Yaşlılara Uzun Süreli Bakım Sunulmasına Yönelik Tutum Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 11 - 17, 29.06.2021

Hatice Selin Irmak , Taner Artan

Öz

Yaşlılara uzun süreli bakım Sunulmasına yönelik tutumlarının değerlendirilebilmesi ile ilgili değerlendirme araçlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı Yaşlılara Uzun Süreli Bakım Sunulmasına Yönelik Tutum Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlamasını yapmak ve aynı zamanda geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmektir. Çalışmanın örneklemini araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi'nde lisans eğitimi alan 310 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veriler Kişisel Bilgi Formu ve Yaşlılara Uzun Süreli Bakım Sunulmasına Yönelik Tutum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Yaşlılara Uzun Süreli Bakım Sunulmasına Yönelik Tutum Ölçeği’nin güvenilirliğini ortaya koymaya yönelik olarak iç tutarlılık, madde-toplam puan güvenilirlik katsayısı ve iki yarı test güvenilirliği; yapı geçerliliğini ortaya koymaya yönelik olarak ise Açıklayıcı Faktör Analizi yapılmıştır. Faktör analizi sonucunda 26 maddelik ölçeğin özdeğeri 1’den büyük olan tek faktör altında toplandığı bulunmuştur. Ortalama puanı 61.16±8.77 olan ölçeğin, iç tutarlılık katsayısının 0,881 olduğu, madde toplam korelasyon katsayılarının 0,318 ile 0,688 arasında değişim gösterdiği bulunmuştur. Araştırmacılar, Yaşlılara Uzun Süreli Bakım Sunulmasına Yönelik Tutum Ölçeği’nin, Türkiye’de yaşlı bakımında önemli bir rol üstlenen aile bireylerinin yaşlılara uzun-süreli bakım Sunulmasına yönelik tutumlarının değerlendirilmesinde geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu kanısındadır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı bakımı, Tutum, Aile desteği, Ölçek uyarlama

Kaynakça

• Anttonen, A., Baldock, J., & Sipilä, J. (Eds.). (2003). The young, the old, and the state: social care systems in five industrial nations. UK: Edward Elgar Publishing.
• Baykul, Y. (1979). Örtük özellikler ve klasik test kuramları üzerine bir karşılaştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Berkün, S. (2010). Sosyal hizmet uzmanlarinin çalişma hayatinda karşilaştiklari mesleki sorunlar: bursa örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(1), 99-109.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri El Kitabı, İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 14. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 133-40.
• Ceylan, H., Ayar, M., & Günel, Z. (2015). Küresel ve Yerel Perspektiften Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar ve Uygulamalar. M. Şentürk, H. Ceylan, (Ed.), İstanbul’da Yaşlanmak: İstanbul’da Yaşlıların Mevcut Durumu Araştırması içinde (61-107). İstanbul: Açılım Kitap
• Çapık, C., Gözüm, S., & Aksayan, S. (2018). Kültürlerarası ölçek uyarlama aşamaları, dil ve kültür uyarlaması: Güncellenmiş rehber. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 26(3), 199-210.
• Çelik, C. (2009). Değişim Sürecinde Türk Aile Yapısı ve Din Paradigmatik Anlam ve İşlev Farklılaşması. Karadeniz Dergisi, (8), 25-35.
• Çevik Sökmen, D. (2008). Huzurevinde kalan yaşlıların huzurevindeki yaşamlarına ilişkin algıları. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
• Goldstein, M. C., & Beall, C. M. (1981). Modernization and aging in the third and fourth world: Views from the rural hinterland in Nepal. Human Organization, 48-55.
• Kalaycı, I., Özkul, M., & Uysal, M. T. Yaşlı Bakım İstihdamında Yaşlanma Ve Yaşlılık Algısı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 146-170.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (Vol. 5). Ankara, Turkey: Asil Yayın Dağıtım.
• Karakoç, F. Y., & Dönmez, L. (2014). Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 13(40), 39-49.
• Kaya, Z., & Şahin, M. (Eds.). (2013). Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri Meslek Yüksek Okulları İçin. Eğitim Yayınevi.
• Klein, W. C. (1993). Measuring caregiver attitude toward the provision of long-term care. Journal of Social Service Research, 16(3-4), 147-161.
• Kuzucu Y. (2008). Duygusal farkındalık düzeyi ölçeğinin uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi; 3(29): 51-64.
• Liu, Y. (2003). Developing a scale to measure the interactivity of websites. Journal of advertising research, 43(2), 207-216.
• Mendoza-Núñez, V. M., Sarmiento-Salmorán, E., Marín-Cortés, R., Martínez-Maldonado, M. D. L. L. ve Ruiz-Ramos, M. (2018). Influence of the self-perception of old age on the effect of a healthy aging program. Journal of Clinical Medicine, 7(106), 1-11. doi:10.3390/Jcm7050106
• Oğlak, S. (2016). Evde Bakımın İhmal Edilen Boyutu: Sosyal Bakım. Turkiye Klinikleri Journal Public Health Nursing. Special Topics, 2(3), 32-37. Triantafillou, J., Naiditch, M., Repkova, K., Stiehr, K., Carretero, S., Emilsson, T., ... & Vlantoni, D. (2011). Informal care in the long-term care system European overview paper.
• Fujisawa, R., & Colombo, F. (2009). The long-term care workforce: overview and strategies to adapt supply to a growing demand. OECD Health Working Papers, No. 44. OECD publishing.
• Seçer, I. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sertbaş, G., & Bahar, A. (2003). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Yaşlılığa İlişkin Görüşleri ve Sosyal Uyumlarının Değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu, 6, 33-39.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde geçerlilik ve güvenirlik. Ankara: Seçkin Matbaası.
• Tabachnick, B., & Fidell, L. (2012). Using Multivariate Statistics. London: Pearson.
• Taşçı, F. (2010). Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar: İsveç, Almanya, İngiltere ve İtalya Örnekleri. Çalışma ve Toplum, 1, 175-202.
• Tavşancıl E. (2019). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Worthington, R L., & Whittaker, T.A. (2006). “Scale Development Research: A Content Analysis and Recommendations for Best Practices”, The Counseling Psychologist, 34(6), 806– 838.
• World Health Organization, Current and Future Long-Term Care Needs, www.who.int./ncd/Long-term-care, 2002, Erişim; 12.05.2021.
• Yves Jorens, et al., (2011). Coordination of Long-term Care Benefits -Current situation and future prospects. Think Tank Report 2011, Training and Reporting on European Social Security Project DG EMPL/B/4 - VC/ 2010/0436. Ghent University, Department of Social Law, pp. 9-145.