Çevrim İçi Oyun Tehditlerine Karşı Çözüm Önerileri: Mavi Balina Oyunu

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 57 - 75, 30.06.2019

Ebru Ardıç

Öz

Oldukça köklü bir geçmişe sahip olup insanoğlunun bazı
doğa olaylarını taklit etmesiyle başlayan oyun davranışı, günümüzde biçim ve
içerik açısından değişerek farklılaşmıştır. Bu farklılaşmanın etmenlerin
arasında toplumsal ve kültürel değişimin rolü büyüktür. Oyun, kent uzamından
sanal uzama taşınarak dijital platformlarda yerini almıştır. Dijital oyunlar
anındalık ve sınırsızlık düzleminde yeni bir yaşam alanı ortaya çıkartmıştır.
Dijital oyunlar, özellikle internet bağlantısı ve çevrim içi oyunlar
aracılığıyla giderek artan geniş bir kitleye hitap etmektedir. Her geçen gün
daha fazla içeriğin üretildiği ve piyasaya sürüldüğü bu çağda dijital oyunlar,
teknolojik altyapı ile güçlendirilerek yaşamın her alanını kuşatmaktadır.
Şiddet içerikli oyunlar başta olmak üzere, ruh ve beden sağlığını olumsuz
etkileme potansiyeline sahip sayısız oyun, oyun endüstrisini ayakta tutabilmek
amacıyla bilgisayardan cep telefonlarına, tabletlerden televizyonlara kadar
geniş bir mecraya yayılmış durumdadır. Dijital medya üzerinden oynanan çevrim içi
oyunlar ve sosyal medyada maruz kalınan zararlı içerikler çocukların zihinsel
ve fiziksel sağlığında telafisi zor olan zararlara yol açabilmektedir. Bu
zararlar çok ileri aşamada çocukların kendilerine zarar vermelerine hatta
canlarına kıymalarına bile sebep olabilmektedir. Bu çalışmada, meydan okuma
olgusu üzerine kurulu çevrim içi oyunların olumsuz etkileri üzerine bir
araştırma yapılmıştır.  Çalışma
kapsamında incelenmek üzere, dünya genelinde birçok intihara sebep olduğu
gerekçesi ile dikkat çekici bir örnek olan “Mavi Balina Oyunu” seçilmiştir.
Türkiye’de oyun ile bağlantılı olan intihar vakaları hala devam etmektedir.
Oyunun sebep olduğu intihar eğiliminin önüne geçmek son derece elzemdir. Bu
amaçla Türkiye’deki ve dünyadaki Mavi Balina oyunu ile ilgili yapılmış
çalışmalar incelenmiştir. Dünya genelinde Mavi Balina oyununun olumsuz
sonuçları karşısında ne gibi çözüm yollarına gidildiği irdelenerek, Türkiye’de
oyunun olumsuz etkilerine karşı çözüm önerileri sunulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

