Perception Level of Patient Safety Culture and Tendency to Report Adverse Events Among Nurses Working in Intensive Care Units

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 97 - 104, 12.08.2025

Seval Ulubay , Miyase Derya Kalkan , Emel Uzun , Tuluha Ayoğlu

https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1628468

Öz

Introduction: Nurses in intensive care units play a vital role in patient safety, as their perceptions of safety culture and willingness to report adverse events are key to early incident detection and improving care quality.
Aim: This study aimed to examine the levels of nurses' perceptions of patient safety culture and their tendencies to report adverse events in intensive care units.
Methods: This descriptive and cross-sectional study was conducted in a public hospital between 10 March 2024 and 10 April 2024. Data were collected using a "Socio-Demographic and Professional Characteristics Form" the "Hospital Patient Safety Culture Survey," and the "Event Reporting Scale." Descriptive statistics such as frequency, percentage, mean, and standard deviation were applied for data analysis.
Results: The highest positive score percentage among the subdimensions of the "Hospital Patient Safety Culture Survey" was found in the "Hospital Interventions and Changes" subdimension (84%). The average total score on the "Event Reporting Scale" was 48.71±7.58. Overall, it was determined that as nurses' education level and professional experience in their most recent workplace increased, their tendency to report adverse events decreased. Moreover, nurses who had made or witnessed a medical error had significantly lower event reporting tendencies.
Conclusion: The study reveals that nurses' perceptions of safety culture and their tendencies to report adverse events are influenced by factors such as age, education, and professional experience. More experienced and highly educated nurses obtained more positive results, while those with medical error experiences had lower reporting tendencies. These factors significantly impacted error reporting practices.

Anahtar Kelimeler

Patient Safety , nurse , adverse event reporting.

Yoğun Bakımda Çalışan Hemşirelerin Hasta Güvenliği Kültürünü Algılama Düzeyi ve İstenmeyen Olay Bildirim Eğilimi

Öz

Giriş: Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin hasta güvenliği kültürüne dair algıları, hastaların güvenliğini sağlamak adına kritik bir rol oynamaktadır. Hemşirelerin istenmeyen olayları bildirme eğilimleri, olayların erken tespiti ve gerekli önlemlerin alınabilmesi için büyük önem taşır. Bu nedenle, hemşirelerin bu konuda duyarlılıklarının artırılması, hasta bakım kalitesinin iyileştirilmesine katkı sağlayacaktır.
Amaç: Yoğun bakımda görev yapan hemşirelerin hasta güvenliği kültürünü algılama düzeylerini ve istenmeyen olay bildirim eğilimlerini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu çalışma bir kamu hastanesinde 10.03.2024- 10.04.2024 tarihleri
arasında gerçekleştirildi. Araştırmada veriler “Sosyodemografik ve Mesleki Özellikler Formu”, “Hasta Güvenliği Kültürü Hastane Anketi” ve “Olay Bildirim Ölçeği” kullanılarak toplandı. Verilerin analizi için tanımlayıcı istatistikler olarak frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma yöntemleri uygulanmıştır.
Bulgular: Hemşirelerin "Hasta Güvenliği Kültürü Hastane Anketi” alt boyutlarına ve anket toplamına verdikleri olumlu puandan, hastane müdahaleleri ve değişim alt boyutunun en yüksek, olumlu puan yüzdesine sahip olduğu saptandı. Hemşirelerin "Olay Bildirim Ölçeği" toplam puan ortalaması 48,71 ± 7,58 olarak hesaplandı. Genel olarak hemşirelerin eğitim düzeyi, toplam ve en son çalışılan kurumdaki mesleki deneyim süresi arttıkça olay bildirim eğilim düzeyinin azaldığı belirlendi. Ayrıca, tıbbi bir hata yapan veya böyle bir hataya tanıklık eden hemşirelerin olay bildirim eğilim düzeyinin istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde düşük olduğu sonucuna varıldı.
Sonuç: Araştırma, hemşirelerin hasta güvenliği kültürünü algılama düzeyleri ile olay bildirim eğilimlerinin yaş, eğitim düzeyi ve mesleki deneyim gibi faktörlerden etkilendiğini, deneyimli ve yüksek eğitimli hemşirelerin daha olumlu sonuçlar elde ettiğini, tıbbi hata deneyimi olan hemşirelerin bildirim eğilimlerinin düşük olduğunu ve bu faktörlerin hata raporlama üzerinde etkili olduğunu ortaya koydu.

Anahtar Kelimeler

Hasta Güvenliği , hemşire , istenmeyen olay bildirim eğilimi

Etik Beyan

Bu çalışma için etik kurul onayı Samsun Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan alınmıştır (Tarih: 28.02.2024 ve Sayı No: 5/9).

