Postmodern Sinemada Filmlerarasılık Bağlamında Pastiş ve Parodi

Yıl 2011, Cilt: 4 Sayı: 7, 1 - 20, 17.06.2011

Ali Bayraktaroğlu Ufuk Uğur

Öz

1960'lı yıllarda yazın, 70'li yıllarda mimari ve 80'li yıllarda sinemada beliren postmodern öğretinin belirleyici unsurlarından biri, okuma yöntemi olarak metinlerarasılıktır. Metinlerarasılık, başlangıçta farklı metinler arasındaki alış veriş işlem ve yöntemlerini ifade ederken, metin dışında da bulunan sanatsal biçimler arasındaki alış veriş işlemlerini belirtmek için göstergelerarasılık kullanılır olmuştur. Bir sanat yapıtının başka bir sanat yapıtındaki somut varlığı ya da sanat eserinin izlerinin başka bir eserde görülmesi olarak algılanan göstergelerarasılık kavramı farklı sanatlar arasındaki alış veriş işlem ve yöntemleri olarak değerlendirilmektedir. Sinema-Edebiyat, Fotoğraf-Sinema, Resim-Sinema gibi alanları içeren kavram, sinemanın özellikle 80'li yıllarda kendi kaynaklarına yönelmesiyle beraber, metinlerarasılık alanına ait olan pastiş ve parodi işlemlerinin sıklıkla kendini göstermesi ve ötekinden yola çıkarak yeniyi üretmesi nedeniyle, sinemada filmlerarasılık, yani önceki filmlerin kült sahnelerinin ya da diyaloglarının çeşitli yöntemlerle tekrar edilmesi şeklinde ortaya çıkar.

Anahtar Kelimeler: Sinema, Filmlerarasılık, Modernizm, Postmodernizm.


Abstract

One of the determining foctor of postmodern doctorine which is appear in the 1960's to be literature, 70's to be architectural and 80's on the cinema, is to be a method İntertextuality. At the beginning, intertextuality used to a connote word that are exchange, transaction and method of amoung different texts, after that Intersemiotics word used to emphasize exchange transaction that are artistic forms out of texts. Intersemiotics concept that is perceived become concrete a art work in the other art work or seen trace of a art work in the other one is being evaluated tobe exchange transaction and method amoung different art works. This concept which is cover some art areas like Cinema- Literature, Photograph-Cinema, Drawing-Cinema, especially in the 80's with together gravitate self source of cinema, appeared intermovies at the cinema that is to say, as like do different methods again some scenes and dialogues which were belong old movies' cult scenes, caused of produce new things via using other older one and belong of intertextuality some pastiche and parody transaction appear frequently.

Key Words: Cinema, intermovies, Modernism, Postmodernism.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Filmlerarasılık, Modernizm, Postmodernizm

Kaynakça

• AKTULUM K. (2000), Metinlerarası ilişkiler, Öteki Yayınevi, Ankara
• AKTULUM K. 2008-01, SDÜ GSF, ART-E dergisi, Isparta.
• BÜYÜKDÜVENCİ S. (1997), Postmodernizm ve Sinema, Bilim ve Sanat Yay., Ankara.
• GOMBRICH E.H. (1998), Modern Sanatın Öyküsü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• KUMAR K. (2004), Sanayi Sonrası Toplumdan Post-Modern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları, Çev. Mehmet Küçük Dost Kitabevi,Ankara.
• PEZZELLA M. (2006), Sinemada Estetik, Çev. Fisun Demir, Dost Yayınları, Ankara.
• ROSENAU P. M. (1998), Postmodernizm ve Toplumbilimleri, Bilim ve Sanat Yay., Ankara.
• SCOGNAMİLLO G. (1999), Türk Sinema Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• RIZVANOĞLU E. (2007), Söyleşimcilik, Metinlerarasılık: Baktin, Kristeva, Barthes, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi.