Büğdüz Köyü (Burdur)’nde Tespit Edilen Düz Dokumalar

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 34, 879 - 898, 07.01.2025

Ayşe Yıldırım , Mustafa Genç

https://doi.org/10.21602/sduarte.1556206

Öz

Burdur ili; Türkmen ve Yörük birliklerinin oluşturduğu kültürel bir bölge olan Teke Yöresi’nin önemli dokuma merkezlerinden biridir. Halı dokumacılığı ile tanınan ilde düz dokumacılığın da yoğun bir şekilde yapıldığı bilinmektedir. Yörede yapılan alan araştırması sonucu düz dokumacılıkta önemli merkezden biri olan Bügdüz köyünde az da olsa hala düz dokuma yapan dokuyucuların olduğu belirlenmiştir. Araştırma kapsamında 3 seccade, 3 yer yaygısı, 4 torba, 1 heybe olmak üzere toplam 11 adet zili ve cicim teknikli dokumalar ele alınmıştır. Çalışmanın amacı yörede belirlenen cicim zili dokumaların kompozisyon, teknik, motif, malzeme, renk ve kullanım alanı yönleri ile incelenip değerlendirilmesidir. Ele alınan dokumalar edinilen bilgiler ve kaynak kişilerin desteği ile analiz edilmiş ve değerlendirilmiştir. Dokumaların çizimleri yapılmış, benzerlikler ve farklılıklar belirlenip kayıt altına alınmıştır. Her geçen gün üretimi azalan yöre dokumalarının gelecek nesillere aktarılması ve bundan sonraki çalışmalara kaynak olması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Büğdüz, Burdur, düz dokuma, yaygı, seccade, torba, heybe

Kaynakça

• Yaygılar. Akbank Kültür Yayınları.
• Acar, B. (1982). Kilim-Cicim-Zili-Sumak Türk Düz Dokuma Yaygıları. Eren Yayıncılık.
• Barışta, H. Ö. (2011). “Halı ve Düz Dokuma Yaygılarla İlgili Araştırmaların Kazanımları, Sorunları Bunların Getirdiği Problemlerin Çözümüne Yönelik Bir Öneri”. Arış Dergisi, Sayı: 6. s.28.
• Genç, M. ve Öztürk, G. (2023). “Cennete Açılan Kapılar Denizli Çal’da Tespit Edilen Paşa Kapısı (Cennet Kapısı) Desenli Torbaların Teknik ve Desen Açısından İncelenmesi”, Sdü Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 60.
• Göksel, M. ve Şanlı, H., S. (2019). “Kütahya Yöresi Cicim ve Zili Örnekleri”, Arış Sanat Tarihi Dergisi, Sayı 15, 40-61.
• Hız, K. ve Oyman, N. R. (2016). “Burdur İli Geleneksel Mekikli Dokumaları”, SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, Cilt:9.
• Koyuncu Okca, A. ve Genç, M. (2015). “Anadolu Halı ve Kilimlerinde Renk”, Sobider-Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 2, Sayı:4.
• Oyman, R. (2005). Burdur İli Geleneksel Dokumaları ve Günümüzdeki Durumu, I. Burdur Sempozyumu, Kongre Kitabı, 112-122.
• Ölmez, F. N., Etikan, S., (2023). “Kırşehir Kilim, Cicim, Zili ve Sumak Dokumaları; Kitap Bölümü: Türk kilimleri: Kilim, Cicim, Zili, Palas”. Editör: Aysen Soysald,ı Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayını 641, Kaynak Eserler 79, Cilt II, 961-1002, 1. baskı.
• Öngen, A.G. (2016). “Çağdaş Türk Kirkitli Dokuma Sanatçıları”, Akdeniz Sanat Dergisi, 2016, Cilt 9, Sayı 17.
• Özata, M. (2009) Burdur Tarihi, İlkçağlardan Kurtuluş Savaşı'na. Umay Yayınları, Özyıldıran.
• G. (2018). 1971 Burdur Depremi Sonrasında Büğdüz köyü Halıcılığı (Carpet Weaving in Büğdüz Village aker 1971 Burdur Earthquake), Craftarch’18 International Art Craft Space Congress, Konya, 128-143.
• Polat, C., Genç, M., Öztürk, İ. (2023). “Iğdır’da Tespit Edilen Mafraş Dokumalarının Teknik ve Tasarım Açısından İncelenmesi”. Premium E-Journal of Social Sciences: 7(28), 162-179.
• Şahin, Z. (2023). “Kuruhüyük (Felahiye-Kayseri) Yöresi Düz Dokumaları”. Premium E-Journal of Social Sciences (PEJOSS), 7(34), 1250–1262.
• Yiğin, A., Akay, B. (2023) “Burdur İli Arkeoloji Turizmi (Arkeo-Turizm) Potansiyeli Üzerine Bir İnceleme”. Turizm ve Araştırma Dergisi, Cilt 12, Sayı 1:7-8
• Yıldırım, A. (2023). “Gökçeyaka (Yeşilova-Burdur) Düz Dokumaları”. Journal of Social, Humanities and Administrati ve Sciences, 9(68), 3497-3509.