Gökdelenlerde Alınan Deprem Önlemleri ve Sisam Depremi Bağlamında Folkart Kuleleri’nin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 26 Sayı: 1, 52 - 62, 25.04.2022

Esra Öztürk , Kutluğ Savaşır

https://doi.org/10.19113/sdufenbed.935205

Cited By: 1

Öz

30 Ekim 2020 tarihinde yaşanan, merkez üssü Sisam Adası olan 6,6 büyüklüğündeki depremin, yaklaşık 70 km mesafedeki Bayraklı ilçesinde neden olduğu hasar oldukça büyüktür. Buna karşın, depremde yıkılan binalara yaklaşık 500 metre mesafede bulunan Folkart Kuleleri depremi hasarsız atlatmıştır. Araştırmanın amacı, bu depremi hasarsız atlatan Folkart Kuleleri’nde depreme karşı alınan önlemleri araştırmak ve dünya genelindeki yüksek yapılarda depreme karşı alınan önlemleri de örnekler üzerinden incelemektir. Aynı zamanda bu çalışma Bayraklı bölgesinde ileride yapılması planlanan gökdelenlerde depreme karşı alınması gereken önlemlere yönelik, mimarlık camiasında bir farkındalık yaratması amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmada yer alan Folkart Kuleleri’nde yerinde yapılan incelemeler ile bilgiler toplanmış ayrıca belirlenen 6 gökdelenle ilgili literatürden elde edilen bilgiler analiz edilmiş ve değerlendirilmiştir. Folkart’ta alınan deprem önlemlerinden bazılarının aktif deprem kuşağında bulunan diğer ülkelerdeki gökdelenlerde de alındığı saptanmıştır. Bu çerçevede Sisam Depremi’nden etkilenen Bayraklı, gökdelenler bölgesi olduğu için inşa edilmesi planlanan gökdelenlerde yanal yüklere karşı alınacak tasarım önlemleri oldukça önemlidir. Hazırlanan makale içerdiği tüm bu bilgilerle özgün değer taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gökdelenler, Deprem Yükü, 30 Ekim 2020 Sisam Depremi, Sönümleyiciler, Folkart Kuleleri

Earthquake Measures in Skyscrapers and Folkart Towers Analysis in the Context of Sisam Earthquake

Öz

An earthquake, its epicentre is approximately 70 km away from İzmir, damaged many buildings in the Adliye, Manavkuyu and Mansuroğlu neighbourhoods in Bayraklı district. However, Folkart Towers that is within the borders of the Adliye District survived this earthquake without any damage. In this research, the reasons why Folkart Towers survived this earthquake without damage were examined. The purpose is to search the earthquake measures taken in Folkart Towers that were not damaged in the Sisam Earthquake and to examine the earthquake measures taken in high-rise buildings around the world. Besides, this research was prepared in order to create an awareness in the architectural community for the measures to be taken against earthquakes in skyscrapers planned to be built in the future in the Bayraklı region. Interviews were held with the engineers of the Folkart Towers that is in the scope of the study and the findings obtained through on-site investigations were analysed and evaluated. The data collected by interview, observation and literature review were presented in a descriptive approach and tabulated in a conceptual framework. These data were interpreted and results were obtained. Some of the earthquake measures taken at Folkart Towers were also taken in skyscrapers in other active earthquake zones. So, design measures to be taken against lateral loads are very important in the skyscrapers planned to be built since Bayraklı is a skyscrapers region. This article has original value with all this information it contains.