mavi balina oyunu, dijital oyunlar, çevrim içi oyunlar

Kaynakça

• Arshi, A. (2017). Chandigarh education dept issues advisory on Blue Whale game; instructions for teachers, parents. https://www.hindustantimes.com/punjab/education-dept-issues-advisory-on-blue-whale-game-instructions-for-teachers-and-parents/story-Xgs5AmxOTOaT9YFcV0BciN.html Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• Baruah, J. (2017). Blue Whale Challenge and other 'games' of death. The Economic Times. Erişim Tarihi: 3 Haziran 2019. https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/blue-whale-challenge-and-other-games-of-death/articleshow/60135835.cms Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• BBC. (2019). Mavi Balina: 'İntihar oyunu' için hangi önlemler alınıyor?. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-42012020 Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• BTK. (2017). Mavi Balina Uyarısı. https://www.btk.gov.tr/File/?path=ROOT%2f1%2fDocuments% 2fBas%C4%B1n+B%C3%BClteni%2fMavi+Balina+Uyar%C4%B1s%C4%B1.pdf. Erişim Tarihi: 25 Şubat 2018.
• Çavuş, S., Ayhan, B., Tuncer, M. (2016). Bilgisayar Oyunları ve Bağımlılık: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Alan Araştırması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 43.
• Dutt, A. (2018). Delhi AIIMS documents case of Blue Whale Challenge in medical journal. https://www.hindustantimes.com/health/aiims-documents-case-of-blue-whale-challenge-in-medical-journal/story-SuFYxdwgAuDVOs5qdWJbiI.html Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• Gündüz, A. (2015). İnternet Güvenliği Üzerine 2000-2014 Yılları Arasındaki Çalışmaların Bir İçerik Analizi: Riskler, Risklere Etki Eden Faktörler ve Metodolojik Yönelimler. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
• Haque, Y. A. ve Falt, E. (2018). Why India should make online child safety a priority. https://www.hindustantimes.com/analysis/why-india-should-make-online-child-safety-a-priority/story-o4gvxTu2Xe4bc326TluZ9H.html. Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• Hazar, Z. ve Hazar, M. (2017). Çocuklar İçin Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği. Journal of Human Sciences, 14 (1).
• Irmak, A.Y. ve Erdoğan, S. (2016). Ergen ve Genç Erişkinlerde Dijital Oyun Bağımlılığı: Güncel Bir Bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 27(2), 128-137.
• Khattar, A., Dabas, K., Gupta, K., Chopra, S., Kumaraguru, P. (2018). White or Blue, the Whale gets its Vengeance: A Social Media Analysis of the Blue Whale Challenge, Cornell University Library, arXiv: 1801.05588v1 (cs.SI), 1-20, https://arxiv.org/pdf/1801.05588.pdf Erişim tarihi: 4 Haziran 2019.
• Lupariello, F., Curti, S. M., Coppo, E., Racalbuto, S. S., & Di Vella, G. (2018). Self-harm Risk Among Adolescents and the Phenomenon of the “Blue Whale Challenge”: Case Series and Review of the Literature. Journal of Forensic Sciences. doi:10.1111/1556-4029.13880
• Maclean, D. (2017). 48-Hour chalenge game circulating on Facebook encourages children to go missing for days at a time, Erişim tarihi: 3 Haziran 2019, https://www.independent.co.uk/life-style/health-and-families/48-hour-challenge-game-facebook-children-go-missing-for-days-hide-parentswarning-social-media-a8004851.html/
• Mahadevaiah, M. ve Nayak R. B. (2017). Blue Whale Challenge: Perceptions of First Responders in Medical Profession. Indian J Psychol Med. Mar-Apr; 40(2), 178–182.
• Mullick, H. (2017). Blue Whale scare:Smartphones banned in Lucknow schools. https://www.hindustantimes.com/lucknow/blue-whale-scare-smartphones-banned-in-lucknow-schools/story-PLkC2JlxfMeUqLKBTk6a4N.html Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• Mullin, G. (2018). What is the Blue Whale suicide game, how many deaths are linked to the challenge and is it in the UK?. https://www.thesun.co.uk/news/worldnews/3003805/blue-whale-suicide-game-challenge-deaths-uk/ Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• Naidu, J. Coming soon in Maharashtra: Online platform where you can file phishing, vishing plaints.. https://www.hindustantimes.com/mumbai-news/coming-soon-in-maharashtra-online-platform-where-you-can-file-phishing-vishing-plaints/story-KYNUlAWqXhJ29Dq14TGpnK.html. Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• Namlı, S. ve Türkeli, A. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılığı ve Fiziksel Aktivite Düzeyleri Arasındaki İlşkinin İncelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11 (3).
• Panigrahi, D. (2017). Maharashtra best placed among all states to handle cybercrime challenges, says state’s cyber SP. https://www.hindustantimes.com/mumbai-news/maharashtra-best-placed-among-all-states-to-handle-cybercrime-challenges-says-state-s-cyber-sp/story-9Wxf4xY1FrlXkUyVQyNlTJ.html Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• Pramod, S. ve Natrayan, B. (2018). Content Analysis and Sentiment Analysis of Blue Whale Challenge Issue Reported in News Websites. DOI: 10.13140/RG.2.2.10711.32164
