Bazı Birbirine Benzer Elma (<i>Malus domestica</i> L.) Genotiplerinde Pomolojik ve Moleküler Yöntemlerle Genetik Akrabalık Derecelerinin Tespiti

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 2, 444 - 452, 15.08.2017

Selda Daler Mehmet Atilla Aşkın Yaşar Karakurt

https://doi.org/10.19113/sdufbed.50851

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada ülkemizde yetiştiriciliği yapılan 6 elma çeşidinde rastgele çoğaltılmış polymorfik DNA (randomly amplified polymorphic DNA, RAPD) tekniği kullanılarak akrabalık ilişkileri belirlenmiştir. Yapılan moleküler analiz sonucunda 10 adet RAPD primeri, 47 adet polimorfik bant üretmiştir. En fazla sayıda polimorfik bant (9 adet), S 101 ve S 443 primerlerinden elde edilirken, en az sayıda polimorfik bant (2 adet) S 35, S 128 ve S 165 primerlerinden elde edilmiştir. Primer başına düşen ortalama polimorfik bant sayısı 4,7 adet olmuştur. Tüm çeşitler arasında, en yüksek benzerlik indeksi Mutsu ve Gelendost arasında (0,878) görülürken, en düşük oran Starkrimson ile Gelendost çeşidi arasında (0,573) tespit edilmiştir. Dendrogram, bütün çeşitlerin tek ana grupta toplandığını, Starkrimson çeşidinin diğer çeşitlere göre çok farklı bir dallanma gösterdiğini ve toplamda 3 alt grubun bulunduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca UPOV kriterlerine göre meyve ağırlığı, meyve eni, meyve boyu, meyve şekil indeksi, meyve eti sertliği, meyve kabuk rengi, meyve suyu pH’ı, SÇKM (suda çözünebilir kuru madde), meyve sapı uzunluğu, meyve sapı kalınlığı, sap çukuru eni, sap çukuru derinliği, çiçek çukuru eni, çiçek çukuru derinliği, çekirdek evi boyu, çekirdek evi eni, çekirdek boyu, çekirdek eni ve çekirdek kalınlığı gibi pomolojik analizler de yapılmış olup bu analizlerin sonucunda çeşitler arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Elma (Malus domestica L.), Pomolojik özellikler; Moleküler teknikler; RAPD; Genetik akrabalık tespiti

Kaynakça

• [1] Kaşka, N. 2003. Türkiye’de Ilıman İklim Meyvelerinin Dünü, Bugünü ve Yarını. 4. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 8-12 Eylül, Antalya, 1-5.
• [2] Doğan, Y. 2006. Bazı ceviz (Juglans regia L.) çeşit ve genotiplerinin moleküler markör teknikleri ile karakterizasyonu. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 69s, Adana.
• [3] Eltez, M. 1983. Niğde yöresinde üstün özellikli ve özellikle meyve periyodisitesi göstermeyen amasya elma tiplerinin seleksiyonu. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Doktora tezi, 234s, Adana.
• [4] Surgun, Y. 2008. Bazı pamuk çeşitlerinde genetik farklılığın RAPD tekniği ile belirlenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 68s, Muğla.
• [5] Velioğlu, E., İçgen, Y., Çengel, B., Öztürk, H., Kaya, Z. 2003. moleküler belirteçler yardımıyla kızılçam (Pinus brutia Ten.) tohum meşcerelerinde, tohum bahçelerinde ve ağaçlandırmalarında bulunan genetik çeşitliliğin karşılaştrılması. OATIAM, Teknik Bülten No:10, Ankara.
• [6] Carlson, J. E., Tulsieram, L. K., Glaubitz, J. C., Luk, V. W. K., Kauffeldt, C., Rutledge, R. 1991. Segregation of Random Amplified DNA Markers in F1 progeny of conifers. Theoretical and Applied Genetics, 83(1991), 194–200.
• [7] Roy, A., Frascaria, N., MacKay, J., Bousquet, J., 1992. Segregating Random Amplified Polymorphic DNAs (RAPD) in Betula alleghaniensis. Theoretical and Applied Genetics, 85(1992), 173-180.
• [8] Bardakçı, F., 2001. Random Amplified Polymorphic DNA (RAPD) Markers. Turkish Journal of Biology, 25(2001), 185-196.
• [9] Ertürk, Ü., Akçay, M. E. 2010. Genetic variability in accessions of ‘Amasya’ apple cultivar using RAPD markers. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 38:3(2010), 239-245.
• [10] Maltaş, E. 2011. Ginkgo biloba’nın kimyasal ve moleküler yötemlerle analizi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 187s, Konya.
• [11] Işık, R. 2012. Bazı taze fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin morfolojik ve moleküler karakterizasyonu. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 100s, Konya.
• [12] Olgun, A., Topal, A. ed. 1999. DNA’nın analizi. Moleküler biyolojide kullanılan yöntemler. İstanbul Üniversitesi, Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Araştırma ve Uygulama Merkezi, Nobel Tıp Kitapevleri, İstanbul, 236s.
• [13] Hoisington, D. 1992. Laboratory protocols. CIMMTY Applied Molecular Genetics Laboratory, Mexico, 23s.
• [14] Kaufman, B., Richards, S., Diering, D. A. 1999. DNA isolation method for high polysaccharide lesquerella species. Industrial Crops and Products, 9(1999), 111-114.
• [15] Doyle, J. J., Doyle, J. L. 1990. Isolation of plant DNA from fresh tissue. Focus, 12(1990), 13-15.
• [16] Porebski, S., Bailey, L. G., Baum, B. R. 1997. Modification of a CTAB DNA extraction protocol for plant containing high polysaccharide and polyphenol components. Plant Molecular Biology Reporter, 15:1(1997), 8-15.
• [17] Kim, C. S., Lee, C. H., Shin, J. S., Chung, Y. S., Hyung, N. I. 1997. A simple and rapid method for ısalatıon of high quality genomic DNA from fruit tress and conifers using PVP. Nucleic Acids Research, 25:5(1997), 1085-1087.
• [18] Kaya, T. 2008. Van merkez, Edremit ve Gevaş ilçeleri elma genetik kaynaklarının fenolojik, morfolojik, pomolojik ve moleküler tanımlanması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 253s, Van.
• [19] Muzher, B. M., Younis, R. A. A., El-Halabi, O., İsmail, O. M. 2007. Genetic identification of some syrian local apple (Malus sp.) cultivar using molecular markers. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 3:6(2007), 704-713.
• [20] Zhou, Z. Q., Li, Y. N. 2000. The RAPD evidence for the phylogenetic relationship of the closely related species of cultivated apple. Genetic Resources and Crop Evolution, 47(2000), 353-357.