Anahtar Kelimeler

Skyscrapers, Earthquake Loads, 30 October 2020 Sisam Earthquake, Dampers, Folkart Towers

Kaynakça

• [1] AFAD. 2020. 30 Ekim 2020 Sisam Adası (İzmir Seferihisar Açıkları) Mw 6,6 Deprem Raporu. https://deprem.afad.gov.tr/downloadDocument?id=2065. (Erişim Tarihi: 10.12.2020).
• [2] Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. 2020. Hasar Tespit Sorgulama. https://hasartespit.csb.gov.tr/#!/. (Erişim Tarihi: 03.01.2021).
• [3] Öner, C. A., Pasin, B. 2015. Emerging Towers in Bayraklı: Sustainability as a Branding Strategy or a Tool for Local Development?” Buildings, 5(3), 834-859.
• [4] Öziçer, S. 2016. Jeofizik Yöntemlerle Riskli Yapıların Belirlenmesi ve İzmir Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 93s, Isparta.
• [5] Demircan, M. M., Insel, M. 2016. Sustainability in Office Environments. (Erişim Tarihi: 10.01.2021).
• [6] Karakız, C. 2017. The ‘Manhattan’ Of İzmir? Folkart Towers And Urban Transformation. Yaşar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 105s, İzmir.
• [7] Fidan, S. Ö., Güven, S. S. 2019. Yüksek Yapılarda Cephelerin Taşıyıcı Sistemle Olan İlişkisinin İncelenmesi Ve İzmir Yüksek Yapıları Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 38(2), 15-26.
• [8] Gündüz, A., Savaşır, K. 2019 Criticising (Un)Sustainable Skyscrapers:The Case Of Folkart Towers. 5th International Conference on New Trends in Architecture and Interior Design, 26-28 Nisan, İstanbul, 178-188.
• [9] Kadiroğlu, İ., Öz, E., Ramyar, K., Ute, A. t.y. Folkart Towers İnşaatı Temel Betonu İmalatı ve Uygulaması.https://www.thbbakademi.org/wp-content/uploads/2020/12/382-395.pdf. (Erişim Tarihi: 10.01.2021).
• [10] Higashino, M., Aizawa, S., Yamamoto, M., Toyama, K. 1998. Application of Active Mass Damper System and Earthquake and Wind Observation Results. 2nd World Conference on Structural Control, Haziran, Kyoto, Japonya.
• [11] Sev, A. 2001. Türkiye ve Dünya’daki Yüksek Binaların Mimari Tasarım ve Taşıyıcı Sistem Açısından Analizi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• [12] Mir, M. A. 2001. Evolution of Concrete Skyscrapers: from Ingalls to Jinmao. Electronic Journal of Structural Engineering, 1.
• [13] Akıncıtürk, N. 2003. Yapı Tasarımında Mimarın Deprem Bilinci. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 8(1), 189-200.
• [14] Aldemir, Ü., Aydın, E. 2005. Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımında Yeni Yaklaşımlar. Türkiye Mühendis Haberleri, 435, 81-89.
• [15] Kourakis, I. 2005. Structural systems and tuned mass dampers of super-tall buildings : case study of Taipei 101. Massachusetts Teknoloji Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 69s, Massachusetts, ABD.
• [16] Günel, M.H., Ilgın H.E. 2010. Yüksek Binalar Taşıyıcı Sistem ve Aerodinamik Form. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği, Ankara, 225s.
• [17] Pramod, S. D. 2018. Use of Dampers in Vertical cities: Effective Method to Control Seismic Vibrations. International Journal of Engineering Research, 7(1), 80-82.
• [18] Lago, A., Trabucco, D., Wood, A. 2018. Damping Technologies for Tall Buildings: Theory, Design Guidance and Case Studies. ss 55-57. Butterworth-Heinemann Publishing, Birleşik Krallık, 1067s.
