Eğirdir Gölü Su Kalitesine Yönelik Ön Bulgular: Yerinde Ölçümlerin Değerlendirilmesi

Yıl 2010, Cilt: 14 Sayı: 1, 72 - 83, 27.02.2014

Şehnaz Şener Erhan Şener Ayşen Davraz Remzi Karagüzel Cafer Bulut

Öz

Göller Bölgesi içerisinde yer alan Eğirdir Gölü Türkiye'nin ikinci büyük tatlı su gölüdür. Göl içme - sulama suyu, turizm ve su ürünleri yetiştiriciliği gibi amaçlarla kullanımı sebebiyle ülkemiz için büyük bir öneme sahiptir. Ancak, göl havzası içerisindeki tarımsal, endüstriyel ve evsel atıklar gölün su kalitesinde olumsuz değişime neden olmaktadır. Bu çalışma ile Mayıs-2009 tarihinde Eğirdir Gölü su kalitesinin belirlenmesine ilk adım olarak, sistematik bir şekilde belirlenen 48 lokasyonda göl suyunun sıcaklık, pH, elektriksel iletkenlik (EC), çözünmüş oksijen (ÇO) ve seki disk derinliği değerleri yerinde ölçümler ile belirlenmiştir. Ayrıca, belirlenen 6 lokasyonda derinliğe bağlı sıcaklık, pH, EC ve ÇO değerleri ölçülerek grafikleri hazırlanmıştır. Elde edilen veriler Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanılarak değerlendirilmiş ve her bir parametre için Ters Mesafe Ağırlıklı Enterpolasyon Tekniği kullanılarak tematik haritaları hazırlanmıştır. Ölçüm sonuçlarına göre göl suyu sıcaklığı ortalama 25,2 oC, pH değeri ortalama 9.0, EC değerleri ortalama 391 |imhos/cm, çözünmüş oksijen değerleri ortalama 8,3 mg\l ve ortalama seki disk derinliği ise 2,1 m olarak belirlenmiştir. Bu değerler, Schoeller içme suyu diyagramı ve Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği'ne göre göl sularının çok iyi kaliteli sular özelliğinde ve I. sınıf su karakterinde olduğunu göstermektedir. Yapılan çalışma sonucunda, ölçümlerin periyodik olarak tekrarlanması göl su kalitesinin sürdürülebilir bir şekilde korunması için zorunlu görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Eğirdir Gölü, Su kalitesi, Yerinde Ölçümleri, Coğrafi Bilgi Sistemleri

