Burdur İli Anason (Pimpinella anisum L.), Kişniş (Coriandrum sativum L.) ve Rezene (Foeniculum vulgare Mill.) Agro-Ekosistemlerinde Böcek Biyolojik Çeşitliliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2010, Cilt: 14 Sayı: 1, 38 - 45, 27.02.2014

Gökhan Aydın Ayşe Avcı

Öz

Bu çalışma, Burdur ilinde kültürü yapılan önemli tıbbi ve aromatik bitkilerden pestisit uygulaması yapılmayan ve periyodik olarak münavebe yöntemi uygulanan anason (Pimpinella anisum L.), kişniş (Coriandrum sativum L.) ve rezene (Foeniculum vulgare Mill.) agro-ekosistemlerinde böcek biyolojik çeşitliliklerinin araştırılması amacı ile böcek aktivitesinin yoğun olduğu 2009 yılı nisan ve eylül ayları arasında yapılmıştır. Çukur tuzak örnekleme yönteminin uygulandığı habitatlardaki böcek biyolojik çeşitlilik değerleri Shannon-Wiener ve Simpson çeşitlilik, Simpson dominantlık, Shannon Populasyon yoğunluk ilişkisi parametreleri kullanılarak hesaplanmıştır. Buna göre hesaplanan biyolojik çeşitlilik indekslerinde rezene agro-ekosisteminde hem Shannon-Wiener hem de Simpson çeşitlilik indeks değerleri sırası ile 2.5838 ve 0.8742 ile diğer agro-ekosistemlere göre en yüksek bulunmuştur. Simpson dominantlık parametre sonucuna göre ise 0.2025 değeri ile kişniş agro-ekosistemi, anason ve rezene agro-ekosistemlerine göre dominantlığın en yüksek olduğu tarım alanı olarak belirlenmiştir. Habitatlardaki populasyon yoğunluk ilişkisi incelendiğinde Shannon Evenness değeri anason agro-ekosisteminde en dengeli olarak bulunmuş ve 0.7333 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlara göre pestisit uygulaması yapılmayan ve periyodik olarak münavebe yöntemi uygulanan agro-ekosistemlerdeki böcek türleri ve birey sayılarından elde edilen çeşitlilik değerlerinin doğal habitatlara benzerlik gösterdiği ortaya çıkartılmıştır. Anahtar kelimeler: Tür Zenginliği, Shannon-Wiener Çeşitlilik, Simpson Dominantlık, Populasyon Yoğunluk İlişkisi, Çukur Tuzak

Anahtar Kelimeler

Tür Zenginliği, Shannon-Wiener Çeşitlilik, Simpson Dominantlık, Populasyon Yoğunluk İlişkisi, Çukur Tuzak

