Preterm Prematür Membran Rüptürü Tanılı Gebede Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’ne Temellendirilmiş Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 185 - 194, 12.08.2025

Rojdan Yıldız , Halime Abay , Sibel Peksoy Kaya , Sena Kaplan

https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1715335

Öz

Preterm prematür membran rüptürü fetal membranların 37. gebelik haftasından önce rüptüre olması olarak tanımlanmaktadır. Preterm prematür membran rüptürüne yol açan çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır. Bu faktörler maternal (erken doğum öyküsü, sigara içme, düşük sosyo-ekonomik düzey vb.), uteroplasental (uterin septum, servikal konizasyon, koryoamniyonit vb.) ve çoğul gebelik gibi fetal kökenli olabilmektedir. Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli, bireylerin sağlığını bütüncül değerlendirmeye katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada preterm prematür membran rüptürü, oligohidroamniyoz, maternal kalp pili ve eşi ile Rh uyuşmazlığı olan gebeye Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’ne göre hemşirelik bakımı sunulması amaçlanmaktadır. Hastanın bilgilendirilmiş yazılı onamı alındıktan sonra veriler toplanmıştır. Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’nin 11 örüntüsü eşliğinde hemşirelik süreci değerlendirilmiştir. Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’ne göre hastaya ilişkin “uyku örüntüsünde rahatsızlık”, “düşük benlik saygısı”, “bilgi eksikliği”, “enfeksiyon riski”, “tromboemboli riski”, “korku”, “anksiyete” ve “cinsel örüntüde etkisizlik” hemşirelik tanıları ele alınmıştır. Belirlenen hemşirelik tanılarına özgü hemşirelik bakımı hemşirelik süreci doğrultusunda uygulanmıştır. Çalışmada Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’nin kullanılması hastadan sistematik veri toplanmasına katkı sağlanmıştır. Hastanın biyo-psiko-sosyal gereksinimlerinin kapsamlı ele alınmasıyla bütüncül bakım sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Fetal membranlar , hemşirelik bakımı , kalp hastalıkları , prenatal bakım , prematür rüptür.

Etik Beyan

Hastanın bilgilendirilmiş yazılı onamı alındıktan sonra veriler toplanmıştır.

Teşekkür

Yazarlar çalışmaya katılmayı kabul eden olguya desteklerinden dolayı teşekkür etmişlerdir.

Nursing Care Based on Gordon’s Functional Health Patterns Model in Pregnant Woman Diagnosed with Preterm Premature Rupture of Membranes: A Case Report

Öz

Preterm premature rupture of membranes is defined as the rupture of the fetal membranes before the 37th week of gestation. There are various risk factors that contribute to the development of preterm premature rupture of membranes. These factors may be of maternal origin (such as a history of preterm birth, smoking, or low socioeconomic status), uteroplacental origin (such as uterine septum, cervical conization, or chorioamnionitis), or fetal origin, such as in multiple pregnancies. Gordon's Functional Health Patterns Model contributes to the holistic assessment of individuals' health. This study aims to provide nursing care based on Gordon’s Functional Health Patterns Model to a pregnant woman diagnosed with preterm premature rupture of membranes, oligohydramnios, maternal pacemaker, and Rh incompatibility with her husband. Data were collected after obtaining the patient’s written informed consent. The nursing process was evaluated according to the 11 patterns of the Functional Health Patterns Model. According to the Functional Health Patterns Model, the patient was diagnosed with the following nursing diagnoses: “disturbance in sleep pattern”, “low self-esteem”, “lack of information”, “risk of infection”, “risk of thromboembolism”, “fear”, ‘anxiety’, “ineffectiveness in sexual pattern”. Nursing interventions tailored to the defined nursing diagnoses were carried out in line with the nursing process. The use of the Functional Health Patterns Model in the study contributed to the systematic collection of data from the patient. Holistic care was provided by comprehensively addressing the patient's biopsychosocial needs.

Anahtar Kelimeler

Fetal membranes , heart diseases , nursing care , prenatal care , premature rupture.

Etik Beyan

Data were collected after obtaining the patient’s written informed consent.