Anahtar Kelimeler

Eğirdir Gölü, Su kalitesi, Yerinde Ölçümleri, Coğrafi Bilgi Sistemleri

Kaynakça

• Aksoy, A., Bulut, E., Yenilmez, F. 2006. Uluabat Gölü Ötrofikasyon Kontrolü için Maksimum Alıcı Ortam Fosfor Yüklerinin Belirlenmesi. TÜBİTAK Deniz Bilimleri ve Çevre Araştırmaları Grubu Projesi, Ankara, 105 s.
• Anonim, 1999. İçmesuyu Kaynağı Olarak Eğirdir Gölü’nün Üniversitesi, Çevre Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ankara, 156 s. Projesi, Hacettepe
• Anonim, 2005. Isparta Çevre Durum Raporu, Isparta Valiliği İl Çevre Orman Müdürlüğü, Isparta, 210 s.
• Arslanoğlu, M., Özçelik, M. 2005. Sayısal Arazi Yükseklik http://www.hkmo.org.tr/resimler/ekler/D9NH_140 ek.pdf (Erişim tarihi: 25.12.2009). İyileştirilmesi.
• Atay, R., Bulut.C. 2005. Beyşehir, Eğirdir, Kovada, Çivril ve Karakuyu (Çapalı) Göllerinde Su Kirliliği Projesi. Tarım Köy İşleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, Isparta, 225 s.
• Aydın, A.F., 1993. Eğirdir Gölü Su Kalite Modellemesi. Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 229 s.
• Balık, İ., Çubuk, H., Özkök, R. 2007. Eğirdir Gölü’nde Ekonomik Balık
• Populasyonlarının Göl ve
• İnorganikkimyasal Parametreler
• Davraz, A., Karaguzel, R., Soyaslan, İ., Şener, E., Seyman, F., Şener, Ş. 2008. Hydrogeology of Karst Aquifer Systems in SW Turkey and an Assessment of Water Quality and Contamination Problems. Environmental Geology, 58, 973-988.
• Ellis, K.V., White, G., Warn, A.E. 1989. Surface Water Pollution and It’s Control. The Macmillan Press Ltd., London, 373 pp.
• Erk’akan, F., Özeren, C. 2001. İznik Gölünün Su Kalitesi ve Balıkçılık Bakımından Yönetimi. TÜBİTAK Tarım Araştırma Projesi, Ankara, 251 s.
• Güneş, K., Tüvekçi, H., Karakaş, D., Morkoç, E., Tüfekçi, V., Okay, O., Tolun, L., Karakoç, T. 2001. Eğirdir Gölü Havzasının Evsel Atık Sularının Hazırlanması ve Göl Su Kalitesinin İzlenmesi. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi, Enerji Sistemleri ve Çevre Araştırma Enstitüsü, Kocaeli, 229 s. Yönelik Master Plan
• Güneş, K. 2008. Point and Nonpoint Sources of Nutrients to Lakes – Ecotechnological Measures and Mitigation Ecological Engineering, 34, 116–126. – Case Study.
• Irlayıcı, A. 1998. Eğirdir ve Burdur Gölleri Arasının Hidrojeoloji İncelemesi. Doktora Tezi, SDÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 150 s.
• Karahan, H. 1991. Eğirdir Gölü’nün Hidrolojik ve Hidrodinamik Özelliklerinin İncelenmesi. Göller Bölgesi Tatlı su Kaynaklarının Korunması ve Çevre Sorunları Sempozyumu, 3-5 Haziran, Isparta, 285-305.
• Karagüzel., R., Taşdelen, S., Akyol E., Tokgözlü, A., Irlayıcı, A., Özgül, S. 1995. Eğirdir Gölü Hidrolojisi (Ön rapor). SDÜ Müh-Mim Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Uygulamalı Jeoloji Anabilim Dalı, Isparta, 61 s.
• Kesici, E., Kesici, E. 2006. Eğirdir Gölü (Isparta)’nün Doğal Yapısına Yapılan Müdahalelerin Gölün Ekolojik Yapısına Etkileri. Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Dergisi, 23, 99-103.
• Menengiç, M. 1991. Eğirdir Gölü Su Kalitesi ve Kirlenme Düzeyinin Tespiti. Göller Bölgesi Tatlı su Kaynaklarının Korunması ve Çevre Sorunları Sempozyumu, 3-5 Haziran, Isparta, 251-268.
• Mutlutürk, M., Karagüzel, R., Köseoğlu, M., Oran, S., Oğlakçı, M., Taşdelen, S. 1991. Eğirdir Gölü ve Havzası Kirletici Faktörlerinin Araştırılması. Göller Bölgesi Tatlı Su Kaynaklarının Korunması ve Çevre Sorunları Sempozyumu, 3-5 Haziran, Isparta, 479-489.
• Nas, B., Berktay, A., Sevimli,F., Yağcı,K., Yılmaz, S. 2008. Beyşehir Gölü Koruma Eylem Planı. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Su ve Toprak Yönetimi Dairesi, Konya, 122 s. Seyman, F. 2005.
• Senirkent-Uluborlu (Isparta)
• Havzasının Hidrojeolojik İncelemesi. Yüksek
• Lisans Tezi, SDÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 96 s.
• Soyaslan, İ. İ. 2004. Eğirdir Gölü Doğusunun Hidrojeoloji İncelemesi ve Yeraltısuyu Modellemesi, Doktora tezi, SDÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 261s.
• Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, 2004. Resmi Gazete, Tarih: 31 Aralık, Sayı: 25687.
• Taş, B. 2006. Derbent Baraj Gölü (Samsun) Su kalitesinin İncelenmesi. Ekoloji Dergisi, 15, 6-15.
• Tecim, V. 2008. Coğrafi Bilgi Sistemleri Harita Tabanlı Bilgi Yönetimi, Renk Form Ofset Matbaacılık, Ankara, 363 s.
• Tepe, Y. 2009. Reyhanlı Yenişehir Gölü (Hatay) Su Kalitesinin Belirlenmesi. Ekoloji 18, 38-46.
• Terzi, Ö. 2004. Eğirdir Gölü’ne Ait Buharlaşma Modellerinin Geliştirilmesi ve Uygulanması. Doktora Tezi, SDÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 134 s.
• TSE 266, 1997. İçme Suları Standardı, Türk Standartları Enstitüsü 1. Baskı, Ankara, 1-25.
• Tomar, A. 2009. Toprak ve Su Kirliliği ve Su Havzalarının Korunması. TMMOB İzmir Kent Sempozyumu, 8-10 Ocak, İzmir, 333-345.
• Ünlü, A., Çoban, F., Tunç, S.M. 2008. Hazar Gölü Su Kalitesinin Parametreler Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23, 119-127. ve
• İnorganik-kimyasal Açısından İncelenmesi. Gazi
• Yaman, E. 2007. Eğridir ve Kovada Göl Havzası Oluşumu ve Hidrolojik Değerlendirilmesi. Eğirdir Gölü Yönetim Planı Çalıştayı, 22 Mayıs, Isparta, 26-28.