SEL-Çekirdek Çarpıştırıcılarında Nd¹⁴⁴ ve Nd¹⁴⁶ Çekirdeklerinin İncelenmesi

Yıl 2006, Cilt: 10 Sayı: 3, 317 - 322, 10.04.2009

Aynur Özcan

Öz

Nükleer Fizik arastırmaları için Nükleer Rezonans Floresans (NRF) deneyleri ve yeterince monokromatik ısınım kullanımı çok önemlidir. Lineer elektron hızlandırıcılarına dayalı serbest elektron lazerlerinin (SEL) bu deneylerde kullanılması son yıllarda tartısılmaktadır. Bu lazerlerin tam iyonize çekirdek demetleri ile tepkimeye girmesi çekirdeklerin uyarılma seviyelerinin daha yüksek istatistikle çalısılmasına imkan saglayacaktır. Önceki çalısmalarda gözlenemeyen uyarılma seviyeleri, yasam süreleri, spin ve parite degerleri gibi özellikler de bu hassas ısık kaynagı ile kolayca belirlenecektir. Bu çalısmada Serbest Elektron Lazeri (SEL) ile, Büyük Hadron Çarpıstırıcısı (LHC) ve HERA bazında kurulabilecek SEL-LHC ve SEL-HERA çarpıstırıcılarının ana parametreleri ve fizik arastırma potansiyeli arastırılmıstır. Örnek çekirdek olarak Nd¹⁴⁴ ve Nd¹⁴⁶ çekirdekleri seçilmistir.

Anahtar Kelimeler

SEL-Çekirdek Çarpıştırıcısı, Serbest Elektron Lazeri, Nükleer Rezonans Floresans, Nd

Kaynakça

• Kneissl, U., Pitz, H.H., and Zilges, A., 1996. Investigation of Nuclear Structure by Resonanace Fluorescence Scattering .Prog. Part., Nucl. Phys., 37, 349-433.
• Wesselborg, C., Von Brentano, P., Zell, K.O. Heil, R.D., Pitz, H.H., Berg, U.E.P., Kneissl, U., Lindenstruth, S., Seemann, U. and Stock, R. 1998 Photoexcitation of dipole modes in 60,162,164Dy. Phys. Lett., 207, 22-26
• Bohle, D., Küchler, Richter, A. and Steffen, W. 1984a. Further Evidence for the New Collective Magnetic Dipole Mode in Heavy Deformed Nuclei, Phys Lett., 148B, 260-264.
• Bohle, D. Kilgus, G. Richter, A., Jager , C. W., and Vries H., 1987. Inelastic Electron Scattering Form Factor of Orbital Magnetic Dipole Excitations in 164Dy., Phys Lett., 195B, 326-330.
• Bohle, D., Richter, A., Berg, U.E., Drexler, P., Heil, R.D., Kneissl, U., Metzger, H., Stock, R., Fischer, B., Holli ck H. and Kollewe, D., 1986. Distribution of Orbital Magnetic Dipole Strength in 156Gd., Nucl.Phys. A,458, 205-216.
• Hartmann, U., Bohle, D. Humbert, F. and Richter A., 1989. Electroexcitation of the M1 Scissors Mode in 154Gd and The Systematics of the M1 Strength Distributions in 154,156,158,160Gd., Nucl. Phys. A, 499, 93-99.
• Friedrichs, H., Schlitt, B., Margraf, J., Lindenstruth, S., Wesselborg, C., Heil, R.D., Pitz, H.H., Kneissl, U., Von Brentano, P., Herzberg, R. D., Zilges, A., Häger, D., Müller, G. and Schumacher, M., 1992. Evidence for Enhanced Electric Dipole Excitations in Deformed Rare Earth Nuclei Near 2.5 MeV, Phys. Rev. C45, R, 892-895.
• Mohr, P., Enders, J., Hartmann, T., Kaiser, H., Schiesser, D. Schmitt, S., Volz, S., Wissel F. and Zilges A., 1999. Real Photon Scattering up to 10 MeV: the Improved Facility at The Darmstadt Electron Accelerator S-DALINAC , Nucl. Instr. and Meth. A, 423, 480-488.
• Metzger, F.R., 1959. Resonance Fluorescence in Nuclei, Progr.in Nucl.Phys., 7, 54-88. Gamma
• Advanced Tracking Array. http://agata.pd.infn.it (Erişim tarihi: 2006).
• TESLA Technology. http://tesla.desy.de (Erişim tarihi: 2006).
• Kuliev, A. A.,Akkaya, R., Ilhan, M., Guliyev, E., Salamov, C., Selvi, S., 2000. Rotational-Invariant Model of the States with Kπ=1+ and their Contribution to the Scissors Mode., Int.J. of Mod. Phys. E, 9, 249-262.
• Aktaş, H, Büget, N., Çiftçi, A.K., Meriç, N., Sultansoy, S. and Yavaş. Ö., 1999. New Tool for “Old” Nuclear Physics: FEL Γ-Nucleus Colliders, Nucl. Instr. and Meth. A, 428, 271-275.
• Sultansoy, S., 1998.Four Ways to TeV Scale, Turk J. of Phys., 22 (7), 575-580.
• Guliyev, E., Kuliev, A.A. Sultansoy, S., and Yavaş, Ö., 2002. Collective Excitations of the 154Sm Nucleus at the FEL ⊗ LHC Collider., Int.J. Mod. Phys, E, 11, 501-508.
• Guliyev, E., Kuliev, A.A., Neumann-Cosel, P. and Yavaş, Ö., 2001. Magnetic Dipole Strength Distribution and Photon Interaction Cross Sections in 140Ce., Nucl. Phys. A, 690, 255-258.
• Koru, H. Özcan, A., Sultansoy, S. and Yavaş, Ö., 2003. Physics Potential of the e-RHIC Based FEL- Nucleus Collider., Int. J. Mod. Phys E, 12, 533- 541.
• Al- Janabi, T.J., Jafar, J.D., Mahmood, K.M. Youhana, H.M., Demidov, A.M. and Govor, L.I., 1982. Angular Distribution Studies in 144Nd , Nucl. Phys.A, 402, 247-261.
• Raman, S.1968. The Decay Of 44Pm and the Energy Levels of 144Nd ., Nucl. Phys. A, 117, 407- 418.
• Berant, Z., Tenenbaum, J., and R. Moreh , 1977 Nuclear Resonance Fluorescence in 146Nd and 154Sm , Nucl. Phys.A 276, 221-228.
• Raman, S., Gove N.B., 1973. Rules for Spin and Parity Assignments Based on Log ft Values, Phys. Rev. C7, 1995-2009.
• Behar, M., Grabowski, Z.W. and S. Raman, 1974. Angular Correlation Studies in 144Nd, Nucl. Phys. A, 219, 516-524.
• Fasching, J.L.,Walters, W.B., and Coryell C.D., 1970. Decay of 284-Day 144Ce, 17.3-min a New Isomer, 7.2-min 144mPr, Phys. Rev. C1, 1126-1131. Pr, and
• Koru, H., Özcan , A., Sultansoy, S., Yavaş, Ö., 2003. SEL-Çekirdek Çarpıştırıcılarında Uyarılmış Çekirdeklerin Spin ve Paritelerinin Belirlenmesi, VIII. Nükleer Bilimler ve Teknolojileri Kongresi, Erciyes Üniversitesi Fen Fakültesi, 15-17 Ekim, Kayseri. A. ÖZCAN