Investigation of Education Leaders' Knowledge and Awareness Levels on Child Abuse

Yıl 2023, , 225 - 262, 30.12.2023

İdris Kınasakal , Selahattin Kaymakcı

https://doi.org/10.38015/sbyy.1322820

Öz

Due to both sociological and psychological effects, the diagnosis, effective handling, and minimization of abuse are of vital importance. In recent years, the management, prevention, diagnosis, and reporting of abuse cases within the school environment, which has seen a notable increase, are crucial for the recognition and prevention of abuse incidents. In this regard, teachers and educational leaders working in schools play a key role in addressing abuse issues. This research was conducted to determine the knowledge and awareness levels of educational leaders about child abuse. The research utilized a basic qualitative research method. The study's participant group consisted of 15 educational leaders working in the city center of Karabük during the 2021-2022 academic year. Data were collected through semi-structured interviews, and the collected data were analyzed through content analysis. As a result of the research, it was revealed that educational leaders possess correct but incomplete information about child abuse; however, their knowledge and awareness about how to proceed and behave when faced with abuse are at a low level. These findings suggest the necessity of including abuse-related topics in the pre-service and in-service training of educational leaders.

Anahtar Kelimeler

Abuse, Neglect, Child, Education Leaders, Sexual Abuse, Physical Abuse, Emotional Abuse.

Eğitim Liderlerinin Çocuk İstismarına Yönelik Bilgi ve Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi

Öz

Gerek sosyolojik gerekse psikolojik etkileri nedeniyle istismarın teşhisi, minimum hasarla atlatılması ve olabildiğince en aza indirgenmesi hayati önem taşımaktadır. Son yıllarda kayda değer artış gösteren okul içi istismar vakalarında krizi yönetme, önleme, teşhis ve bildirim gibi durumlar istismar olaylarının tanınması ve durdurulması açısından oldukça önemlidir. İstismar konusunda ise kilit noktayı okullarda görev yapan öğretmenler ve eğitim liderleri oluşturmaktadır. Bu araştırma, eğitim liderlerinin çocuk istismarı hakkında bilgi ve farkındalık düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada temel nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcı grubunu 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Karabük il merkezinde görev yapan 15 eğitim lideri oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşmenin kullanıldığı araştırma kapsamında toplanan veriler içerik analizi aracılığıyla çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda eğitim liderlerinin çocuk istismarı konusunda doğru ancak eksik bilgilere sahip olmakla birlikte; istismar karşısında nasıl bir yol izleyecekleri ve nasıl davranacakları konusunda bilgi ve farkındalıklarının düşük düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Bu sonuçların eğitim liderlerinin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerinde istismar konusuna da yer verilmesinin gerekliliğine işaret ettiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

İstismar, İhmal, Çocuk, Eğitim Liderleri, Cinsel İstismar, Fiziksel İstismar, Duygusal İstismar.

