Water Shortage And Beyond In The Context of Central Asia’s Energy Resources

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 4, 156 - 173, 31.01.2022

Mehmet Yahya Çiçekli

Öz

International allocation of water is a topic which is rising with increasing importance in the recent decades. In this context, relevant concepts such as international water law, water management and water security are being discussed more often while global climate change and global warming takes a wider share in the local and international agenda. Literature is expanding on these topics and international organizations are working on water issues. In Central Asian countries, water has an important place among the sources of electricity generation. Water scarcity stemming from drought not only brought water shortage, but also shortage of electricity from hydropower stations. Thereby the link between water security and energy security has shown itself. The goal of this text is, discussing with an academic approach the possibility of projections such as “water wars” becoming reality in Central Asia, considering these recent developments. The study begins with pointing out the position of the topic in academic literature and marking the key concepts, and then identifies the role of hydropower in the energy supply structure of Central Asia. In this framework, contemporary developments in the context of drought are discussed. Based on the data provided up to this point, the probability of water wars is discussed and the most probable origin of conflicts stemming from water allocation is identified. While some countries generate majority of their electricity from hydropower, geography and infrastructure determines that energy-rich or even energy exporting countries depend on electricity which is obtained from neighboring countries in some regions. Since Central Asian countries are interconnected deeply in water and energy resources, distribution of scarce resources could turn into a crisis. While “water wars” connotes all out war scenarios, it is assessed that accumulation of smaller frictions has a higher chance of shattering regional stability.

Anahtar Kelimeler

Water security, energy security, central asia, hydropower, drought, water wars.

Orta Asya’nın Enerji Kaynakları Bağlamında Su Kıtlığı ve Ötesi

Öz

Uluslararası su paylaşımı son on yıllarda git gide önem kazanan bir konudur. Bu bağlamda küresel iklim değişikliği ve küresel ısınmanın yerel ve uluslararası gündemdeki yeri genişledikçe; uluslararası su hukuku, su yönetimi ve su güvenliği gibi ilgili kavramlar da daha çok tartışılır olmuştur. Bu konulardaki yazın genişlemektedir ve uluslararası kuruluşlar da su meselelerini ele almaktadır. Orta Asya ülkelerinde elektrik üretiminin kaynakları arasında suyun önemli bir yeri vardır. Kuraklığın yol açtığı susuzluk, yalnızca temel ihtiyaç olarak suyun kıtlığını değil, aynı zamanda hidroelektrik santralleri nedeniyle elektrik kıtlığını da getirmiştir. Böylece su güvenliği ile enerji güvenliği arasındaki bağ kendini göstermiştir. Bu gelişmeler ışığında “su savaşları” gibi tahayyüllerin Orta Asya’da gerçeğe dönüşme ihtimalinin akademik bir bakış açısıyla tartışılması bu çalışmanın amacıdır. Çalışmada öncelikle konunun akademik yazındaki yeri ve uluslararası su paylaşımı ile ilgili temel kavramlar tespit edilerek, ardından Orta Asya’daki enerji tedarik yapısı bağlamında hidroelektriğin konumu ele alınmaktadır. Bu çerçevede kuraklık bağlamında güncel gelişmeler tartışılmaktır. Bu noktaya kadar sağlanan veriler üzerinden, su savaşlarının muhtemel olup olmadığı tartışılarak, su paylaşımına dayanan çatışmaların en muhtemel kaynağı tespit edilmektedir. Bazı ülkeler elektrik üretiminin çoğunu hidroelektrik santrallerinden sağlarken, coğrafya ve altyapının belirleyiciliği ile enerji zengini hatta enerji ihracatçısı ülkeler bile belirli bölgelerinde komşularından sağladığı elektriğe muhtaçtır. Orta Asya ülkeleri su ve enerji kaynakları bakımından birbirine derinden bağlı olduğundan, kıt kaynakların paylaşımı bir krize dönüşebilir. Su savaşları denildiğinde akla gelen topyekün savaş senaryoları yerine aslında küçük anlaşmazlıkların birikerek bölgesel istikrarı bir süreç içinde tahrip etmesinin daha muhtemel olacağı değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Su güvenliği, enerji güvenliği, orta asya, hidroenerji, kuraklık, su savaşları.

