RMR, Q ve RMQR Kaya Kütle Sınıflama Sistemlerinin Demirkapı Tüneli’ne (İbradı-Antalya) Uygulanması

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 2, 452 - 464, 25.08.2025

Muhammet Beyhan , Mahmut Mutlutürk

https://doi.org/10.19113/sdufenbed.1661492

Öz

“Demirkapı Tüneli” Akdeniz bölgesin daha kısa bir yol güzergahı ile İç Anadolu’ya bağlayan Antalya-Konya yol güzergahı üzerinde Antalya İbradı ilçesi sınırlarında inşa edilmiştir. Tünel güzergahında kazı sırasında geçilen birimlerin kaya kütle sınıflandırması bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Anamas-Akseki Otoktonuna ait kaya birimlerinden oluşan tünel güzergahı, yerinde yapılan jeolojik ve mühendislik özelliklerine göre benzer davranış gösteren bölgelere ayrılmış ve her bir bölgeye ait en iyi, en kötü ve ortalama koşulları temsil eden jeomekanik özellikler detaylı bir şekilde ortaya konmuştur. Elde edilen jeomekanik verilere dayalı olarak her yapısal bölge için RMR, Q ve RMQR kaya kütlesi sınıflama sistemleri kullanılarak sınıflama sistemleri uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Demirkapı Tüneli , RMR , Q , RMQR , Sınıflama

Application of RMR, Q and RMQR Rock Mass Classification Systems Demirkapı Tunnel (İbradı-Antalya)

Öz

The "Demirkapı Tunnel" has been constructed on the Antalya-Konya route, which connects the Mediterranean region to Central Anatolia, within the borders of Antalya's İbradı district. The rock mass classification of the units encountered during excavation along the tunnel route constitutes the main focus of this study. The tunnel route, consisting of rock units belonging to the Anamas-Akseki Autochthon, has been divided into regions exhibiting similar behavior based on geological and engineering characteristics observed on-site. For each region, geomechanical properties representing the best, worst, and average conditions have been detailed. Based on the obtained geomechanical data, rock mass classification systems such as RMR, Q, and RMQR have been applied for each structural zone.

Anahtar Kelimeler

Demirkapı Tunnel , RMR , Q , RMQR , Classification

Kaynakça

• [1] Beyhan, M. 2016. Demirkapı Tüneli (İbradı-Antalya) Mühendislik Jeolojisi İncelemesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fenbilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 94 s. Isparta.
• [2] Agricola, G. 1556. De re metallica. Translated from the first Latin edition of 1556 by H.C. Hoover and L.H. Hoover, 1950. Dover Publications, Inc., New York
• [3] Aydan, Ö. Ulusay, R. Tokashiki, N. 2013. A New Rock Mass Quality Rating System: Rock Mass Quality Rating (RMQR) and Its Application to the Estimation of Geomechanical Characteristics of Rock Masses.
• [4] Ritter, W. 1879. Die Statik der Tunnelgewölbe. Berlin: Springer.
• [5] Terzaghi, K. 1946. Rock defects and loads on tunnel support. In: Proctor RV, White T (eds) Rock tunneling with steel supports. Commercial Shearing & Stamping Co., Youngstown, pp 43–64.
• [6] Stini, J. 1950. Tunnelbaugeologie. Springer, Vienna.
• [7] Bieniawski, Z.T. 1973. Engineering classification of jointed rock masses. Trans South Afr Inst Civil Eng 15:335–344.
• [8] Bieniawski, Z.T. 1989. Engineering rock mass classifications. Wiley, New York.
• [9] Barton, N. Lien, R. Lunde, I. 1976. Engineering classification of rock masses for the design of tunnel support. Rock Mech 6(4):189–239.
• [10] Aydan, Ö., Tokashiki, N., ve Ulusay, R., 2015. Rock Mass Quality Rating (RMQR) for Rock Engineering. International Jurnal of the JCRM. Volume 11, Number 1, October 2015, pp.17-20.
• [11] Mutlutürk, M., Altındağ, R., Demirdağ, S., Şengün, N., 2018. WMESS 2018, World Multidisciplinary Earth Sciences Symposium, 3 - 07 Eylül 2018, (Özet Bildiri)
• [12] Karakaplan E., Akkaya, D., Basarir, H., 2022. RMQR Sisteminin Honaz Tüneli İçin Uygulanabilirliğinin Değerlendirilmesi. Conference: 27th International Mining Congress and Exhibition of Turkey.
• [13] Şenel M., Dalkılıç, H., Gedik, İ., Serdaroğlu, M., Metin, S., 1998. Orta Toroslar’da Güzelsu koridoru ve kuzeyinin stratigrafisi, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 120.
• [14] Altuğ, S.,1971. Manavgat-Oymapınar rezervuarındaki Mesozoyik birimlerin stratigrafisi. Elektrik işleri etüt idaresi raporu No:39-71, Ankara, (yayımlanmamış).
• [15] Ulusay, R., 2007. Hacettepe üniversitesi, Mühendislik Fakültesi , Ankara, TMMOB jeoloji mühendisleri odası yayınları 60, Kaya Kütlelerinin Mühendislik Özellikleri kitabı S.13-62, 123-138.
• [16] Erik, D., 2004. Boğsak karayolu tünelleri (Taşucu-Mersin) Jeoteknik tasarımı, Doktora tezi, Isparta.
• [17] Barton, N., Lien , R., Lunde, J., 1974. Engineering classification of rock masses forthe desing of tunnel spport rock mechanical 6(4), 189-239.
• [18] KGM, 2012. Karayolları Genel Müdürlüğü. (Antalya-Manavgat) Ayrımı-(Başlar-İbradı) Ayrımı Yolu Demirkapı Tüneli Varyantı (Km:33+832.199-38+740) Mühendislik Jeolojisi Raporu.
• [19] ISRM, 1981. ISRM Suggested Methods: Rock Characterization, Testing and Monitoring. E.T. Brown (ed.), Pergamon Press, London, 211 p. 108.
• [20] Bieniawski, Z.T., 1989. Engineering Rock Mass Clasification. John Willey and Sons, 237p.