Okul Öncesinde Sosyal Bilgiler Eğitimine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2021, , 191 - 215, 30.06.2021

Demet Öner , E. Özlem Yiğit

https://doi.org/10.38015/sbyy.913056

Cited By: 3

Öz

Türkiye’de sosyal bilgiler, ilkokul ve ortaokul kademelerinde zorunlu ders olarak verilmektedir. Ancak bireyin sosyal bilgilere ihtiyacı yalnızca belli eğitim dönemleri ile sınırlandırılamayacak kadar önemlidir çünkü bireyin sosyal bilgilere ihtiyacı kendisini tanıma ve çevresini anlamlandırma ihtiyacı ile başlayarak yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Sosyal bilgilere ihtiyacın en fazla olduğu eğitim kademelerinden birisi de okul öncesi eğitimdir. Bu nedenle araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin sosyal bilgilere ilişkin görüşlerini tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından temel nitel araştırma kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı ana okullarda görev yapmakta olan 40 okul öncesi öğretmeni ile yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Elde edilen veriler ise nitel veri analiz tekniklerinden betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, okul öncesi öğretmenlerinin sosyal bilgiler algılarının önemli bir kısmını Tarih Öğretimi, Coğrafya Öğretimi ve Vatandaşlık Bilgisi’nin oluşturduğu; geçmiş öğrenim yaşantılarında sosyal bilgiler dersine karşı görüşlerinin olumlu yönde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Tüm katılımcıların (n:40) okul öncesi eğitimde sosyal bilgilerin gerekli olduğunu ve bu doğrultuda okul öncesi eğitimde sosyal bilgilerin yer alması gerektiğini düşündükleri, ayrıca okul öncesi öğretmenlerinin sosyal bilgiler kapsamında en fazla gerçekleştirdikleri etkinliklerin başında Coğrafya etkinliklerinin geldiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi, Sosyal Bilgiler Eğitimi, Okul Öncesi Eğitimi, Öğretmen Görüşleri

Examination of Teachers' Views on Social Studies Education in Preschool

Öz

Social studies in Turkey, is given as a compulsory subject in primary and secondary school levels. However, the individual's need for social information is so important that it can not be limited to only certain educational periods, because the individual's need for social knowledge is a lifelong process, starting with the need to recognize himself and to make sense of his environment. One of the education levels that need the most social information is preschool education. For this reason, the purpose of the research is to determine the opinions and in-class practices of preschool teachers regarding social information. Basic qualitative research has been used in qualitative research approaches in research. The data from the study were obtained from interviews with 40 preschool teachers who were working in the main schools attached to the Ministry of National Education in the academic year of 2017-2018. The obtained data were analyzed by descriptive analysis from qualitative data analysis techniques. As a result of the research, it is found that a significant part of the pre-school teachers' perceptions of social information are composed of History Teaching, Geography Teaching and Citizenship Information; it has been determined that attitudes towards social studies lessons in past education experiences are higher in positive direction. It has been determined that all participants (n: 40) think that social information is necessary in pre-school education and that social information should be included in pre-school education in this direction, and Geography activities are the most important activities that pre-school teachers perform in social information.