Kaynakça

• Allaby, M. 1998. A Dictionary of Ecology. Oxford University Press, London, 440 pp.
• Allegro, G., Sciaky, R. 2003. Assessing the Potential Role of Ground Beetles (Coleoptera: Carabidae) As Bioindicator and Poplar Stands, with Newly Proposed Ecological Index (FAI). Forest Ecology and Management, 175, 275-284.
• Aydın, G., Sekeroglu, E., Arndt, E. 2005. Tiger Beetles as Bioindicators of Habitat Degradation in the Çukurova Delta, Southern Turkey (Coleoptera: Cicindelidae). Zoology in the Middle East, 36, 5158.
• Aydin, G., Kazak, C. 2007. Çukurova Deltası (Adana)’nda Böceklerin Farklı İnsan Aktivitelerine Biyolojik Gösterge Olarak Kullanılma Olanakları. Türk.Entomol.Derg., 31 (2), 111-128.
• Aydın, G., Karaca, İ. 2009. Balcalı-Adana’da Farklı Habitatlarda Çukur Tuzak Örnekleme Yöntemi Kullanılarak Hesaplanan Biyolojik çeşitlilik Parametrelerinin Karşılaştırılması. 1.Uluslararası 5.Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu, Selçuk Üniversitesi Kadınhanı Faik İçil Meslek Yüksekokulu, 27-29 Mayıs 2009, Konya, 163-177.
• Borror, D.J., Delong, M.D., Triplehorn, C.A. 1981. An Introduction to the Study of Insects. Fifth edition Sounders Collelege Publishing, Philadelphia, 827 pp.
• Benton, T.G., Bryant, D. M., Cole, L., Crick, H. Q. P. 2002. Linking Agricultural Practice to Insect and Bird Populations: A Historical Study Over Three Decades. Journal of Applied Ecology, 39, 673687.
• Borgelt, A., New, T.R. 2006. Pitfall Trapping for Ants (Hymenoptera, Formicidae) in Mesic Australia: What is the Best Trapping Period? Journal of Insect Conservation, 10, 75–77.
• Carson, R., 1962. Silent Spring. Penguin Books, Middlesex, England, 317 pp.
• Ceylan, A., 1997. Tıbbi Bitkiler-II (Uçucu Yağ Bitkileri). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını, No: 481, İzmir, 71 pp.
• Clauson, D., 2002. III. Environmental Restoration. Restoration's Influence on Aerial Arthropod Diversity - Damien Clauson (John Latto, Matt Orr, Justin Remais and Manish Desai, (Editors) Senior Research Seminar Environmental Sciences Group Major University of California at Berkeley Berkeley, California, 9 p
• Clough, E.A. 2001. Factors Influencing Ant Assemblages and Ant Community Composition in a SubTropical Suburban Environment. PhD Thesis,139 p.
• Çepel, N, 2003. Ekolojik Sorunlar ve Çözümleri. Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Aydoğdu Matbaası, Ankara, 183 pp.
• Demirezer, P., Kornoşor, S. 2007. Balcalı (Adana)’da Farklı Habitatlardaki Gece Aktif Lepidoptera Türleri ve Biyolojik Çeşitliliği Üzerinde Araştırmalar. Ç.Ü., Fen Bilimleri Dergisi, 16-4, 110.
• Dessane, D., Başak, E. 2004. Avrupa Ortak Tarım Politikası ve Biyolojik Çeşitlilik Tarımda Doğal Dengeler. http://www.bugday.org/printArticle.php?aID=179 (Erişim tarihi: 15 Eylül 2009).
• Dudgeon, D. 2006. The Impacts of Human Disturbance on Stream Benthic Invertebrates and Their Drift in North Sulawesi, Indonesia. Freshwater Biology, 51, 1710–1729.
• Erwin, T.L. 2000. Arboreal Beetles of Neotropical Forest: Agra Fabricius, a Taxonomic Supplement for the Platyscelis Group with New Species and Distribution Records (Coleoptera: Carabidae, Lebiini, Agrina). The Coleopterist Bulletin, 54(1), 90-119.
• Grimbacher, P.S., Stork, N. E. 2007. Vertical Stratification of Feeding Guilds and Body Size in Beetle Assemblages From an Australian Tropical Rainforest. Austral Ecology, 32, 77–85.
• Heimann, D. 2004. EvenDiv 1.1. Based on a DBase Program Code Supplied by Jörg Perner and Martin Schnitter. Institute of Ecology, University of Jena.
• Karaca, İ., Uygun, N., Şekeroğlu, E. 1993. Farklı Ekosistemlerin Çeşitlilik ve Benzerliklerinin Karşılaştırılması. Ç.Ü. Zir. Fak. Derg., 8(3), 141150.
• Kocataş, A. 1999. Ekoloji ve Çevre Biyolojisi. Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, No: 51, 564 pp.
• Kovach, W. L. 1999. A Multi variate Statistical Package. United Kingdom: Kovach Computing Services.
• Krebs, C. J. 1999. Ecological Methodology. An Imprint of Addison Wesley Longman, Inc., 620 pp.
• Lodge, D.J., Cantrell, S. 1995. Diversity of litter agarics at cuyabeno, Ecuador: calibrating sampling efforts in tropical rainforest. Mycologist, 9(4), 149-151.
• Magurran, A. E. 1988. Ecological Diversity and Its Measurement. Princeton University Press., 179 pp.
• Magurran, A. E. 2004. Measuring Biological Diversity. Blackwell Science Ltd., 256 pp.
• New, T.R. 1998. Invertebrate Surveys for Conservation. Oxford University Press. 240 pp.
• Ryder, C., Moran, J., MC Donnell, R. Gormally, M. 2005. Conservation implications of grazing practices on the plant and dipteran communities of a turlough in Co. Mayo, Ireland. Biodiversity and Conservation, 14, 187–204.
• Southwood, T. R. E. 1971. Ecological Methods with Particular Reference to the Study of Insect Populations. Chapman and Hall., 391 pp.
• Ter Braak C.J.F., Smilauer, P. 2002. CANOCO Reference Manual and CanoDraw for Windows User’s Guide: Software for Canonical Community Ordination (version 4.5). Microcomputer Power (Ithaca, NY, USA), 500 pp.
• Yanoviak, S.P., Nadkarni, N. M., Solano, J., R. 2006. Arthropod Assemblages in Epiphyte Mats of Costa Rican Cloud Forests. Biotropica, 36(2), 202–210.
• Wilson, E.O. 1997. Biodiversity II. M. L. Reaka-Kudla, D. E. Wilson & E. O. Wilson, (Editors). Biodiversity II: Undurstanding and Protecting Our Biological Resources. Joseph Henry Press, Washington D.C. US. 1-3 p.
• Wilson, E.O. 1999. Biological Diversity: The Oldest Human Heritage. New York State Biodiversity Research Institute, 72 pp.