An Analysis of The Human Space Relationship in The Photographs of İzzet Keribar

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 35, 117 - 136, 04.07.2025

Nevzat Yıldırım

https://doi.org/10.21602/sduarte.1660099

Öz

The relationship between human beings and space has emerged as a significant field of study in disciplines such as art, architecture, and sociology, as it reflects the forms of interaction individuals establish with their physical and cultural environments. In this context, photographic art approaches space not merely as a background element, but as a dynamic component that generates meaning within the composition. This study aims to examine the aesthetic relationship between humans and space, as well as the compositional strategies employed, in the works of İzzet Keribar a distinguished photographer in Turkish photography who has produced influential work for over fifty years. Keribar distinguishes himself through his selection of spatial settings and the balanced relationships he establishes between figures and their environments, supported by a strong sense of compositional structure. Within the scope of the research, the artist’s spatial narrative is analyzed through his photographs, with a particular focus on how human–space interaction is visually expressed. By employing literature review, formal analysis, and content analysis methods, the study evaluates Keribar’s aesthetic choices and his position within Turkish photographic art. Accordingly, the research offers an original interpretation of his visual language and artistic sensibilities. It also aims to contribute to the academic literature by presenting new findings and insights regarding Keribar’s photographic practice.

Anahtar Kelimeler

Photography Art , Turkish Photography , İzzet Keribar , The Relationship Between Human and Space , Composition

İzzet Keribar’ın Fotoğraflarında İnsan ve Mekân İlişkisi Üzerine Bir Analiz

Öz

İnsan ve mekân ilişkisi, bireyin fiziksel ve kültürel çevresiyle kurduğu etkileşim biçimi olarak sanat, mimarlık ve sosyoloji gibi disiplinlerde önemli bir araştırma konusu olmuştur. Fotoğraf sanatı, mekânı sadece arka plan olarak değil, kompozisyon içinde anlam üreten dinamik bir unsur olarak ele almaktadır. Bu bağlamda, araştırma Türk fotoğrafında 50 yılın üzerinde başarılı çalışmalarıyla dikkat çeken fotoğraf sanatçısı İzzet Keribar’ın eserlerindeki insan-mekân arasındaki estetik ilişkiyi ve kompozisyonu incelemeyi amaçlamaktadır.
Keribar, eserlerinde yer alan mekânlarda, figürlerle kurduğu dengeli ilişkiler ve kompozisyon düzenlemeleriyle öne çıkmaktadır. Konu kapsamında, sanatçının mekânsal anlatım dili fotoğrafları üzerinden analiz edilerek, insan ve mekân etkileşiminin görsel ifadeye nasıl yansıdığı tartışılmıştır. Literatür taraması, biçim ve içerik analizi yöntemleri kullanılarak, sanatçının estetik tercihleri ve Türk fotoğraf sanatındaki konumu incelenerek, Keribar’ın görsel anlatım dili, estetik tercihleri ve Türk fotoğraf sanatındaki yeri üzerine özgün bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışma ile Keribar’ın sanatına dair yeni bulgular ile sanatçı hakkında yeni bilgilerin akademik literatüre kazandırılması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fotoğraf Sanatı , Türk Fotoğrafı , İzzet Keribar , İnsan ve Mekân ilişkisi , Kompozisyon

