Taşpınar Halılarında Kullanılan İpliklerin Bazı Teknolojik Özellikleri

Yıl 2008, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 14, 07.04.2009

Filiz Ölmez

Öz

Taşpınar çok eski devirlerden beri Türk halıcılığını Aksaray ve çevresinde yaşatan bir yöredir. Kasabada halı dokumacılığı faaliyetinin amacı gelir sağlamaktır. Hanelerin, yaklaşık %30' u koyun beslemekte olup, koyunculuk aynı zamanda halıcılığın hammaddesi olan yünleri sağlamaktadır. İplikler genellikle elde dokuyucu kadınlar tarafından üretilmektedir. Bu çalışmanın amacı Taşpınar halılarının dokunmasında kullanılan ipliklerin üretim biçimi, lif cinsleri, ipliklerin numaraları, kat ve büküm yönü ve sayıları ile % uzama oranlarını belirlemek, kullanılan ipliklerin mevcut durumlarını ortaya koymak, ve sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirilmiştir.

Anahtar Kelime: Taşpınar, halı , yün halı ipliği


Abstract

Taşpınar is a region that let lives Turkish carpet making in Aksaray and in the vicinity for a long times. The aim of carpet making in Taşpınar is to provide revenue for families. 30% of houses breed sheep and at the same time breeding sheep provides wool which being a row material of carpet making. Yarns generally produce with hand by women weavers. The aims of this study are to determine production types of yarns, types of fiber, yarn count, number of ply, twist direction and amount, and % elongation rates, and to
investigate available conditions of wool carpet yarns. Key

Words: Taspinar, carpet, wool carpet yarn

Anahtar Kelimeler

Taşpınar, halı , yün halı ipliği

Kaynakça

• Anonim, (1965). İpliğin Numara ve Teks Değeri Tayini. TSE. Yayını No:244, Kültür Matbaası, Ankara.
• Anonim, (1987a). İlmelik Yün Halı İplikleri. TSE. Yayını No: 626, Ankara.
• Anonim, (1987b). El Dokuması Türk Halıları. TSE: Yayını. No: 43, Ankara.
• Anonim, (1988). İpliklerin Büküm Tayini. TSE. Yayını No: 247, Temel Matbaası, Ankara.
• Anonim, (1989). İplik ve Benzeri Tekstil Mamullerinde Büküm Yönünün Gösterilmesi Kuralları. TSE Yayını No: 7690/Aralık, Ankara.
• Deniz, B., (1994). “Geçmişten Günümüze Aksaray Halıları”. Aksaray Cemaleddin’i Aksarayi Sempozyumu Bildirileri. Aksarayi Vakfı Yayınları No:3, Aksaray.
• Girişken, N., (1972). Doğu Anadolu Köylerinde Dokunan Halıların Kalite ve Desenleri Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, AÜZF Ev Ekonomisi Kürsüsü, Erzurum.
• Harmancıoğlu, M., Yazıcıoğlu, T., Yazıcıoğlu, G., (1973). Lif Teknolojisi Uygulama Kitabı. Ege Ün. Zir. Fak. Yayınları, No:213, Ege Ün. Matbaası, İzmir.
• Yakartepe, M., Yakartepe, Z., (1995). Tekstil Teknolojisi, Elyafta Kumaşa. 4. Cilt. T.K.A.M. Yayın No:41.İstanbul. s.1237-1238
• Yazıcıoğlu,Y., (1982). Kayseri İlinde Üretilen El Dokusu Halıların Bazı Teknolojik Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara
• Yazıcıoğlu,Y., (1987a). Kayseri İli El Dokuması Halı Dokuyucuları Ve Çalışma Koşulları Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Yayınları:1002, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler:544, Ankara.
• Yazıcıoğlu,Y., (1987b). Türk El Dokuması Yün Halı İplikleri İle F. Alman Makine Halısı Yün Halı İpliklerinin Bazı Fiziksel Ve Kimyasal Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Yayınları: 1007. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler:546. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.