REFLECTION OF THE EQUALITY CONCEPT IN CERAMIC ART: PYTHAGOREAN JUSTICE CUPS

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 35, 258 - 269, 04.07.2025

Firdevs Müjde Gökbel Yavuzoğlu

https://doi.org/10.21602/sduarte.1665129

Öz

Ceramic art has an essential place in the history of civilization with its deep-rooted history of thousands of years. This ancient art, which has existed since the earliest periods of human history, has been an essential material in meeting the daily basic needs of humanity. In this study, the Pythagorean justice cup, one of the essential ceramic forms of the Ancient Greek period, was examined in terms of its historical, artistic, technical, and philosophical aspects. The Pythagorean justice cups provide a symbolic criterion in terms of each member of the society respecting the rights of others and to live together in harmony with an egalitarian understanding. At the same time, this cup allows the person to experience the negative consequences that greed can bring with its technical aspect. Consequently, the research reveals that Pythagorean justice cups are the product of great aesthetic pleasure from an artistic perspective, contain advanced engineering knowledge from a technical perspective, and emphasize the justice system, egalitarian thought, and moral values from a philosophical perspective.

Anahtar Kelimeler

Equality Concept , Ceramic Art , Terracotta , Ancient Greek Period , Pythagorean.

Etik Beyan

There is no requirement for ethical declaration in this study.

Eşitlik Kavramının Seramik Sanatındaki Yansıması Pisagor Adalet Kupaları

Öz

Seramik sanatı, binlerce yıllık köklü geçmişiyle uygarlık tarihinde önemli bir yere sahiptir. İnsanlık tarihinin en eski dönemlerinden itibaren varlık gösteren bu kadim sanat, insanoğlunun günlük temel ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli bir malzeme olmuştur. Söz konusu çalışmada, Antik Yunan döneminin önemli seramik formlarından biri olan Pisagor adalet kupası, tarihsel, sanatsal, teknik ve felsefi yönleriyle incelenmiştir. Pisagor adalet kupaları topluma mensup her bir kişinin diğerinin hakkına saygılı olması, bir arada eşitlikçi bir anlayış ile uyumlu şekilde yaşaması hususunda simgesel bir ölçüt sunmaktadır. Bu kap aynı zamanda teknik yönüyle açgözlülüğün getirebileceği olumsuz sonuçları kişinin kendisinin tecrübe etmesine olanak tanımaktadır. Yapılan araştırmalar, sonuç itibariyle Pisagor adalet kupalarının sanatsal açıdan büyük bir estetik zevkin ürünü olduğunu, teknik açıdan ise ileri düzey mühendislik bilgisini barındırdığını ve felsefi bir bakış açısıyla adalet sistemine, eşitlikçi düşünceye ve ahlaki değerlere vurgu yaptığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eşitlik Kavramı , Seramik Sanatı , Pişmiş Toprak , Antik Yunan Dönemi , Pisagor.

