Aile Hekimleri, Hemşire ve Ebelerin Çocuk İstismarı Ve İhmali Konusunda Farkındalık Düzeyleri: Burdur Örneği

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 41 - 58, 01.07.2022

Aliye Mavili Gülnihal Altun

Öz

Bu çalışma; çocuk ihmal ve istismarının tanılanmasında önemli rolü olan, aile hekimleri, hemşire ve ebelerin konu ile ilgili bilgi düzeylerini ve farkındalıklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma evrenini ve örneklemini; Burdur ilindeki Aile Sağlığı Merkezleri oluşturmuştur. Araştırma verileri; araştırmacı tarafından hazırlanan özgün bir “Anket Formu” ve “Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerinin Tanılanmasına Yönelik Ölçek Formu” kullanılarak elde edilmiştir. Hazırlanan anket ve ölçek araştırmacı tarafından yüz yüze yöntemle doldurulmuştur. Aile hekimlerinin çocuk istismarı ve ihmali belirti ve riskleri tanılama genel ölçek puanları ortalaması 4,11±0,34 iken; hemşire ve ebelerin genel ölçek puanları ortalaması 3,88±0,37 olarak bulunmuştur. Aile hekimlerinin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve riskleri tanıma ölçeği toplam puan ortalamaları hemşire ve ebelere göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0.05). Bu bulgular ışığında; aile hekimleri, hemşire ve ebelerin çocuk istismarı ve ihmali ile ilgili bilgi ve farkındalık düzeyleri incelenmiş, koruyucu ve önleyici hizmet veren sağlık çalışanlarının bilgi gereksinimleri olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

farkındalık düzeyi, istismar, ihmal, aile hekimi, hemşire

Kaynakça

• Referans1: Aksoy, E., Çetin, G., İnanıcı, MA., Polat, O., Sözen, MŞ. ve Yavuz, F., (2000). Adli Tıp Ders Notları. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
• Referans2:Aktepe, E. (2009). Çocukluk Çağı Cinsel İstismarı. Psikiyatride Güncel Yaklașımlar, 1, 95-119.
• Referans3: Altunsu, B. (2004). Çocuklara bakım veren hemşirelerin çocuk istismar ve ihmalini tanıyabilmeleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Referans4: Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, ÖE., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Referans5: Demir, H. (2012). Edirne İli Aile Sağlığı Merkezlerinde Görevli Hekimlerin Çocuk İstismarı ve İhmali Hakkında Bilgi, Farkındalık Ve Tutumlarının Belirlenmesi. Uzmanlık Tezi, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Edirne.
• Referans6: Güler, N., Uzun, S., Boztaş, Z., Aydoğan, S. (2002). Anneleri Tarafından Çocuklara Uygulanan Duygusal Ve Fiziksel İstismar/İhmal Davranışı ve Bunu Etkileyen Faktörler. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 24 (3), 128-134.
• Referans7: Güney, S. (2010, Ekim). Aile Hekimliğinde Yeni Gelişmeler ve Anne-Çocuk Sağlığı Üzerine Etkileri. 1. Sosyal Pediatri Kongresi, Kuşadası.
• Referans8: Kabanlı, A. (2010, Ekim). Aile Hekimliğinde Yeni Gelişmeler ve Anne-Çocuk Sağlığı Üzerine Etkileri. 1. Sosyal Pediatri Kongresi, Kuşadası.
• Referans9: Kara, B., Biçer, Ü., Gökalp, A. (2004). Çocuk İstismarı. Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Dergisi, 47(2), 140-151.
• Referans10: Kara, Ö. (2010). Ankara İlinde Görev Yapan Pediatri Asistanları, Uzmanları ve Pratisyen Hekimlerin Çocuk Referans11: İstismarı Ve İhmali Konusunda Bilgi Düzeyleri Ve Yaklaşımlarının Karşılaştırılması. Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
• Referans12: Kara, Ö., Çalışkan, D., Suskun, E. (2013). Ankara İlinde Görev Yapan Çocuk Asistanları, Uzmanları ve Pratisyen Doktorların Çocuk İstismarı ve İhmali Konusunda Bilgi Düzeyleri ve Yaklaşımlarının Karşılaştırılması. Türk Pediatri Arşivi, 49, 57-65.
• Referans13: Burcu, E. (2002). Üniversitede Okuyan Özürlü Öğrencilerin Sorunları: Hacettepe Beytepe Kampüsü Öğrencileri Örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19(1), 83-103.
• Referans14: Kocaer, Ö. (2006). Hekim ve Hemşirelerin Çocuk İstismarı ve İhmaline Yönelik Farkındalık Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Referans15: Ovayolu, N., Uçan, Ö., Serindağ, S. (2007). Çocuklarda Cinsel İstismar ve Etkileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(4), 13-22.
• Referans16: Özden, D., Yıldırım, N. (2009). Adli Vakaya Hemşirelerin Yaklaşımı. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 73-81.
• Referans17: Şanyüz, Ö. (2009). Çocuk İstismarına Hekimlerin Yaklaşımları. Uzmanlık Tezi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı, İstanbul.
• Referans18: Tercan, M. (1995). Çocuğun Ana-Babası Tarafından Fiziksel İstismarı ve İhmali. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Referans19: Turhan, E., Sangün, Ö., İnandı, T. (2006). Birinci Basamakta Çocuk İstismarı ve Önlenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergi, 15(9), 153-7.
• Referans20: Türk Ceza Kanunu, (2004). Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5237.html.
• Referans21: Uysal, A. (1998). Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerini Tanılamada Hemşire ve Ebelerin Bilgi Düzeylerinin Saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Referans22: Üstündağ, A., Aktaş, E. (2015). Çocuk İzlem Merkezleri. 7.Risk Altında ve Korunması Gereken Çocuklar Sempozyumu, s.171-192.
• Referans23: Yarar, F., Yarış, F. (2011). Birinci Basamakta Çocuk İstismarı ve İhmaline Yaklaşım. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 15(4), 178-183.
• Referans24: Yehuda, YB., Schwartz, SA., Ziv, A., Jedwab, M., Benbenishty, R., (2010). Child Abuse and Neglect: Reporting By Health Professionals and Their Need For Training. Imaj Journal, 1, 598-602.
• Referans25: Zeyfeoğlu, Y., Uluçay, T., Yavuz, MS., Aşırdizer, M. (2010). Adli Tıbbi Uygulamalarda Hatalı Tanımlama, Yanlış Karar: Olgu Sunumu. Ulus Travma Acil Cerrahi Dergisi, 16, 185-8.