Anahtar Kelimeler

Pre-school, Social Studies Education, Pre-School Education, Teacher’s Opinions

Kaynakça

• Akhan, N. E. ve Şimşek-Çetin, Ö. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının sosyal bilgiler eğitimine yönelik ilgilerinin ve görüşlerinin belirlenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(2), 551-588.
• Aktaş-Arnas, Y. (2007). Okul öncesi dönemde fen eğitimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Aktın, K. (2014). Okul öncesi dönemde sosyal bilgiler eğitimi: Mesleklerin öğretimine yönelik bir durum çalışması. Turkish Studies. 9(5), 139-155.
• Aktın, K. (2017). Okul öncesi dönemde müze eğitimi ile çocukların tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 465-486, DOI: http://dx.doi.org/10.17860/mersinefd.336734
• Aktın, K. ve Dilek, G. (2014). Tarih/Sosyal bilgiler öğretim programlarında okul öncesi dönemde tarih öğretimi: ABD örneği. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi (Prof. Dr. Refik TURAN Özel Sayısı), 5(16), 36-56.
• Arslanoğlu, İ. (2016). Bilimsel yöntem ve araştırma teknikleri. Ankara: Gazi Kitabevi
• Aslanargun, E. ve Tapan, F. (2012). Okul öncesi eğitim ve çocuklar üzerindeki etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 219-238.
• Avrupa Konseyi (2010). Avrupa Konseyi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi ve İnsan Hakları Eğitimi Şartı. https://rm.coe.int/16804884d1. adresinden 30.07.2018 tarihinde erilmiştir.
• Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E. Akgün, Özcan, E. Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Ceylan, Ş. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin dünya vatandaşlığı eğitimi ile ilgili görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(1), 78-93.
• Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri, M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çelik, M. ve Gündoğdu, K. (2007). Türkiye'de okulöncesi eğitimin tarihsel gelişimi. Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 172-190.
• Denzin, N. K. and Lincoln, Y. S. (2005). The SAGE handbook of qualitative research. California: Sage Publications.
• Eğitim-Bir-Sen. (2016). Eğitime bakış 2016 izleme ve değerlendirme raporu. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Yayınları: 68.
• Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş, A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu (Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güler, T. ve Tuğrul, B. (2007). Okul öncesi çocuklarına yönelik sosyal çalışma alanında tarih ve coğrafya eğitimi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(33), 29-35.
• Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018). Ankara: Bakanlık Yayınları. https://kkp.tarim.gov.tr/sp/Onuncu%20Kalk%C4%B1nma%20Plan%C4%B1(2014-2018).pdf adresinden 05.07.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Kalkınma Bakanlığı. (2016). Orta Vadeli Program. http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/content.aspx?List=28363ffa-6f2c-4400-86bc-ca5decdb5161&ID=13&Source=http%3A%2F%2Fwww%2Ekalkinma%2Egov%2Etr%2FPages%2FOrtaVadeliProgramlar%2Easpx&ContentTypeId=0x0100F586C93FC4CA2749A016DD998B6133D2 adresinden 05.07.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kılıç, K. M. ve Güngör-Aytar, F. A. (2017). Erken çocuklukta sosyal becerilere sosyal beceri eğitiminin etkisi, sosyal becerilerle mizaç arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 42(191), 185-204, DOI: 10.15390/EB.2017.7162
• Lichtman, M. (2013). Qualitative research in education: A user’s guide. USA: Sage Publications.
• MEB. (2013a). Okul öncesi eğitimi programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB. (2013b). Okul öncesi eğitim programı – 2013 etkinlik kitabı. Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• MEB. (2015). Millî eğitim bakanlığı 2015-2019 stratejik planı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB. (2017). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2016-2017. Ankara: Resmi İstatistik Programı Yayını.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis, California: Sage Puplications.
• Öngider, N. (2013). Anne-baba ile okul öncesi çocuk arasındaki ilişki, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(4), 420-440. Doi:10.5455/cap.20130527
• Öztürk, M., Giren, S., Yıldırım, E. ve Şimşek, Ü. (2015). Güncellenen okul öncesi eğitim programının coğrafya eğitimi açısından incelenmesi. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 246-262.
• SBDÖP. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Seefeldt, C., Castle, S. ve Falconer, R. C. (2015). Okul öncesi/ilkokul çocukları için sosyal bilgiler öğretimi, S. Coşkun-Keskin (Çev. Ed.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Şimşek-Çetin, Ö. ve Akhan, N. E. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının sosyal bilimler hakkındaki görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 816-828.
• Taner-Derman, M. ve Başal, H. A. (2010). Cumhuriyetin ilanından günümüze Türkiye’de okul öncesi eğitim ve ilköğretimde niceliksel ve niteliksel gelişmeler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(11), 560-569.
• Uçuş-Güldalı, Ş. (2017). Sosyal bilgileri okul öncesi dönem çocuklarıyla deneyimlemek: erken çocukluk döneminde sosyal bilgiler eğitiminin önemini gözden geçirme. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1122-1151.
• Uçuş-Güldalı, Ş. ve Demirbaş, İ. (2017). Okul öncesi eğitim programı ile ilkokul hayat bilgisi öğretim programının sarmallığının incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1084-1105.
• Uzun, M. ve Köse, A. (2017). Okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 305-338.
• Ünlü, M. ve Alkış, S. (2006). Okulöncesi öğretmenliği programlarında coğrafya derslerinin gerekliliğinin irdelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 14, 17-28.
• Yıldır, N. (1991). Okul öncesi eğitimin önemi ve amacı. YA-PA 7. okulöncesi eğitimi ve yaygınlaştırılması semineri, 25-26-27 Nisan 1991, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi. İstanbul: YA-PA Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğit, Ö. ve Sezer, T. (2007, Eylül). Aktif vatandaş yetiştirmede okul öncesi dönemin önemi. Sözlü bildiri, XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Tokat. https://www.pegem.net/Akademi/kongrebildiri_detay.aspx?id=101224 adresinden 30.07.2018 tarihinde erişilmiştir.