Kaynakça

• Arslan, S., & Basit, G. (2021). Investigation of quality and patient safety courses conducted in undergraduate nursing programs in Turkey. Journal of Health and Nursing Management, 8(2), 252-262. doi:10.5222/ SHYD.2021.97658.
• Aykaç, K., & Yeşilyurt, T. (2023). Patient safety attitudes and influencing factors of nurses working in surgical units. Journal of Inonu University Health Services Vocational School, 11(3), 1827-1843. doi:10.33715/inonu saglik.1161292.
• Bahrami, M. A., Chalak, M., Montazeralfaraj, R. R., & Tafti, A. D. (2014). Iranian nurses’ perception of patient safety culture. Iranian Red Crescent Medical Journal, 16(4), 2-9. doi:10.5812/ ircmj1 1894.
• Bodur, S., & Filiz, E. (2010). Validity and reliability of the Turkish version of “Hospital Survey on Patient Safety Culture” and perception of patient safety in public hospitals in Turkey. BMC Health Services Research, 10(28), 1-9. doi:10.1186/1472-6963-1 0-28.
• Candaş, B. ve Gürsoy, A. (2015). Cerrahide hasta güvenliği: Güvenli cerrahi kontrol listesi. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi,3(1), 40-50.
• Dursun, S., Bayram, N. ve Aytaç, S. (2010). Hasta güvenliği kültürü üzerine bir uygulama. Sosyal Bilimler, 8(1),1-14.
• Ertürk, C., Dönmez, P. ve Özmen, D. (2016). Manisa il merkezindeki hastanelerde görev yapan hemşirelerin hasta güvenliği kültürünün değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 32(1), 19-33.
• Gökdoğan, F. ve Yorgun, S. (2010). Sağlık hizmetlerin de hasta güvenliği ve hemşireler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi,13, 53-59.
• Gündoğdu, S. ve Bahçecik, N. (2012). Hemşirelerde hasta güvenliği kültürü algılamasının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(2), 119-128.
• Jafree, S. R., Zakar, R., Zakar, M. Z., & Fischer, F. (2016). Nurse perceptions of organizational culture and its association with the culture of error reporting: a case of public sector hospitals in Pakistan. BMC Health Services Research, 16, 3. doi:10.1186 /s12913-015-1252-y.
• Karaca, A. ve Arslan, H. (2014). Hemşirelik hizmetlerinde hasta güvenliği kültürünün değerlendirilmesine yönelik bir çalışma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(1), 9-18.
• Karagözoğlu, Ş., Otu, M. ve Çoşkun, G. (2019). Bir araştırma ve uygulama hastanesinde ilaç hatalarının bildirimine yönelik hemşirelerin düşünceleri ve ilaç hatalarını raporlama alışkanlıkları. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), 26-39.
• Koç, Z., Eraydın, C. ve Tezcan, B. (2020). Hemşirelerin hasta güvenliği kültürü algıları ve etkileyen faktörler. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 102-109. doi:10.34087/cb usbed.587753.
• Nuckols, T. K., Bell, D. S., Liu, H., Paddock, S. M., Hilborne, L. H., & Needleman, J. (2008). Rates and types of events reported to established incident reporting systems in two US hospitals. Quality and Safety in Health Care, 17(2), 83-87. doi:10.1136/qshc.2006.01 9901.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). New York, NY: McGraw-Hill.
• Park, H., Rehg, M. T., & Lee, T. (2005). The influence of Confucian ethics and collectivism on whistleb low ing intentions: A study of South Korean public employees. Journal of Business Ethics, 58(4), 387-4 0 3. doi:10.1007 /s10551-005-2686-5.
• Somyürek, N. ve Uğur, E. (2016). Yoğun bakım ünitelerinde hasta güvenliği kültürü oluşturma: Hemşire gözüyle tıbbi hatalar. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(3), 1-7. doi:10.5222 / SHYD.2016.001.
• Şahin, H., Çelebi, M. ve Taslak, S. (2024). Sağlık çalışanlarının istenmeyen olay bildirim sistemine ilişkin görüş ve tutumlarının değerlendirilmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 25(54), 14-32.
• Tak, B. (2010). Hastanelerde hasta güvenliğini tehdit eden olayların raporlanması: Türkiye, Azerbaycan, Bosna, Arnavutluk, Lübnan ve Suriye’yi kapsayan karşılaştırmalı bir araştırma. In II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı (s. 413-414).
• Tunçel, K. ve Sökmen, S. M. (2021). Hemşirelerin hasta güvenliği kültürünü algılama düzeyi ve olay bildirim eğilimi. YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 70-77.
• Türkiye Sağlık Bakanlığı, (2020). Sağlıkta kalite standartları hastane, SKS Hastanesi (Versiyon 6.1). Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sağlıkta Kalite, Akreditasyon ve Çalışan Hakları Daire Başkanlığı, 1. Baskı: Ankara. ISBN: 978-975-590-766-6.
• Ünsal Atan, Ş., Dönmez, Ş. ve Taşçı Duran, S. (2013). Üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde hasta güvenliği kültürünün incelenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(3), 172-180.
• Wang, X., Liu, K., You, L. M., Xiang, J. G., Hu, H. G., Zhang, L. F., … & Zhu, X. W. (2014). The relationship between patient safety culture and adverse events: a questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 51(8), 1114–1122. doi:10.1016/j.İjnurst u.2013.12.007.
• Waterman, A. D., Garbutt, J., Hazel, E., Dunagan, W. C., Levinson, W., Fraser, V. J., & Gallagher, T. H. (2007). The emotional impact of medical errors on practicing physicians in the United States and Canada. Joint Commission Journal on Quality And Patient Safety, 33(8), 467–476. doi:10101 6/s1553-7250(07)33050-x.
• Wilson, B., Bekker, H. L., & Fylan, F. (2008). Reporting of Clinical Adverse Events Scale: a measure of doctor and nurse attitudes to adverse event reporting. Quality & Safety in Health Care, 17(5), 364–367. doi:10.1136 / qshc.2006.021691
• Zhao, X., Chunhong, S., & Zhao, L. (2022). Nurses’ intentions, awareness, and barriers in reporting adverse events: A cross-sectional survey in tertiary hospitals in China. Risk Management and Healthcare Policy, 15, 1987-1997. doi:10.2147/RMH.S367942.