Hakkâri İlinde Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss) Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Yapısal Analizi

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 1, 27 - 34, 27.04.2024

Fatih Ünal , Öznur Özil

https://doi.org/10.19113/sdufenbed.1267907

Öz

Bu çalışma, Hakkâri İlinde faaliyet gösteren beş adet gökkuşağı alabalığı
(Oncorhynchus mykiss) işletmesi ile yapılan anket sonuçlarını kapsamaktadır.
İşletmelerin üretim kapasiteleri 50-200 ton/yıl arasında değiştiği ve tüm
işletmelerin şahıs işletmesi yapısında faaliyet gösterdiği belirlenmiştir. Bu
işletmelerin mülkiyetlerinin tamamı üreticilere aittir. Hakkari’de ilk alabalık
yetiştiriciliği işletmesi 2007 yılında kurulmuş ve diğer işletmelerin çoğunluğunun
da 2016 yılından sonra kurulduğu belirlenmiştir. İşletmelerin ilçe merkezine
ortalama uzaklıkları 20 km ve il merkezine olan uzaklıkları da 80 km olarak
belirlenmiştir. İşletmelerin etrafında başka bir üretme çiftliğinin olmadığı ve genel
olarak da yavru ihtiyaçlarını kendi ürettikleri yavrulardan karşılamaktadır. Hakkâri
ilindeki tüm işletmeler içerisinden sadece bir tanesinin kuruluş aşamasında yatırım
kredisi ve üretim aşamasında da işletme kredisi kullandığı tespit edilmiştir. Kredi
faizlerinin yüksek ve miktarlarının düşük olması gibi nedenlerden dolayı kredi
çekmenin zor olduğu da bildirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gökkuşağı alabalığı, Su ürünleri yetiştiriciliği, Hakkâri, Yapısal analiz

Teşekkür

Bu çalışma Fatih ÜNAL’ ın Yüksek Lisans tezinden üretilmiştir.

Structural Analysis of Rainbow Trout (Oncorhynchus mykiss) Farms in Hakkâri Province

Öz

This study covers a survey conducted with five rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) farms in the Hakkâri province. The farms' production capacity was found to vary between 50-200 tons/year, and all the farms were operating in the structure of sole proprietorship. It was determined that all of the farms' properties belonged to the producers, and the first farm was established in 2007, while most of the farms were established after 2016. When the distance of the farms to the settlement areas was examined, it was found that their average distance to the district center was 20 km and to the provincial center was 80 km. There were no other farms around the farms, and it was generally observed that the farms produced rainbow trout by breeding their offspring. In addition, it was determined that the examined trout farms were members of a union or cooperative. It was determined that only one of the farms used investment loans in the establishment stage of the business and operating loans in the production stage. It was reported that taking loans was difficult due to high-interest rates and low loan amounts.

Anahtar Kelimeler

Rainbow trout, Aquaculture, Hakkâri, Structural analysis

Kaynakça

• [1] Demir, O. 2011. Türkiye Su Ürünleri Yetiştiriciliği ve Yem Sektörüne Genel Bakış - II. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 7(1), 39-49.
• [2] Atar, P. D., Ataman, T. G. 2016. İklim Değişikliğinin Su Ürünleri Yetiştiriciliği Üzerindeki Etkileri. Ziraat Mühendisleri Dergisi, 363, 17-22. 33 .
• [3] TÜİK 2022. Türkiye Su Ürünleri İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/Getkategori?P =Tarim-111&Dil=1 (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
• [4] Hakkâri İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 2015. Tarım ve Hayvancılık. https://hakkari.ktb.gov.tr/TR-160259/tarim ve-hayvancilik.html (Erişim Tarihi: 12.06.2022).
• [5] Terin, M., İnaç, S. 2023. Hakkâri İli Yüksekova İlçesinde Balık Tüketim Yapısı ve Tercihleri Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 10(2), 398-409.
• [6] Rad, F., Köksal, G. 2001. Türkiye’deki Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss) İşletmelerinin Yapısal ve Biyo-Teknik Analizi. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 25, 567-575.
• [7] Orhan, H., Yüksel, O. 2012. Burdur İli Gökkuşağı Alabalığı İşletmelerinin Yetiştiricilik ve Yapısal Durumlarının Survey Çalışması ile Araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(3), 327-332.
• [8] Yeşilayer, N., Gören, H. 2013. Tokat’ta Alabalık Yetiştiriciliği Yapan Karasal İşletmelerin Yapısal ve Biyo-Teknik. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1), 41-51.
• [9] Erman, E., Küçük, F. 2016. Korkuteli (Antalya)’deki Alabalık İşletmelerinin Yapısal Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 12(1), 58-74.
• [10] Ertümen, T. 2015. Bayburt ilinde gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) işletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 120s, Ordu.
• [11] Ataman, L. 2019. İstanbul ili su ürünleri işleme tesisleri çalışanlarının sosyo-ekonomik özelliklerinin incelenmesi ve işleme tesislerinin genel yapısı. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 81s, Rize.
• [12] Birici, N., Şeker, T., Balcı, M., Çelik, B., Kılıç, A. 2014. Elazığ İlinde Gökkuşağı Alabalığı Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Yapısal ve Ekonomik Analizi. Aquaculture Studies, 14(2), 23-48.
• [13] İmert Aydoğdu, S. 2015. Elazığ yöresi’nde gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) yetiştiriciliği yapan farklı kapasitedeki işletmelerin yapısal, teknolojik, verimlilik ve çalışanlarının sosyo-ekonomik analizleri. Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 152s, Elazığ.
• [14] Güçer, Ş. 2014. Tunceli (Türkiye) ilindeki su ürünleri yetiştiricilik tesislerinin sosyo ekonomik analizi. Tunceli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 48s, Tunceli.
• [15] Buruç, O., Kızak, V. 2018. Bitlis İlinde Su Ürünleri Yetiştiriciliği Yapan İşletmecilerin Sosyo Ekonomik Analizi. Menba Kastamonu Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 4(2), 1-6.
• [16] Yavuz, O., Kocaman, M., Ayık, Ö. 1995. Erzurum'da Alabalık Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Yapısal ve Ekonomik Analizi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1), 64-75.
• [17] Kocaman, E., Aydın, A., Ayık, Ö. 2002. Erzurum'da Faaliyet Gösteren Alabalık İşletmelerinin Yapısal ve Ekonomik Analizi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 19(3-4), 319-327.
• [18] Demir, T. 2017. Malatya ilinde havuzlarda alabalık yetiştiriciliği yapan işletmecilerin sosyo ekonomik analizi. Munzur Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 60s, Tunceli.
• [19] Karabulut, M., Köprücü, K. 2019. Malatya'daki Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss) Kuluçkahanelerinin Yapısal, Biyolojik ve Teknik Yönden İncelenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi, 8(1), 1-10.
• [20] Kocaman, E. 2011. Gümüşhane ilinde gökkuşağı alabalık işletmelerinin ekonomik analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 66s, Tokat.
• [21] Uysal, A. T. 2014. Balıkesir ili su ürünleri yetiştiricilik işletmeleri üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 83s, İzmir.
• [22] İmert Aydoğdu, S., Özdemir, Y. 2019. Elazığ Yöresi’nde Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss) Yetiştiriciliği Yapan Farklı Kapasitedeki İşletme Çalışanlarının Sosyo-Ekonomik Yapısı. Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 5(2), 104-115.