SERAMİK SANATI VE YUNUS EMRE FELSEFESİ

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 18, 461 - 469, 26.12.2016

Sıdıka Sevim Öznur Yıldırım

Öz

Seramiğin
8000 yıllık tarihine damgasını vuran bereketli Anadolu toprakları; asırlar
boyunca çok çeşitli uygarlıklara kapılarını açmış, topraklarında farklı
kültürleri konuk etmiş ve insanlık tarihinin en önemli dönüşümlerine tanık
olmuştur. Bu süreçte yaşayan ve öğretileri ile dünyaca tanınan Anadolu filozofu
Yunus Emre de bu coğrafyada eserler bırakmıştır. Seramiğin ana ham maddesi toprakla
sürekli haşır neşir olan Yunus Emre, birçok eserinde topraktan ve doğadan
bahsetmektedir. Toprağa ve suya büyük önem veren Yunus Emre, insanı ve bütün
varlığı evrenin oluşum çekirdeği olan dört asli unsurla; hava, ateş, su ve
toprakla açıklamaktadır. Şiirlerinde ateş ve havanın insana ait kötü
vasıflarını, su ve toprağın ise bütün iyiliklerini doğurduğundan
bahsetmektedir. Bir seramik objeyi oluştururken de hava, ateş, su ve toprağa ihtiyaç
duyulmaktadır. Doğa ve toprak sevgisiyle özdeşleşen Yunus Emre ve suyla
yoğrulup ateşle pişerek olgunlaşan seramiğin felsefi benzerliği oldukça dikkat
çekicidir. Bu bağlamda araştırma kapsamında Yunus Emre ve seramik sanatı
birlikteliği ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Seramik Sanatı, Felsefe

Kaynakça

• Ağatekin, M. (1990). Cumhuriyet Sonrası Çağdaş Türk Seramik Sanatının Gelişimi ve Anlatım Dili Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Seramik Anasanat Dalı.
• Atakan, N. (2008). Sanatta Alternatif Arayışlar. (1. Baskı). İzmir: Karakalem Kitabevi.
• Bekçi, E. (2014). Sevelim Sevilelim. İstanbul : IQ Kültür Sanat Yayıncılık
• De Waal, E. (2003). 20th Century Ceramics. New York: Thames & Hudson Publishing.
• Erdem, M. (2011). Kubad-Abad Saray Çinilerindeki Hayvan Motiflerinin İkonografisi, Simgesel Anlamı ve Günümüz Seramiğinde Yorumları. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fuat, M. (1991). Yunus Emre Yaşamı, Düşünce Dünyası, Sanatçı Kişiliği ve Seçme Şiirleri. Ankara.
• Gombrich, E. H. (2007). Sanatın Öyküsü. (16. Baskı). (çev. E. Erduran, Ö. Erduran) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• İmren, A. (2002). Yunus Emre Hayatı ve Eserleri. Ankara.
• Kanar, Y. (1992). Yunus Emre Şiirlerinden Seçmeler. İstanbul.
• Öney, G. (1976). Türk Çini Sanatı. İstanbul.
• Tansuğ, S. (2008). Çağdaş Türk Sanatı. (8. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Tunçel, G. (2011) “Türk Sanatında Kuş Gövdesi formunda Seramik Kaplar ve Fonksiyonları Üzerine”, Ekev Akademik Dergisi, Yıl: 2001, Sayı:48, Sayfa:411-419
• Yağmur, S. (2013) Yunus Emre Divanı. İstanbul : Dergah Yayınları
• Zakin, R. (1999). Ceramics, Ways of Creation. U.S.A.: Krause Publications.