Kaynakça

• Aydoğdu, Mustafa Hakkı; Yenigün, Kasım (2006). “Sınır Aşan Sularda Su Politikalarının Değerlendirilmesi ve Türkiye'de Durum; GAP Bölgesi Örneklemesi” GAP V. Mühendislik Kongresi Bildiriler Kitabı, 26-28 Nisan 2006, Şanlıurfa.
• BBC (2021) “Deadly fighting on Kyrgyzstan-Tajikistan border”, https://www.bbc.com/news/world-asia-56940011 (30 Nisan 2021)
• CAWEP (2021). “Central Asia Water & Energy Program” https://www.worldbank.org/en/region/eca/brief/cawep (1 Aralık 2021)
• Cooley, John K. (1984). “The War Over Water”, Foreign Policy, Spring, 1984, No. 54 (Spring, 1984), sf. 3-26
• Eurasia.net Kyrgyzstan (2021). “Kyrgyzstan turns off lights to prepare for crisis” (https://eurasianet.org/kyrgyzstan-turns-off-lights-to-prepare-for-crisis (1 Ekim 2021 )
• Eurasia.net Kyrgyzstan (2021-b). “ ‘Expect less water next year,’ Kyrgyzstan warns downstream neighbors” (https://eurasianet.org/kyrgyzstan-turns-off-lights-to-prepare-for-crisis (5 Kasım 2021 )
• Eurasia.net Turkmenistan (2021). “Turkmenistan: Cheap wheat for cheap gas” https://eurasianet.org/turkmenistan-cheap-wheat-for-cheap-gas (26 Ekim 2021)
• Eurasia.net Uzbekistan (2021). “Uzbekistan: People no longer in the dark about power shortages” https://eurasianet.org/uzbekistan-people-no-longer-in-the-dark-about-power-shortages (10 Kasım 2021)
• Gleick, Peter H. (1993). “Water and Conflict: Fresh Water Resources and International Security”, International Security (1993) cilt 18 sayı 1, sf. 79–112
• IEA, International Energy Agency (2021). “Countries and regions” https://www.iea.org/countries (1 Aralık 2021)
• Maden, Tuğba Evrim (2012). “Kriz Dönemlerinde Su Politikaları: Türkiye-Suriye” Ortadoğu Analiz Dergisi, Ortadoğu Araştırmaları Merkezi, Ağustos 2012 Cilt 4, Sayı 44, sf. 87-94
• MYSA (2019). “News of the Day From Around the World” https://www.mysanantonio.com/world/article/News-of-the-Day-From-Around-the-World-14374536.php (8 Aralık 2021)
• RFI (2021). “Kyrgyz electricity boss arrested for crypto mining amid power deficit” https://www.rfi.fr/en/kyrgyz-electricity-boss-arrested-for-crypto-mining-amid-power-deficit (8 Aralık 2021)
• Star, Joyce R. (1991). “Water Wars”, Foreign Policy , Spring 1991, No. 82, sf. 17-36
• UN (2021). “UN Water Courses Convention Online User’s Guide” https://www.unwatercoursesconvention.org/ (1 Aralık 2021)
• UN WWDR (2021). “United Nations World Water Development Report” https://en.unesco.org/themes/water-security/wwap/wwdr/series (1 Aralık 2021)
• UNECE (2021). “About UNECE: Mission” https://unece.org/mission (1 Aralık 2021)
• UNESCO (2021). “Water Security” https://en.unesco.org/themes/water-security (1 Aralık 2021)
• UNICEF (2019). “Millions of people risk being cut off from safe water…” https://www.unicef.org/press-releases/millions-people-risk-being-cut-safe-water-hostilities-escalate-eastern-ukraine (8 Aralık 2021)
• UNWC (2021). “Key Challenges in Managing International Watercourses” https://www.unwatercoursesconvention.org/importance/key-challenges-in-managing-international-watercourses/ (1 Aralık 2021)
• Water Convention (2021). “About the Water Convention” https://unece.org/environment-policy/water/about-the-convention/introduction (1 Aralık 2021)
• WB GDP (2021). “World Bank Indicators: GDP” https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD (2 Aralık 2021)
• WB GDPPC (2021). “World Bank Indicators: GDP per capita” https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD (2 Aralık 2021)
• WB ENERGY (2021). “World Bank Indicators: Energy & Mining” https://data.worldbank.org/topic/5 (2 Aralık 2021)
• WB Population (2021). “World Bank Indicators: Population, total” https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL, (2 Aralık 2021)
• Wolf, Aaron T. (1997). “International Water Conflict Resolution: Lessons from Comparative Analysis” International Journal of Water Resources Development cilt 13, sayı 3, sf. 333-365
• Wolf, Aaron T. (1999). “ ‘Water Wars’ and Water Reality: Conflict and Cooperation Along International Waterways” Environmental Change, Adaptation, and Security - NATO Science Partnership Series: 2 (Environmental Security), vol 65. sf 251-265