Tasarımda Süsleme Malzemesi Olarak İpekböceği Kozasının Kullanımı: Hatay Örneği

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 17, 233 - 245, 20.07.2016

Nuran Kayabaşı , Ayşegül Karakelle , Feryal Söylemezoğlu

Öz

İpeğin iplik olarak kullanımının tarihsel gelişimi incelendiğinde çok eskilere dayanmakta, hatta ipek yolu diye kervan yolunun olması ipeğin önemini ortaya koymaktadır. Türkiye’de ipekböceği yetiştiriciliği 29 ilde yapılmasına rağmen koza üretiminin %80 Antalya, Ankara, Bursa, Bilecik, Diyarbakır, Eskişehir, Hatay, İzmir, Muğla ve Sakarya illerinden sağlanmaktadır. Üretilen kozalardan elde edilen ipekler dokumacılık alanında değerlendirilmektedir. Hatay ilinde üretilen kozalar ise geleneksel ve endüstriyel ipek dokumacılığında kullanılmaktadır. Ayrıca günümüzde kozalardan hediyelik ve turistik eşya olarak dekoratif ürünler ve giyim aksesuarı da üretilmektedir.
Bu çalışmada, ipekböceği kozasının tasarımlarda süsleme malzemesi olarak kullanımı belirlenerek ürünlerde kullanılan araç, gereç, kozaların kesim teknikleri, ürün yapım aşamaları ve ürün çeşitleri açıklanmıştır.
Anahtar Kelimeler: İpekböceği kozası, tasarım, koza ürünler.

Abstract
When the historical development of the usage of silk as thread, it is discovered that it dates back a long time, moreover, the existence of a trade route named Silk Road exhibits the importance of silk. Despite sericulture is found in 29 cities across Turkey, 80% of cocoon production in the country comes from Antalya, Ankara, Bursa, Bilecik, Diyarbakır, Eskişehir, Hatay, İzmir, Muğla and Sakarya. Silk obtained from the cocoons produced is used in the field of weaving. Cocoons produced in the city of Hatay are used in traditional and industrial silk weaving. Moreover, nowadays cocoons are used in the production of decorative items and clothing accessories as souvenirs.
In this study, uses of silkworm cocoons as a decorative material in desing, tools and equipment used in production, cocoon cutting techniques, production stages and product varieties are explained.
Keywords: Silkworm cocoons, design, cocoon products.

Anahtar Kelimeler

İpekböceğiKozası, Tasarım, Koza Ürünler

Kaynakça

• Anonim. 2000. 2000 yılında Hatay. Gaye İç ve Dış Ticaret A.Ş., 240, İstanbul
• Başaran, F.,2015. “Gelenekten Geleceğe”, Geleneksel Türk Sanatları Karma Sergisi, 29 Eylül-04 Ekim 2015, TBMM Mustafa Necati Kültür Evi
• Çeliker, D. 2012. Koza Teknik ve Motifleri. Abrakadabra Yayınları El sanatları. Kıbrıs. ISBN 978-9963-9671-0-0
• Gürşahbaz, N.,2015. Tüller Açınca. Kişisel Sergi. Ankara.
• Mursaloğlu, M. 2012. Sancak, Devlet, Millet Hatay. Color ofset, 560, İskenderun.
• http://www.inserco.org/en/?q=statistics. Erişim tarihi:06.04.2016
• http://www.cografya.gen.tr/tr/hatay/ekonomi.html Erişim tarihi:04.04.2016.
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Hatay_(il). Erişim tarihi: 04.04.2016.
• Karşılıklı görüşme: Aliye Sema Oduncu. Ankara’da Hatay Günleri. 4-8 Kasım 2015.