Etik Beyan

Söz konusu çalışmada etik beyan gerekliliği bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Anık, M. (2020). “Modern Bireyin Bencilliği ve Açgözlülüğü: Faust Ekseninde Bir Edebiyat Sosyolojisi Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 22, Sayı 4, s.1479-1499.
• Ayhan, A. (2009). “Eşitlik İlkesi ve Tarihçesi. Türkiye’de Kadın Erkek Eşitliği ve Eşitsizliği”, Hukuk Gündemi, Sayı 3, s.45-51.
• Başok Diş, S. (2020). “Genel Hatlarıyla Antik Yunan Toplumu ve Felsefesinde Müzik”, Journal of International Social Research, Cilt 13, Sayı 73, s.567-574.
• Çetintaş, E. (2018). “Antik Dönemde Seramik Üretim Tekniklerine Dair İzler: Rhodiapolis Örneği”, Sanat ve Tasarım Dergisi, Sayı 21, s.93-105.
• Çoban, R. (2017). “Sosyal Adalet, Eşitlik ve Sosyal Hizmet”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt 6, Sayı 4, s.252-260.
• Erman, D. O. (2012). “Türk Seramik Sanatının Gelişimi: Toprağın Ateşle Dansı”, Acta Turcica, Cilt 4, Sayı 1, s.18-33.
• Gökbel, F. ve Çılgınoğlu, H. (2022). “Antik Çağda Mutfak Kültüründe Toprak Kaplar ve Önemi”, Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi. Cilt 7, Sayı 12, s.55-66.
• İsababayeva Apaydın, A. ve Arslan, F. (2015). “Antik Yunan Felsefesinde Ahlaki Eğitim Aracı Olarak "Müzik"”, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt 13, Sayı 29, s.323-342.
• Okumuş Şen, H. (2018). “Çanakkale Seramiklerinde Bulmaca Testiler”, Journal of Awareness, Cilt 3, Sayı 5, s.723-738.
• “Pythagorean Cup”, https://nikana.gr/en/blog/3553/pythagorean-cup, Erişim tarihi: 22.03.2025 Tarhan, D. E. (2020). Pythagoras felsefesinde müzik ve matematik ilişkisi üzerine. Felsefi Düşün-Akademik Felsefe Dergisi. Sayı 15, Müzik ve Felsefe. s.203-224.
• Ural, M. (2015). “Antik Yunan’da “Teknik”: Teknoloji Felsefesi Tarihine Genel Bir Bakış”, Mavi Atlas, Sayı 4, s.136-144.
• Weeks, M. (2014). Dakikalar İçinde Felsefe: Anında Açıklanan 200 Temel Kavram, çev. M. Murtaza Özeren (2022), 3. Basım, İstanbul: Kronik Kitap.
• Yılmaz, S. ve Gökbel, F. M. (2022). “Doğayı Kil Bünyede İzlemek: Seramik ve Süreç Sanatı”, İstanbul Aydın Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 16, s.165-184.
• Yılmaz, O. ve Misli, Ç., (2017). “Pisagor'un Adalet Kupası”. Fizik Dünyası Dergisi, Sayı 1, s.1-8.
• Yoleri, H. ve Öztürk Ozan, Ş. (2023). “Seramik Tekniklerinin Kökeni”, Yedi, Sayı 30, s.57-70.
• Görsel 1. “Pisagor”, t.y., Hayatın İçi. Pisagor Kimdir? https://www.hayatinici.com/yazidetay?yazi_sef=pisagor-kimdir&id=1866#google_vignette Erişim tarihi: 22.05.2025.
• Görsel 2. “Pisagor Adalet Kupası Kesiti”, 2025, https://www.italonaweb.com.br/fast-trackingte-a-taca-de-pitagoras-acelerar-sem-perder-tudo/ Erişim tarihi: 22.03.2025.
• Görsel 3. “Pisagor'un Adalet Kupası, Çalışma Prensibi”, İLİMGE, Durak, H., 2019, “Pisagor'un Adalet Kupası”, https://www.ilimge.com/pisagorun-adalet-kupasi Erişim tarihi: 23.03.2025.
• Görsel 4. “Kupanın Ortasındaki Kanala Suyun Dolması”, Yılmaz, O., ve Misli, Ç., (2017). “Pisagor'un adalet kupası.”, Fizik Dünyası Dergisi, Sayı 1, s.1-8.
• Görsel 5. “Kupanın Altındaki Delikten Suyun Çıkışı”, Yılmaz, O., ve Misli, Ç., (2017). “Pisagor'un adalet kupası.”, Fizik Dünyası Dergisi, Sayı 1, s.1-8.
• Görsel 6. “Girit'te Satılan ve O Kounenos Tis Dikaiosynis ("Adalet Kadehi") Olarak Bilinen Bir Pisagor Kadehi”, t.y. (üst görünüm), WIKIPEDIA, 2024, “Pythagorean cup”, https://en.wikipedia.org/wiki/Pythagorean_cup Erişim tarihi: 23.03.2025.
• Görsel 7. “Girit'te Satılan ve O Kounenos Tis Dikaiosynis ("Adalet Kadehi") Olarak Bilinen Bir Pisagor Kadehi”, t.y. (alt görünüm), WIKIPEDIA, 2024, “Pythagorean cup”, https://en.wikipedia.org/wiki/Pythagorean_cup Erişim tarihi: 23.03.2025.
• Görsel 8. “Pisagor kadehleri (Günümüz üretimi)”, 2018, NIKANA, “Pythagorean Cup”, https://nikana.gr/en/blog/3553/pythagorean-cup Erişim tarihi: 23.03.2025.