Resimli Çocuk Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Konusu Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2024, , 139 - 165, 04.07.2024

Rukiye Derdiyok

https://doi.org/10.21602/sduarte.1462472

Öz

Toplumsal cinsiyet eşitliği, kadın ve erkeklerin eşit sorumluluk, hak ve fırsatlara sahip olmalarını ifade etmektedir. Bu makalenin amacı cinsiyet eşitliği konusunun resimli çocuk kitaplarında nasıl ele alındığını incelemektir. Kategori olarak okul öncesi resimli çocuk kitapları seçilmiştir. Bunun sebebi 3-6 yaş aralığındaki çocukların kendilerini ve sosyal çevrelerini tanıyabilmeleri ve davranış kalıplarının oluşmaya başlamasıdır. Yapılan literatür taraması sonucunda konu ile bağlantılı 10 adet kitap incelenmiştir. Kitaplar tasarım ilkeler, iç yapı ve dış yapı özellikleri açısından irdelenmiştir. Kitapların stereotip düşünce içermeyen ve toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen kitaplar olmasına özen gösterilmiştir. İnceleme sonucunda örnek kitapların teknik özelliklerinin çoğunlukla uygun olduğu gözlenmiştir. Kitaplara içerik açısından bakıldığında toplumsal cinsiyet eşitliğinin önemsendiği, kız ile erkek çocuklar için eşitlikçi yaklaşımların olduğu gözlenmiştir. İnceleme sonucunda yerli yapımların azlığı dikkat çekmiştir. Yerli yayınlar artırılabilir ve tasarım açısından daha nitelikli ve özgün örnekler oluşturulabilir. Bu bağlamda uzmanların işbirliği büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet Eşitliği, Okul Öncesi Resimli Kitaplar, Grafik Tasarım, İllüstrasyon

A Review on Gender Equality in Children's Picture Books

Öz

Gender equality denotes the equal distribution of responsibilities, rights, and opportunities between women and men. The article aims to examine how gender equality is addressed in illustrated children's books, specifically targeting preschool-aged readers due to their developmental stage for self-awareness and social recognition. Through a literature review, ten relevant books were analyzed for their design principles, internal and external structural features. Emphasis was placed on selecting books devoid of stereotypical thinking and supportive of gender equality. The analysis revealed that the technical specifications of the sample books were generally appropriate, with evident egalitarian approaches for both girls and boys. The scarcity of domestic productions was notable in the review. Indigenous publications could be increased, and more qualitatively and uniquely designed examples could be generated in terms of design. In this context, collaborative efforts among experts hold significant importance.

Anahtar Kelimeler

Gender Equality, Preschool Picture Books, Graphic Design, Illustration

Kaynakça

• Acar Erdol, T. (2017). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitim Programının Hazırlanması, Uygulanması ve Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Programları Ana Bilim Dalı/ Eğitimde Program Geliştirme Bilim Dalı.
• Demircan, C. (2006). “TÜBİTAK Çocuk Kitaplığı Dizisindeki Kitapların Dış Yapısal ve İç Yapısal Olarak İncelenmesi”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, s.12-27.