Ortopedik Cerrahi Geçiren 65 Yaş Üstü Hastaların İntraoperatif Basınç Yaralanması Risk Değerlendirmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 55 - 62, 30.08.2020

Gül Şahin Tülay Başak

Öz

Giriş: Ameliyat olan hastalar, cerrahi prosedür sırasında basınç yaralanması gelişimine eğilimlidir. Ortopedik cerrahi geçiren yaşlı hastalar ise, basınç yaralanması açısından risk grubunda yer almaktadır.

Amaç: Bu araştırmada, ortopedik cerrahi geçiren 65 yaş üstü hastaların intraoperatif basınç yaralanması gelişme riskinin değerlendirilmesi planlanmıştır.

Yöntem: Tanımlayıcı desendeki araştırmanın örneklemini Ankara’da bulunan bir hastanenin Ortopedi ve Travmatoloji ameliyathanesinde, katılımı kabul eden 102 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın verileri; 3S Ameliyathane Basınç Yaralanması Risk Tanılama Ölçeği ve sosyo-demografik ve klinik özelliklere ait veriler için kişisel bilgi formu kullanılarak toplanmıştır. Veriler sayı, yüzde, ortanca, çeyreklerarası genişlik olarak gösterilmiş olup, veri analizinde Mann Withney U testi ve Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır.

Bulgular: Yaş ortalaması 72,39 (5,89) olan hastaların %69,6’sı kadın, %30,4’ü erkektir. Ölçek total puan ortancaları 17,00 iken, kadınların ölçek puan ortancası 18,00, erkelerin puan ortancası 16,00 olarak bulunmuştur (p<0,05). Yapılan ameliyat türüne göre puan ortanca değerleri ise; amputasyon yapılan hastaların 24,00, posterior füzyon cerrahisi geçirenlerin 21,00, total diz protezi cerrahisi geçirenlerin 17,00 ve açık redüksiyon internal fiksasyon cerrahisi geçirenlerin 13,50 olarak bulunmuştur (p<0,05).

Sonuç: Araştırmanın sonuçları doğrultusunda; 65 yaş üstü kadınlarda ve amputasyon yapılan hastalarda basınç yaralanması riskinin yüksek olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ameliyathane hemşireliği, bası ülser, hemşirelik, intraoperatif bakım, ortopedik cerrahi

Intraoperative Pressure Injury Risk Assessment of Over 65 Years Old Patients Who Undergo Orthopedic Surgery

Öz

Introduction: Patients who have surgery tend to develop pressure sores during the surgical procedure. Elderly patients who underwent orthopedic surgery are in the risk group for pressure sore.

Aim: In this study, it was planned to evaluate the risk of developing intraoperative pressure sore in patients over 65 years old who have undergone orthopedic surgery.

Methods: The descriptive research’s sample consisted of 102 patients who accepted participation in a hospital operating room of Orthopedics and Traumatology in Ankara. The data of the research were collected using 3S Operating Room Pressure Wound Risk Diagnosis Scale and personal information form for data regarding socio-demographic and clinical features. The data were shown as numbers, percentages, median, interquartile range and, Mann Whitney U test and Kruskal-Wallis test were used in data analysis.

Results: Of the individuals with an average age of 72.395.89, 69.6% are women, and 30.4% are men. When the total scale median score was 17.00, the scale mediean score of women was found to be 18.00 and the median score of men was 16.00 (p<.05). According to the type of surgery performed, the median scores were; 24.00 of those who underwent amputation operation, 21.00 of those who underwent posterior fusion surgery, 17.00 of those who underwent total knee replacement surgery and 13.50 of those who underwent open reduction internal fixation surgery (p<0.05).

Conclusion: In line with the results of the research; pressure injury risk was high in women and individuals undergoing amputation surgery over 65 years old.

Anahtar Kelimeler

Intraoperative care, nursing, operating room nursing, orthopedic surgery, pressure ulcer