• [19] Özcan, U., Duran, G., Erol, İ. 2019. Çok Katlı Yapılarda Betonarme Döşeme Sistemleri / İstanbul Örneği. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 17, 161-175.
• [20] Alhaddad, W., Halabi, Y., Xu, H., Lei, H, G. 2020. A comprehensive introduction to outrigger and belt-truss system in skyscrapers. Structures, 27, 989-998.
• [21] Yıldırım, A., Şimşek, H. 2003. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 3. Baskı. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 241s.
• [22] Sesigür, H, Y. 1999. Deprem Güvenliği Açısından Malzeme Seçimi, Yangın ve Deprem Güvenliği Açısında Malzeme ve Taşıyıcı Sistem Seçimi Semineri. TMMOB Mimarlar Odası, İstanbul Büyükkent Şubesi, 8-45.
• [23] Düzgün, M., Bozdağ, Ö. t.y. Betonarme Yapıların Deprem Performansının Belirlenmesi. http://www.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler. ( Erişim Tarihi: 31.12.2020).
• [24] Unsplash Petronas Tower. t.y. https://unsplash.com/photos/zZd6Oqgu2-c. (Erişim Tarihi: 15.01.2021).
• [25] Unsplash Burj al Arab. t.y. https://unsplash.com/photos/0lV1o4_otKA. (Erişim Tarihi: 11.02.2021).
• [26] Real Truth Science Documentaries. t.y. Mega Structures:Building the Burj Al Arab. https://www.youtube.com/watch?v=yl0DpG8uiNc. (Erişim Tarihi: 05.05.2021).
• [27] Wikipedia Jin Mao Tower. t.y. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Shaghai_Jin_Mao.JPG. (Erişim Tarihi: 11.02.2021).
• [28] Unsplash Taipei 101. t.y. https://unsplash.com/photos/qQj8lcyZ8Fw. (Erişim Tarihi: 09.02.2021).
• [29] Wikimedia Commons Taipei 101 Damper. t.y. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Taipei_101_Tuned_Mass_Damper.png. (Erişim Tarihi: 09.02.2021).
• [30] Wikipedia Princess Tower. t.y. https://en.wikipedia.org/wiki/File:Princess_Tower.jpg. (Erişim Tarihi: 11.02.2021).
• [31] Park, B, J., Lee, Y, J., Park, M, J., Young, K, J. 2018. Vibration Control of a Structure by a Tuned Liquid Column Damper with Embossments. Engineering Structures Journal, 168, 290-292.
• [32] Unsplash 432 Park Avenue. t.y. https://unsplash.com/photos/fB_qJwduGYw. (Erişim Tarihi: 11.02.2021).
• [33] Marcus, S., Mena, H., Yalnız, F., Shirley, C. 2018. 432 Park. Structure Magazine, 32-33.
• [34] Düzgünoğlu, C, O. t.y. Depremin Yapılar Üzerinde Etkileri.http://www.csproje.com/gal/dos/DEPREMIN_YAPILAR_UZERINDE_ETKILERI.pdf. (Erişim Tarihi: 10.01.2021).
• [35] Folkart Arşivi. 2017. Folkart Towers Teknik Sunum. (Kişisel Görüşme ile Erişim Tarihi: 08.01.2021).
• [36] Aydınoğlu, M, N. 2020. İzmir Depremi Ortak Akıl Buluşması: Dayanıklı Yapılar, İzmir'de Yapı Güvenliği ve Yapı Stoğu. https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=KXxOFaEqtOU&t=3s. (Erişim Tarihi: 10.01.2021).
• [37] Aydınoğlu, M, N. 2012. Zayıf Zeminlerde Yapılan Binalarda Deprem Etkisi Altında Yapı-Kazık-Zemin Etkileşimi. https://www.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler. (Erişim Tarihi: 05.05.2021).
• [38] Gökalp, A. t.y. Derin Zemin İyileştirme Yöntemleri Ve Uygulama Örnekleri. https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=tl0gyRh2SjI&t=1809s. (Erişim Tarihi: 05.02.2021).
• [39] Üte, A. Folkart Yapı (Kişisel Görüşme Tarihi: 08.01.2021).
• [40] Folkart. 2020. Deprem ve İzmir Webinarı 1-12. https://www.youtube.com/watch?v=xRmm9gPjMxs. (Erişim Tarihi: 30.04.2021).