Kaynakça

• Aslan Çetin, B., Aydogan Mathyk, B., Turan, G., Güralp, O., & Gedikbaşi, A. (2019). A comparison of obstetric outcomes in adolescent pregnancies and adult pregnancies. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 33(24), 4037–4042. doi: 10.1080/14767058.2019.1594192
• Bynarowicz, T., Jenkins, S.M., Shanks A.L. (2025). Oligohydramnios. Retrieved from (04.05.2025): https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562326/
• Çapık, A., ve Pasinlioğlu, T. (2015). Tilburg Gebelikte Distres Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 22(4), 260–269. doi: 10.1111/jpm.12211
• Davutoğlu, E., Yüksel, M.A., Öncül, M., Çebi, Ş., ve Madazlı, R. (2015). Kalp hastalığı ve gebelik: Maternal ve fetal sonuçlar. Journal Of Clinical Obstetrics & Gynecology, 25(2), 103-110. doi: 10.5336/gynobstet.2014-43155
• Edelman, C.L., & Mandle, C.L. (2006). Health promotion throughout the lifespan. St. Louis, Missouri: Mosby.
• Erbaş, N., ve Demirel, G. (2016). Kadın sağlığının değerlendirilmesinde bir model: Fonksiyonel sağlık örüntüleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 84-91.
• Işıklı, H. (2022). Gordon’un fonksiyonel sağlık örüntülerine göre kronik hastalıkları olan hastanın hemşirelik bakımı. Turkish Journal of Diabetes Nursing, 2(1), 51-55. doi: 10.29228/tjdn.58149
• Karabulutlu, Ö., ve Yavuz, C. (2021). Yüksek riskli gebeliklerde depresyon ve anksiyete düzeylerinin sıklığının değerlendirilmesi. Caucasian Journal of Science, 8(1), 51-69. doi: 10.48138/cjo.940892
• Karaçam, Z., Doğrusoy, T., & Ekin, P. (2024). Prevalence of physical disorders and high-risk situations in the pregnant women in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8(3), 306-326. doi: 10.1080/14767058.2019.1635109
• Kızılırmak, A., Nacar, G., ve Timur Taşhan, S. (2022). Gebeliği etkileyen sağlık durumları. Nazik, E. (Ed.), Doğum, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği içinde (s. 271-310). Ankara: Akademisyen Yayınevi.
• Martin, J. A., Hamilton, B. E., & Osterman, M. J. K. (2019). Births in the United States, 2018. NCHS data brief, (346), 1–8.
• Ölçer, Z., ve Oskay, Ü. (2014). Yüksek riskli gebelerin yaşadığı stresörler ve stresle baş etme yöntemleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12 (2), 85-92. doi:10.5222/HEAD.2015.085
• Parsonage, W.A., Zentner, D., Lust, K, Kane, S.C., & Sullivan, E.A. (2021). Heart disease and pregnancy: The need for a twenty-first century approach to care…. Heart, Lung and Circulation, 30(1):45-51. doi: 10.1016/j.hlc.2020.06.021.
• Perinatoloji Uzmanlar Derneği (PUDER). (2020). Preterm Eylem ve Doğum Kılavuzu. Erişim adresi (5.08.2023): http://puder.org.tr/wp-content/ uploads/2020/11/PUDER-Preterm-Eylem-ve-Dogum-Kilavuzu.pdf
• Pop, V.J., Pommer, A.M., Pop-Purceleanu, M., Wijnen, H. A., Bergink, V., & Pouwer, F. (2011). Development of the Tilburg Pregnancy Distress Scale: the TPDS. BMC Pregnancy and Childbirth, 11(1):1-8. doi:10.1186/1471-2393-11-80
• Pulei, A.N., Shatry. A., & Kariuki, N. (2021). Preterm Prelabor: Rupture of Membranes Retrieved from (04.05.2025): https://www.glowm.com/ article/heading/vol-10--common-obstetric-conditions--preterm-prelaborrupture-of-membranes/id/409333#
• Türen, S., & Enç, N. (2020). A comparison of Gordon’s functional health patterns model and standard nursing care in symptomatic heart failure patients: A randomized controlled trial. Applied Nursing Research, 53,151247. doi: 10.1016/j.apnr.2020.151247
• Türk, G. (2017). Marjory Gordon: Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli. A. Karadağ, N. Çalışkan, ve Z.G. Baykara (Eds.). Hemşirelik teorileri ve modelleri içinde (s. 604-619). İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık
• Türkyılmaz, G., Erol Türkyılmaz, Ş., Polat, M., Özkaya, E., & Api, M. (2019). Preterm prematür membran rüptürü olgularında spontan ve indüklenmiş eylemin maternal ve fetal sonuçlara etkisi. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 50(2), 19–23. doi: 10.16948/zktipb.541187
• Yıldız Karaahmet, A., & Madenoğlu Kıvanç, M. (2022). Changing sexuality and influencing factors during pregnancy: A cross-sectional study. Journal of Health and Life Sciences, 4(2), 209-2017. doi: 3308/2687248X.202242248
• Yıldız, M. S., & Ekmekci, E. (2021). Preterm prematür membran rüptürü ile komplike gebeliklerde amniyotik membran iyileşmesi. Kafkas Journal of Medical Sciences, 11(EK-1), 203-207. doi: 10.5505/kjms.2021.04378
• Yılmaz Ergani, S., Şahin, B., Akdaş Reis, Y., Sucu, S., Ulusoy, C.O., Bucak, M., ….. İskender, C.T. (2024). Relationship between placenta previa and premature preterm rupture of membranes: Case-Cohort Study. Medical Journal of Süleyman Demirel University,31(4):324-30. doi: 10.17343/sdutfd.1513042
• Yuvarlan, E., ve Beydağ, K. D. (2024). Gebelerin gebelikte cinselliğe karşı tutumu ve etkileyen faktörler. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 6(1), 21-31. doi: 10.46413/boneyusbad.1328737