Sürtünme Karıştırma Kaynak Yöntemiyle Birleştirilen Farklı Tipteki Alüminyum Bağlantıların Tahribatlı ve Tahribatsız Muayenesi

Yıl 2009, Cilt: 13 Sayı: 1, 88 - 95, 15.04.2009

Furkan Sarsılmaz Serkan Özel İlhan Candan

Öz

Bu çalışmada farklı kimyasal ve mekanik özelliklere sahip AA 5754 (AlMg3) ile AA 5083 (AlMg4,5Mn0,7) alüminyum alaşım levhaları, günümüzde yeni geliştirilen sürtünme karıştırma kaynak (SKK) yöntemiyle birleştirilmiştir. Çalışmada farklı devir ve ilerleme hızlarının, kaynaklı bağlantıların mekanik özelliklerini belirlemek amacıyla tahribatlı (çekme, çentik darbe, ve yorulma) ve tahribatsız (floroskopik) testler uygulanmıştır. Tahribatlı testler sonucunda farklı kaynak dönme ve ilerleme hızlarının, bağlantının mekanik test sonuçlarını etkilediği belirlenmiştir. Tahribatsız test sonucunda ise düşük devir sayısının ve yüksek ilerleme hızının, kaynak bölgesinde yetersiz birleşme meydana getirmesiyle, dikiş boyunca bölgesel porozite, tünel ve boşluklu bölgelerin oluştuğu görülmüştür. En iyi mekanik test sonucunu, 1400 devir dönme hızı ve 250 mm/dak ilerleme hızı işlem parametresi ile birleştirilen numune sergilemiştir. Anahtar Kelimeler: Sürtünme Karıştırma Kaynağı, Alüminyum Alaşımları, Tahribatlı Ve Tahribatsız Muayene, Kaynak Bölgesi

Anahtar Kelimeler

Sürtünme Karıştırma Kaynağı, Alüminyum Alaşımları, Tahribatlı Ve Tahribatsız Muayene, Kaynak Bölgesi

Kaynakça

• Cabello, M. A., Rückert, G., Huneau, B., Sauvage, X.
• Comparison of TIG Welded and Friction
• Stir Welded Al–4.5Mg–0.26Sc Alloy. Journal of
• Materials Processing Technology, 197, 337-343.
• Çam, G. 2002. Sürtünme Karıştırma Kaynağı ve Uygulamaları. 9. Denizli Malzeme Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Denizli, 450-458.
• Çam, G. 2005. Sürtünme Karıştırma Kaynağı (SKK) –Al Alaşımları için Geliştirilmiş Yeni bir Kaynak Teknolojisi. Mühendis ve Makine, 46, 30-39.
• Elangovan, K., Balasubramanian, V. 2008. Influence of Tool Pin Profile and Tool Shoulder Diameter on the Formation of Friction Stir Processing Zone in AA 6061 Aluminum Alloy. Materials Design, 29, 362-373.
• Elangovan, K., Balasubramanian, V. 2007. Influences of Pin Profile and Rotational Speed of the Tool on the Formation of Friction Stir Processing Zone in AA2219 Aluminium Alloy. Materials Science and Engineering A, 459, 7–18.
• Fujii, H., Cui, L., Maeda, M., Nogi, K. 2006. Effect of Tool Shape on Mechanical Properties and Microstructure of Friction Stir Welded Aluminum Alloys. Materials Science and Engineering A, 419, 25–31.
• Kurt, A., Boz, M., Özdemir, M. 2004. Sürtünme Kaynağında Karıştırma Birleşebilirliğe Etkisi. Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, 19, 2, 191-197. Hızının
• Külekci, M. K., Şık, A. 2003. Sürtünme Karıştırma Kaynağı ile Alüminyum Alaşımı Levhaların Birleştirilmesi Bağlantıların Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7, 3, 70–75. Edilen Kaynaklı
• Lee, W. B., Yeon, Y. M., Jung, S. B. 2003. Evaluation of the Microstructure and Mechanical Properties of Friction Stir Welded 6005 Aluminum Alloy. Materials Science and Technology, 19, 513-518.
• Mishra, R. S., Ma, Z. Y. 2005. Friction Stir Welding and Processing. Materials Science and Engineering R, 50, 1-78.
• Murr, L.E., Liu, G., McClure, J.C. 1998. TEM Study of Precipitation and Related Microstructures in Friction-Stir-Welded 6061 Aluminum. Journal of Materials Science, 33, 1243–1251.
• Oğuz, B. 1990. Demirdışı Metaller Kaynağı. Metalurji- Uygulama, Oerlikon Yayınları, İstanbul.
• Özsoy, M., Kaluç, E. 2002. Sürtünen Eleman ile Birleştirme Kaynağının Esasları. Mühendis ve Makina Dergisi, 513, 19-26.
• Rhodes, C.G., Mahoney, M.W., Bingel, W.H., Spurling, R.A. Bampton, C.C. 1997. Effect of Friction Stir Welding on Microstructure of 7075 Aluminum. Scripta Materialia, 36, 69–75.
• Sarsılmaz, F., Özdemir, N., Özel, S. 2008. Sürtünme Karıştırma Kaynak Yöntemi ile Birleştirilen AA6061/AA7075 Çiftinde Karıştırıcı Uç Omuz Genişliğinin Mekanik Özellikler Üzerine Etkisi. Selçuk Üniv. Teknik Online Dergisi, 7, 1, 51-61.
• Steuwer, A., Peel, M. J., Withers, P.J. 2006. Dissimilar Friction Stir Welds in AA5083–AA6082: The Effect of Process Parameters on Residual Stress. Materials Science and Engineering A, 441, 187– 196.
• Su, J. Q., Nelson, T. W., Mishra, R., Mahoney, M. 2003. Microstructural Investigation of Friction Stir Welded 7050-T651 Aluminum. Acta Materialia, 51, 713–729.
• Şık A. 2005. Sürtünme Karıştırma Kaynağı ile Birleştirilen Alüminyum Levhaların Eğme ve Yorulma Özelliklerinin İncelenmesi. SAÜ Fen Bilimleri Dergisi, 9, 12-17.
• Taban, E., Kaluç, E. 2005. EN AW-5083-H321 Alüminyum Alaşımının MIG, TIG ve Sürtünme Karıştırma Mekanik ve Mikroyapısal Özelikleri. Mühendis ve Makine Dergisi, 46, 541, 40- 51. Bağlantılarının
• Thomas, W. M., Nicholas, E. D. 1997. Friction Stir Welding for the Transportation Industries. Materials and Design, 18, 4/6, 269–273.
• Uzun, H., Donne, C. D., Argagnotto, A., Ghidini, T., Gambaro, C. 2005. Friction Stir Welding of Dissimilar Al 6013-T4 to X5CrNi18-10 Stainless Steel. Materials Design, 26, 41-46.