Kaynakça

• Acehan, S., Bilen, A., Ay M. O., Gülen, M., Avcı, A. & İçme, F. (2013). Çocuk istismarı ve ihmalinin değerlendirilmesi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(4), s.591-614.
• Adalı, N. (2007). 10-12 yaş grubu çocuk istismarı ebeveyn ve çocuk bilgilendirme çalışmas [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Aksel, Ş., & Irmak, T. Y. (2015). Çocuk cinsel istismarı konusunda öğretmenlerin bilgi ve deneyimleri. Ege Eğitim Dergisi, 373-391.
• Altun, T., ve Uzuner, F. (2016). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitimine yönelik görüşleri, The Journal of Academic Social Science Studies, 44, 33-49.
• Aral, G. (2001). Çocuk hakları çerçevesinde çocuk ihmal ve istismarı. Milli Eğitim Dergisi.
• Aral, N. (1997). Fiziksel istismar ve çocuk. Tekışık Veb Ofset Tesisleri.
• Aydın, İ. (2018). Türkiye’de çocuk istismarı ve çocuk işçiliği. İş ve Hayat, 4(7), 65-81.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Hubermanmodeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. DEUHFED, 9(1), 23-28.
• Beter, Ö. (2010). Türkiye ve İngiltere’de çocuk koruma sistemleri [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara
• Brassard, M. R., Rivelis, E., & Diaz, V. (2009). School-based counseling of abused children. Psychology in the Schools, 46(3), 206-17.
• Bulut, I. (1996), Genç anne ve çocuk istismarı, Bizim Büro.
• Büber, Ö., & Taylan, H. H. (2023). Çocuk ihmal ve istismarında ebeveynlerin farkındalık düzeyleri. Sosyal Sağlık Dergisi, 3(1), 89-111.
• Can-Yaşar, M., İnal Kızıltepe, G., & Kandır, A. (2014). Öğretmen adaylarının çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi-Journal of Theoretical Educational Science, 7(3), 286-303
• Celiloğlu, B. (2018). Çocuk istismarı ve ihmali farkındalık ölçeklerinin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları ile okul öncesi öğretmen adaylarının farkındalık düzeylerinin incelenmesi [Doctoral dissertation]. Necmettin Erbakan University.
• Creswell, J.W. (2016). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık.
• Deveci, E. & Açık, Y. (2003). Çocuk istismarı nedenlerinin incelenmesi. Arşiv, (12), 396-405.
• Dias, M. S., Smith, K., DeGuehery, K., Mazur, P., Li, V., & Shaffer, M. L. (2005). Preventing abusive head trauma among infants and young children: A hospital-based, parent education program. Pediatrics, 115(4), e470.7 Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırmalarda yöntemler (Geniiletilmiş 2. Baskı). Anı Yayıncılık.
• Erol, D. (2015). Okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin, çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları (Eskişehir il örneği) [Doctoral dissertation]. Anadolu University
• Gannon, T. A., & Rose, M. R. (2008) Female child sexual offenders: towards integrating theory and practice. Aggress Violent Behav, 13, 442- 461.
• Güner, Ş. İ., Güner, S., & Şahan, M. H. (2010). Çocuklarda sosyal ve medikal bir problem; İstismar. Van Tıp Dergisi, 17(3), 108-113.
• Hancı, İ. H. (2002). Adli tıp ve adli bilimler. (1. baskı). Seçkin yayıncılık.
• Kara, B., Biçer, Ü. & Gökalp, A. S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi; 47, 140-151.
• Karadoğan, U. C. (2019). “Çocuk ve çocukluk” kavramının tarihsel süreçte değerlendirilmesi. Çocuk ve Medeniyet, 4(7), 195-226.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi, Nobel Yayınevi.
• Kaytez, N. Yücelyiğit, S. & Kadan, G. (2018). Çocuğa yönelik istismar ve çözüm önerileri. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 18-24.
• Kenny, M.C. (2001). Child abuse reporting: Teachers' perceived deterrents. Child Abuse & Neglect, 25(1), 81-92.
• Kenny, M.C. (2004). Teachers’ attitudes toward and knowledge of child maltreatment. Child Abuse & Neglect, 28(12), 1311-1319.
• Koca, M. (2012). Çocuk istismarında ihbar yükümlülüğü. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(1), 113-128.
• Koçtürk, N. (2018). Çocuk ihmalini ve istismarını önlemede okul çalışanlarının sorumlulukları. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 38-47.
• Kozcu, Ş. (1991), “Çocuk İstismarı ve İhmali” Aile Yazıları 3. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Bilim Serisi, 5(3), 379-390.
• Kürklü, A. (2012). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi] Afyon Kocatepe.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. S. Turan. Ed.). Nobel Yayıncılık.
• Merriam, E. J. & Tisdell, S. B. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
• McIntyre, T. C. (1987). Teacher awareness of child abuse and neglect. Child Abuse & Neglect, 11(1), 133–135. https://doi.org/10.1016/0145-2134(87)90042-1
• McKee, B. E., & Dillenburger, K. (2009). Child abuse and neglect: Training needs of student teachers. International Journal of Educational Research, 48(5), 320-330.
• Newberger, CM ve Cook, SJ (1983). Ebeveyn farkındalığı ve çocuk istismarı: Kentsel ve kırsal örneklerin bilişsel-gelişimsel analizi. Amerikan Ortopsikiyatri Dergisi, 53(3), 512–524. https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.1983.tb03395.x
• Pala, B. (2011). Geleceğin öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi ve farkındalık düzeyleri. [Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi]. Osmangazi Üniversitesi.
• Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation (No. 4). Sage.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage. Polat, O. (2000). Duygusal istismar nedir? Çocuk Forumu Dergisi, 3(1).
• Pelendecioğlu, B., & Bulut, S. (2009). Çocuğa yönelik aile içi fiziksel istismar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 9(1), 50-62.
• Sağır, M., & Gözler, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik görüşleri ve farkındalık düzeyleri. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 3(5), 67-102.
• Sevim, Y. & Ataş, S. (2016). Üniversite gençlerinde şiddet eğilimliliği ve öğrencilerin aile içi şiddete bakış açıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1), 285-302.
• Schapiro, T. (1999). What is a child?. Ethics, 109(4), 715-738.
• Tıraşçı, Y. & Gören, S. (2007). Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Dergisi, 34(1), 70-74. TTB, (2022). https://www.ttb.org.tr/eweb/adli/
• Tugay, D. (2008). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri [Doctoral dissertation]. Marmara Universitesi.
• Türk, B., Hamzaoğlu, N., Yayak, A., & Şenyuva, G. (2021). Çocuk istismarı ve ihmali hakkında bilgi ve farkındalık düzeyinin incelenmesi: Kesitsel araştırma. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi, 18(3), 205-2014.
• Türkbay, T., Söhmen, G., & Söhmen, T. (1998). Çocuk ve ergenlerde cinsel kötüye kullanım: Klinik bulguları, olası sonuçları ve önleme. 3P Dergisi, 6(1), 49-54.
• Ünal, F. (2008). Ailede çocuk istismarı ve ihmali. TSA Dergisi, 1, 9-18
• Üstündağ, A. (2022). Ebeveynlerin cinsel istismardan korunma eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi. Current Perspectives in Social Sciences, 26(1), 118-129.
• Üstündağ, A., Şenol, F., & Mağden, D. (2015, May 12). Ebeveynler çocuk istismarına yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve bilinçlendirilmesi [Conference presentation]. Uluslararası Katılımlı III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi “Erken Müdahale”.
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201.
• Walsh, K., Bridgstock, R., Farrell, A. & Schweitzer, R. (2005). Critical factors in teachers’ detecting and reporting child abuse and neglect: Implications for practice. A project funded by the Abused Child Trust Final Report. http://eprints.qut.edu.au/777/1/ACT_Complete_Report.pdf
• Yaşar, M., & Şenol, B. (2015). Öğretmen adaylarının çocuğa yönelik cinsel istismar tutumlarının incelenmesi. 3rd National Congress of Child Development and Education (Congress Book), https://dergipark.org.tr/en/pub/husbfd/issue/7893/103887
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.