor analysis and
internal consistency analysis were used to test the validity and reliability of
the scale.

Results: The content validity index of the scale was found to
be 0.967. The item total score correlation values (r) of the scale ranged
between 0.374 and 0.688. Cronbach’s alpha internal consistency coefficient was
found to be 0.98. As a result of confirmatory factor analysis, four-factor
structure was determined.

Conclusion: The study determined that the Turkish version of
Nursing Critical Thinking in Practice Questionnaire was valid and reliable
assessment tool.

Anahtar Kelimeler

Thinking, critique, validity, reliability, nursing

Kaynakça

• Akar Vural, R., ve Kutlu, O. (2004). Eleştirel düşünme: ölçme araçlarının incelenmesi ve bir güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 189-199.
• Alpar, R. (2012). Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik, İkinci baskı. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Anthoine, E., Moret, L., Regnault et al. (2014). Sample size used to validate a scale: A review of publications on newlydeveloped patient reported outcomes measures. Health and Quality of Life Outcomes, 12(1), 2.
• Bahmanpour, K., Navipour, H., Ahmadi, F. et al. (2018). Critical thinking in clinical nursing: A Content analysis. Cukurova Medical Journal, 43(1), 172-179.
• Baran, M., ve Balcı, F. (2017). Yönetici hemşirelerin eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir araştırma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 4(2), 63-71.
• Carter, A. G., Creedy, D. K., & Sidebotham, M. (2015). Evaluation of tools used to measure critical thinking development in nursing and midwifery undergraduate students: A systematic review. Nurse Education Today, 35(7), 864-874.
• Çapık, C., Gözüm, S., ve Aksayan, S. (2018). Kültürlerarası ölçek uyarlama aşamaları, dil ve kültür uyarlaması: Güncellenmiş rehber. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 26(3), 199- 210.
• Çıtak, E. A., ve Uysal, G. (2012). Kavram analizi: Eleştirel düşünme. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(3), 3-9.
• Davis, L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5(4), 194-197.
• Demircioğlu, A. (2018). Eleştirel Düşünme Eğitimi, Gece Kitaplığı, Ankara.
• Dikmen, Y. D., ve Usta, Y. Y. (2013). Hemşirelikte Eleştirel Düşünme. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), 72-73.
• Erkuş, B., ve Bahçecik, N. (2015). Özel hastanelerde çalışan yönetici hemşirelerin ve hemşirelerin eleştirel düşünme düzeyi ve problem çözme becerileri. Clinical and Experimental Health Sciences, 5(1), 1-9.
• Işık, E., Karabulutlu, Ö., Kanbay, Y., ve Aslan, Ö. (2012). Hemşirelerde eleştirel düşünme eğilimlerinin belirlenmesi: karşılaştırmalı bir çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Elektronik Dergisi, 5(3): 96-100.
• Karagözoğlu, Ş. (2005). Bilimsel bir disiplin olarak hemşirelik. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 6-14.
• Maharmeh, M., Alasad, J., Salami et al. (2016). Clinical decision-making among critical care nurses: A qualitative study. Health, 8(15), 1807-1819.
• Meydan, C. H., ve Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Ugulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Öztürk, N., ve Ulusoy, H. (2008). Lisans ve yüksek lisans hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(1), 15-25.
• Öztürk Yıldırım, T., ve Karadağ, M. (2016). Yönetici hemşirelerin eleştirel düşünce becerileri ile araştırma kullanım engelleri ve kolaylaştırıcılarına ilişkin algıları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(2), 73-85.
• Paul R., ve Elder, L. (2016). Kritik Düşünce: Yaşamınızın ve Öğrenmenizin Sorumluluğunu Üstlenmek İçin Araçlar. Üçüncü Baskı. Ankara: Atlas Akademik Basım.
• Polit, D. F., & Beck, C. (2012). Nursing research: Generating and assessing evidence for nursing practice. Wolters Kluwer Health.
• Yıldırım, A., ve Taşcı, S. (2013). Hemşirelikte eleştirel düşünmenin klinik karar vermeye etkisi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 187-191.
• Yıldırım, B., ve Koç, Ş. Ö. (2013). Eleştirel düşünmeyi hemşirelik sürecinde uygulama. Electronic Journal of Vocational College, 3(3), 29-35.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., ve Ullman, J. B. (2007). Using Multivariate Statistics. Beşinci baskı. Boston, MA: Pearson.
• Winters, J., ve Ballou, K. A. (2004). The idea of nursing science. Journal of Advanced Nursing, 45(5), 533-535.
• Zuriguel-Pérez, E., Falcó-Pegueroles, A., Roldán-Merino, J., et al. (2017). Development and psychometric properties of the nursing critical thinking in clinical practice questionnaire. Worldviews on Evidence-Based Nursing, 14(4), 257-264.