• Quazi, A. H. (2017). Kota students make short film on ‘Blue Whale’ game. https://www.hindustantimes.com/jaipur/kota-students-make-short-film-on-blue-whale-game/story-gDlI253EnjoISsm0nUFGOI.html Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• Rediff. (2017). Blue Whale Challenge suicide danger HIGHEST in India!. https://www.rediff.com/getahead/report/blue-whale-challenge-blue-whale-game-google-trends-search-highest-in-india-rank-no1/20170901.html Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• Shakir, M. ve Sharma, S. (2018). Adolescents under Stress: The Blue Whale Game Challenge. RESEARCH REVIEW International Journal of Multidisciplinary, 3(7), 379-386.
• Taylan, H. Hüseyin. Kara, H. Zahid. Durğun, A. (2017). Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Oynama Alışkanlıkları ve Oyun Tercihleri Üzerine Bir Araştırma. Pesa Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (1).
• Yadav, V. K. (2018). Mumbai cyber cops log into Facebook to curb suicides. https://www.hindustantimes.com/mumbai-news/mumbai-cyber-cops-log-into-facebook-to-curb-suicides/story-SMd03alcW0SUBzRJlmdDZJ.html Erişim Tarihi: 5 Haziran 2019.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin. Ankara.
• Yılmaz, A. ve Biricik, Z. (2017). Sağlık İletişiminde Dijital Medya Kullanımının Çocuk Sağlığı Üzerine Etkileri: Sosyal Medya ve Çevrim içi Oyunlar Üzerine Bir İnceleme. Atatürk İletişim Dergisi. Sağlık İletişimi Özel Sayı.
• Yücel, G. ve Şan, Ş. (2018). Dijital Oyunlarda Bağımlılık ve Şiddet: Blue Whale Oyunu Üzerine Bir İnceleme. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 9 (32), 88-100.
• (HTML1). İnternette Çocuklara Yönelik Riskler ve Ailelerin Bilinçlendirme Faaliyetlerindeki Rolü. https://www.academia.edu/25518908/%C4%B0nternette_%C3%87ocuklara_Y%C3%B6nelik_Riskler_ve_Ailelerin_Bilin%C3%A7lendirme_Faaliyetlerindeki_Rol%C3%BC adresinden 28.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır. (HTML2). http://www.bbc.com/turkce/41281200 adresinden 28.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML3). http://www.hurriyet.com.tr/gundem/mavi-balinada-olum-zinciri-40ta-elini-kes-50de-inti har -et-emri-40749744 28.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML4). http://www.hurriyet.com.tr/gundem/aile-suc-duyurusunda-bulundu-mavi-balina-oglumu zu-aldi-40578140 25.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML5). https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/ivrindi-intihari-da-mavi-balina-cikti-2284392/ 15.03.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML6). http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/827715/CHP_li_Yedekci_Yildirim_a_sordu __Cocuklarimiz_evlerinde_guvende_mi_.html 25.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML7). https://www.sabah.com.tr/dunya/2017/09/11/mavi-balina-oyunu-furkanin-canini-aldi 25.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML8). http://www.hurriyet.com.tr/gundem/boluda-mavi-balina-suphesi-40744668 25.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML9). https://www.yeniasir.com.tr/yasam/2018/03/02/aleynanin-olumunde-mavi-balina-suphesi 05.03.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML10). https://www.ntv.com.tr/turkiye/liseli-gencin-intiharinda-mavi-balinasuphesi,mDG8_ do15 EOMvC cJ0a_QpA 16.03.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML11). https://www.mirror.co.uk/news/world-news/deaths-two-teenage-half-sisters-12055045 25.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML12). https://edition.cnn.com/2017/07/17/health/blue-whale-suicide-game/index.html 25.02. 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML13). https://thearabweekly.com/blue-whale-challenge-claims-lives-more-teens-maghreb 25.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML14). https://www.techjuice.pk/blue-whale-suicide-game-victims-pakistan/ 25.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML15). https://globalnews.ca/news/3413531/blue-whale-suicide-challenge/ 25.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML16). http://www.aksam.com.tr/guncel/mavi-balina-oyunu-nedir-orduda-mavi-balina-oynayan -genc -intihar-etti/haber-678071 28.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML17). http://www.milliyet.com.tr/mavi-balina-liseli-ibrahim-i-gundem-2552645/ 25.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML18). http://www.hurriyet.com.tr/galeri-adanada-mavi-balina-timi-kuruldu-41100420 28.05.2019 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML19). http://www.hurriyet.com.tr/gundem/mavi-balina-yuzunden-toplu-intihari-ihbar-telefonu-onledi-41173309 28.05.2019 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• (HTML20). https://www.milligazete.com.tr/haber/1234065/furkanin-babasi-mikail-sen-biz-kimseye-mavi-balina-demedik 25.02.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.