Kaynakça

• Berger. J. (2009). Görme Biçimleri, çev. Yurdanur Salman, İstanbul: Metis Yayınları.
• Ching, F. D. K. (2002). Mimarlık, Biçim, Mekân ve Düzen, çev. Sevgi Lökçe, İstanbul: Yem Yayınları.
• Choi, S. W. (2021). İzzet Keribar'ın Kore Savaşı Sonrası Belgesel Fotoğrafları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Fotoğraf Anasanat Dalı.
• Ertan, G. (2011). “Fotoğraf Sanatında Üslup”, Fotoğraf Dergisi, Sayı 100, s. 61.
• Ertan, G. ve Sansarcı, E. (2016). Görsel Sanatlarda Anlam ve Algı, İstanbul: Alternatif Yayıncılık.
• Ertan, G. ve Emektar, L. (2017). Fotoğrafımızda 1960’tan Günümüze, İstanbul: Alternatif Yayıncılık.
• Göregenli, M. (2010). Çevre Psikolojisi: İnsan Mekân İlişkileri, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Güleç Solak, S. S. (2017). “Mekân-Kimlik Etkileşimi: Kavramsal ve Kuramsal Bir Bakış Space-Identity Interaction, A Conceptual and Theoretical Overview”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), s. 13-37, https://dergipark.org.tr/tr/pub/mjss/issue/40509/485519, Erişim tarihi: 10.01.2025.
• Güler, Ö. K. (2016). “Çağdaş Sanata Mekân Bağlamında Bir Bakış”, Tasarım + Kuram, 10 (17), s. 39-53, https://doi.org/10.23835/tasarimkuram.239606, Erişim tarihi: 3.01.2025.
• Kalfagil, S. (2014). Fotoğrafın Yapısal Ögeleri ve Fotoğraf Sanatında Kompozisyon, İstanbul: İlke Kitap.
• Keribar, İ. (2009). Farklı Yaklaşımlar, İstanbul: Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Yayınları.
• Keribar, İ. (2019). Doğudan Gelen Işık İzzet Keribar, İstanbul: Türkiye Fotoğraf Vakfı Yayınları. Keribar, İ. (2024). Renklerin Yolculuğu, İstanbul: İstanbul Modern Sanat Müzesi Yayınları.
• Kuban, D. (2024). Mimarlık Kavramları, İstanbul: Yem Yayınları.
• Sezgin. R. (2012). İzzet Keribar Öteki Ya Da Değil Ne Fark Eder, İstanbul: Doğan Kitap.
• Tümer, G. (1971). Mimarî Mekânın Sistem Kuramı, İletişim Kuramı, İşaret Bilim, Dilbilim ve Anlambilim Açısından İrdelenmesi Üzerine Bir Deneme, Yayımlanmış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat ve Tasarım Programı. Yıldırım, N. (2024). Barok Resim Sanatının Çağdaş Türk Belgesel Fotoğrafına Etkileri, Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sanat ve Tasarım Programı.
• Görüşmeler
• Keribar, İ. (2025). İzzet Keribar ile İstanbul Modern Sanatlar Müzesinde yapılan görüşme, İstanbul: 8 Mayıs.
• Görsel Kaynaklar
• Görsel 1. Nevzat Yıldırım, “İzzet Keribar Portresi”, 2025, Renkli Fotoğraf, Kişisel Koleksiyon.
• Görsel 2. İzzet Keribar, “İstanbul Arap Camii”, 2024, Renkli Fotoğraf, Sanatçı Koleksiyonu.
• Görsel 3. İzzet Keribar, İstanbul Piyale Paşa Camii'nde Sabah Duası”, 2025, Renkli Fotoğraf, Sanatçı Koleksiyonu.
• Görsel 4. İzzet Keribar, “İstanbul Topkapı Sarayı”, 2024, Renkli Fotoğraf, Sanatçı Koleksiyonu.
• Görsel 5. İzzet Keribar, “Paris Centre Pompidou Sanat Merkezi”, 2010, Renkli Fotoğraf Sanatçı Koleksiyonu.
• Görsel 6. İzzet Keribar, “Hindistan Dakshineshvan Tapınağı”, 2004, Renkli Fotoğraf, Sanatçı Koleksiyonu.
• Görsel 7. İzzet Keribar, “Atina Attalos Stoası”, 2010, Renkli Fotoğraf, Sanatçı Koleksiyonu.
• Görsel 8. İzzet Keribar, “Paris Centre Pompidou Sanat Merkezi”, 2011, Renkli Fotoğraf, Sanatçı Koleksiyonu.
• Görsel 9. İzzet Keribar, “İstanbul Kapalıçarşı”, 1990 Renkli Fotoğraf, Sanatçı Koleksiyonu.
• Görsel 10. Nevzat Yıldırım, “İzzet Keribar Portresi”, 2025, Renkli Fotoğraf, Kişisel Koleksiyon.