Geleneksel Türk Giyim Kültürü Ve 20. Yüzyıl Modasının Kesişme Noktası: Geometrik Kesim

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 17, 376 - 390, 20.07.2016

Yüksel Şahin

Öz

Bu makalede, giyim kültürü ve moda tasarımı alanındaki çalışmalara katkı vermek amaçlanmış olup; geleneksel Türk giyim kültüründe kadın giysilerindeki geometrik kesim anlayışına değinilmekte ve bu anlayışın 20. yüzyılda Avrupa modası ile yapısal bakımdan benzerlik taşıdığı ileri sürülmektedir.
20. yüzyıl modasının, geleneksel Türk kadın giyimi ile yapısal bağlamda benzerlikler içerdiğini ileri süren çalışmanın bulgusu; 20. yüzyıl işlevsel tasarım olgusunun geleneksel öğretide yer bulduğu ve bunun da kadın giyimleri ile kullanım işlevselliği bakımından yakın bir anlayışta olduğudur.
Çalışmanın verileri, saha ve müze araştırmalarından elde edilmiştir. Müze ve saha araştırmalarında geleneksel giysiler ve dönem giysileri teknik bakımdan incelenmiş, dikiş kalıpları çıkartılmıştır. Giysilerin, kesim - dikim özellikleri incelenerek, değişimin yapısal anatomisi analiz edilmiştir. Makalede, elde edilen veriler, metin içinde söz konusu dönemlerin önemli gelişmeleri ile yorumlanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: Giyim Kültürü, Geometrik Kesim, Kullanım İşlevselliği, Giyim Antropolojisi, Sadberk Hanım Müzesi.

Kaynakça

• Arthur, Elizabeth F., (1980). “Glasgow School of Art Embroideries, 1894-1920”, The Journal of the Decorative Arts Society, Issue. 4/ 8.
• Altuntaş, Y., Y. Şahin ve M. Kahveci (1995). Aydın İli Halk Oyunları Kıyafetleri Teknik Çizimleri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Baudrillard, J., (2002). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm (çev. Oğuz Adanır), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Berkes, N. (2002). Türkiye’de Çağdaşlaşma, YKY, İstanbul.
• Delibaş, S., (2008). “Behice Sultan and the Tailors of the Palace”, Tulpen Kaftane und Levi, Hırmer, edt.: Deniz Erduman- Çalış, Museum für Angewandte Kunst Frankfurt, Hirmer Verlag, Frankfurt.
• Eicher, Joanne B., (1999). Dress and Ethnicity, Berg Publishers, Oxford.
• Eicher, Joanne B., (2000). “The Anthoropology of Dress”, Dress Annual Journal of Costume Society of America, Issue: 27.
• Enninger, W., (Güz 1998). “Giyim”. (çev. Nebi Özdemir), Millî Folklor, Sayı: 39, Ankara.
• Fischer, L., (2013). Designing Women: Cinema, Art Deco, and the Female Form, Columbia University Press, New York.
• Gertizon, P., (1983). Mustafa Kemal ve Uyanan Doğu (çev. Fethi Ülkü), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Görünür, L., (2011). Osmanlı İmparatorluğunun Son Döneminden Kadın Giysileri, Sadberk Hanım Müzesi Koleksiyonu (2. Baskı), Vehbi Koç Vakfı, İstanbul.
• Hansen, Karen T., (2004). “The World in Dress: Anthropological Perspectives on Clothing”, Fashion and Culture Annual Review of Anthropology, Issue. 33.
• Iwagami, M., (2002). Fashion: A History from the 18th to the 20th Century, Kyoto Costume Institute, Taschen, Kyoto.
• Koçu, Reşad E., (1967). Türk Giyim Kuşam ve Süslenme Sözlüğü, Sümerbank Kültür Yayınları, Başnur Matbaası.
• Laver, J., (2002). Costume and Fashion, A Concise History, Thames & Hudson, Singapur.
• Lehnert, G., (1998). Fashion A Concise History, Calmann & King, Londra.
• Lehnert, G., (2000). A History of Fashion, Könemann, Germany.
• Parker, S., (2014). “Fashion and Dress Culture”, Literature Compass, Issue. 11/ 8.
• Stankiewicz, Marry A., (1992). “From the Aesthetic Movement to the Arts & Crafts Movement, Studies in Art Education”, A journal of Issues and Research, Issue. 33/3.
• Sürür, A. (1983). Ege Bölgesi Kadın Kıyafetleri, Akbank Yayınları, İstanbul.
• Şahin, Y., (2015). “Tarihin Tekerini Geriye Döndürmek: Moda Tasarımında Geleneği Yorumlama Sorunsalı”, Yedi Dergisi (İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi GSF Yayını), Sayı. 13, İzmir.
• Şahin, Y., (2004). “Topkapı Sarayı Müzesinde Bulunan Bir Grup Kaftanın Dikiş Kalıpları ve Anadolu Giysileriyle Benzerlikleri”, Folklor Edebiyat Dergisi, Sayı. 37, Ankara.
• Tezcan, H., (1988). “Osmanlı İmparatorluğunun Son Yüzyılında Kadın Kıyafetlerinde Batılılaşma”, Sanat Dünyamız Dergisi, Sayı. 37, İstanbul.
• Unat, Nermin A., (1998). “Söylemden Protestoya: Türkiye’de Kadın Hareketlerinin Dönüşümü”, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul.
• Vassiliev, A., (2004). Üç Yüz Yıllık Avrupa Modası, Alexandre Vassiliev Koleksiyonundan Avrupa Modasının Üç Yüzyılı, Sakıp Sabancı Müzesi, İstanbul.
• Vitzthum, Iris G., (2008). “On Continunity of the Ottoman Kaftan”, Tulpen Kaftane und Levi, Hırmer, edt.: Deniz Erduman- Çalış, Museum für Angewandte Kunst Frankfurt, Hirmer Verlag, Frankfurt.
• İnternet Kaynakları:
• omgthatdress.tumblr.com, (https://tr.pinterest.com/pin/516858494709779937/) /Erişim Tarihi: 22.02.2016.
• The Metropolitan Museum of Art, (https://tr.pinterest.com/pin/362680576217519406/)/Erişim Tarihi: 22.02.2016.