Kaynakça

• Aloweni, F., Ang, S.Y., Fook-Chong, S., Agus, N., Yong, P., Goh, M.M., … Soh, R.C. (2019). A prediction tool for hospital-acquired pressure ulcers among surgical patients: Surgical pressure ulcer risk score. International Wound Journal, 16(1), 164–175. doi: 10.1111/iwj.13007
• Angmorterh, S.K., England, A., Webb, J., Szczepura, K., Stephens, M., Anaman-Torgbor, J., ... Hogg, P. (2019). An investigation of pressure ulcer risk, comfort, and pain in medical imaging. Journal of Medical Imaging and Radiatiom Science, 50(1), 43-52. doi: 10.1016/j.jmir.2018.07.003
• Aronovitch, S.A. (2007). Intraoperatively acquired pressure ulcers: Are there common risk factors? Ostomy Wound Management, 53(2), 57–69.
• Campbell, K.E., Woodbury, G.M., Labate, T., LeMesurier, A., & Houghton, P.E. (2010). Heel ulcer incidence following orthopedic surgery: A prospective, observational study. Ostomy Wound Management, 56(8). 32-39.
• Campbell, K.E., Woodbury, M.G., & Houghton, P.E. (2010). Implementation of best practice in the prevention of heel pressure ulcers in the acute orthopedic population. International Wound Journal, 7(1), 28–40. doi: 10.1111/j.1742-481X.2009.00650.x
• Chello, C., Lusini, M., Schilirò, D., Greco, S.M, Barbato, R., & Nenna, A. (2019). Pressure ulcers in cardiac surgery: Few clinical studies, difficult risk assessment, and profound clinical implications. International Wound Journal, 16(1), 9–12. doi: 10.1111/iwj.12994.
• Efteli, Ü.E., & Yapucu Güneş, Ü. (2013). A prospective, descriptive study of risk factors related to pressure ulcer development among patients in intensive care units. Ostomy Wound Management, 59(7), 22-7.
• Gao, X., Hu, J., Ma, Q., Wu, H., Wang, Z., Li, T., & Shen, J. (2015). Design and research on reliability-validity for 3S intraoperative risk assessment scale of pressure sore. Journal of Huaz- Hong University of Science and Technology (Medical Sciences), 35(2), 291-294. doi: 10.1007/s11596-015-1426-1
• Grey, J.E., Enoch, S., & Harding, K.G. (2006). ABC of wound healing: Pressure ulcers. BMJ, 332(7539), 472-475. doi: 10.1136/bmj.332.7539.472
• Gül, Ş. (2014). Cerrahi girişim uygulanan hastalarda basınç ülseri gelişiminin önlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1(3), 54–61.
• Karadağ, M. & Gümüşkaya, N. (2006). The incidence of pressure ulcers in surgical patients: a sample hospital in Turkey. Journal of Clinical Nursing, 15(4), 413-421. doi: 10.1111/j.1365-2702.2006.01369.x
• Katran, B.H. (2015). Bir Cerrahi Yoğun bakım ünitesi’nde bası yaralanması görülme sıklığı ve bası yaralanması gelişimini etkileyen risk faktörlerinin irdelenmesi. Journal of Academic Research in Nursing, 1(1), 8-14. doi: 10.5222/jaren.2015.008
• Khong, B.P.C., Goh, B.C., Phang, L.Y. & David, T. (2020). Operating room nurses' self reported knowledge and attitude on perioperative pressure injury. International Wound Journal, 17(2), 455-465. doi: 10.1111/iwj.13295.
• Kıraner, E., Terzi̇, B., Uzun Eki̇nci̇, A., ve Tunalı, B. (2016). Yoğun bakım ünitemizdeki basınç yaralanması insidansı ve risk faktörlerinin belirlenmesi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 20(2), 78-83.
• Kurtuluş Tosun, Z., ve Bölüktaş, R.P. (2015). Yoğun bakım ünitelerindeki yaşlı hastalarda bası yaralanması prevalansı ve etkileyen faktörler. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 19(2), 43-53.
• Lopes, C.M., Haas V.J., Dantas, R.A., Oliveira, C.G., & Galvao, C.M. (2016). Assessment scale of risk for surgical positioning injuries. Revista Latino-America de Enfermagem, 24, e2704. doi: 10.1590/1518-8345.0644.2704.
• Luo, M., Long, X.H., Wu, J.L., Huang, S.Z. & Zeng, Y. (2019). Incidence and risk factors of pressure ınjuries in surgical spinal patients. Journal of Wound Ostomy and Continence Nursing, 46(5), 397-400. doi:10.1097/won.0000000000000570
• Mutlu, S. (2012). Açık kalp ameliyatı uygulanan hastalarda basınç yaralanması oluşumunu etkileyen faktörlerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Nassaji, M., Askari, Z., & Ghorbani, R. (2014). Cigarette smoking and risk of pressure ulcer in adult intensive care unit patients. International Journal of Nursing Practice, 20(4), 418-423. doi: 10.1111/ijn.12141
• Önal, N., Bilik, Ö., Savcı, A., Altıparmak, Ö., Kuzu, P., Kar, Z., ve Keskin, R. (2015). Ortopedi hastalarında nörovasküler izlem sıklığı ne olmalı? Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(3), 176-183.
• Primiano, M., Friend M., McClure, C., Nardi, S., Fix, L., Schafer, M., … McNett, M. (2011). Pressure ulcer prevalence and risk factors during prolonged surgical procedures. AORN Journal, 94(6), 555-566. doi: 10.1016/j.aorn.2011.03.014
• Schoonhoven, L., Defloor, T., & Grypdonck, M.H.F. (2002). Incidence of pressure ulcers due to surgery. Journal of Clinical Nursing, 11(4), 479-487. doi: 10.1046/j.1365-2702.2002.00621.x
• Soyer Erdemir, D. (2015). Ortopedik cerrahi girişim sırasındaki pozisyon desteğinin ameliyat sonrası ağrı üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, İstanbul.
• Soyer, Ö., ve Özbayır T. (2018). 3S ameliyathane basınç yaralanması risk tanılama ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 13, 46-64. doi: 10.17371/UHD.2018.2.9
• Temiz, N. (2012). Genel ve rejyonel anestezi uygulanan hastalarda pozisyonlara bağlı gelişen komplikasyonlar ve hemşirelik bakımı. (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Ueno, T., Kabata, T., Kajino, Y., Inoue, D., Ohmori, T., Yoshitani, J. … Tsuchiya, H. (2020). Risk factors for pressure ulcers from the use of a pelvic positioner in hip surgery: a retrospective observational cohort study in 229 patients. Patient Safety in Surgery, 14(10),1-9. doi: 10.1186/s13037-020-00237-7
• Yeniçağ, R., ve Bakıcıoğlu, N. (2019). Yaşlılarda bası yaraları ve beslenme tedavisi. Sakarya Tıp Dergisi, 9(3), 387-397