Kızılırmak Havzası’nda Sıcaklık Değerlerinin Trend Analizi

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 3, 626 - 634, 25.12.2020

Özlem Terzi Ahmet İlker

https://doi.org/10.19113/sdufenbed.686484

Cited By: 3

Öz

Sıcaklık, yağış gibi meteorolojik parametrelerin trendini bilmek bu verilerin gelecekte nasıl bir davranış göstereceğini tahmin etmek açısından önemlidir. Bu çalışmada Türkiye’nin ikinci en büyük havzası olan Kızılırmak havzasındaki sekiz il merkezindeki meteoroloji istasyonlarının aylık minimum, maksimum ve ortalama sıcaklık verilerine trend analizi uygulanmıştır. Trend analizi, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nden temin edilen 1980-2017 yılları arasındaki 38 yıllık döneme ait veriler kullanılarak Mann-Kendall testi ile gerçekleştirilmiştir. Sen’in trend testi ise değişim miktarını belirlemek için kullanılmıştır. Yapılan trend analizleri sonucunda birçok noktada istatistiksel olarak anlamlı artış trendi olduğu görülmüştür. Ayrıca, havza sınırları içeresinde bulunan sekiz istasyon genelinde minimum, maksimum ve ortalama sıcaklıklarda artış trendi olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kızılırmak Havzası, Sıcaklık, Trend analizi, Mann-Kendall testi, Sen’in trend testi

Trend Analysis of Temperature Values in Kızılırmak Basin

Öz

Knowing the trends of meteorological parameters such as precipitation, temperature is significant in terms of predicting how these parameters will move in the future. In this study, the trend analysis was applied to monthly minimum, maximum and mean temperature data of meteorological stations located in eight city centers in the Kızılırmak Basin, which is the second biggest basin in Turkey. The trend analysis was carried out with the Mann-Kendall test using the data obtained from the Turkish State Meteorological Service, which belongs to a period of 38 years recorded between 1980-2017 years. Sen’s trend test was also held to determine the amount of change. According to the results of trend analysis, it was revealed that there was a statistically significant increase in trends in stations. Furthermore, an increasing trend was designated in minimum, maximum and mean temperatures in the eight meteorological stations located in basin.

Anahtar Kelimeler

Kızılırmak Basin, Temperature, Trend analysis, Mann-Kendall test, Sen’s trend test

Kaynakça

• [1] IPCC, 2013. Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press, 1535s.
• [2] Kankal, M., Akçay, F. 2019. Trabzon İliYağışlarının Eğilim Analizi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, (2), 318-331.
• [3] Cebe, E. N. 2007. Türkiye akarsularında mevsimsel trend analizi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 72s, İstanbul.
• [4] Partal, T. 2002. Türkiye yağış verilerinin trend analizi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 92s, İstanbul.
• [5] Bağdatlı, M. C., İstanbulluoğlu, A., Altürk, B., Arslan, C. 2014. Uzun Yıllık Sıcaklık Verilerindeki Değişim Trendinin Tarımsal Kuraklık Açısından Değerlendirilmesi: Çorlu Örneği. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(1), 100-107.
• [6] Cosun, F., Karabulut, M. 2009. Kahramanmaraş’ta Ortalama, Minimum ve Maksimum Sıcaklıkların Trend Analizi. Türk Coğrafya Dergisi, (53), 41-50.
• [7] Ülke, A., Özkoca, T. 2018. Sinop, Ordu ve Samsun İllerinin Sıcaklık Verilerinde Trend Analizi. GÜFBED, 8(2), 455-463.
• [8] Özfidaner, M., Şapolyo, D., Topaloğlu, F. 2019. Adana ilinde maksimum ve Minimum Sıcaklıkların Gidiş Analizi. Mediterranean Agricultural Sciences, 32(2), 237-241.
• [9] Yu, D. L., Li, W. J., Zhou, Y. 2019. Analysis of Trends in Air Temperature at Chinese Stations Considering the Long-Range Correlation Effect. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 533, 122034, 1-11.
• [10] Tübitak MAM. (2010). Havza Koruma Eylem Planlarının Hazırlanması – Kızılırmak Havzası. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı adına TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi. 529s.
• [11] Anonim, 2019. https://www.tarimorman.gov.tr/ SYGM/FotografGalerisi/KIZILIRMAK%20HAVZASI09.08.2019/02.jpg (Erişim Tarihi: 13.08.2020).
• [12] Yue, S., Pilon, P., Cavadias, G. 2002. Power of the Mann–Kendall and Spearman's Rho Tests for Detecting Monotonic Trends in Hydrological Series. Journal of hydrology, 259(1-4), 254-271.
• [13] Yu, Y. S., Zou, S., Whittemore, D. 1993. Non-Parametric Trend Analysis of Water Quality Data of Rivers in Kansas. Journal of Hydrology, 150(1), 61-80.
• [14] Büyükyıldız, M., Berktay, A. 2004. Parametrik Olmayan Testler Kullanilarak Sakarya Havzasi Yağişlarinin Trend Analizi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 19(2), 23-38.
• [15] Sen, P. K. 1968. Estimates of the Regression Coefficient Based on Kendall's Tau. Journal of the American statistical association, 63(324), 1379-1389.
• [16] Soydan, N. G., Gümüş, V., Şimşek, O., Gerger, R., Ağun, B. 2016. Seyhan Havzası Aylık Ortalama Akım ve Yağış Verilerinin Trend Analizi. DÜMF Mühendislik Dergisi, 7(2), 319-327.
• [17] Çiçek, İ., Doğan, U. 2005. Ankara’da Şehir Isı Adasının İncelenmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 3(1), 57-72.