Cognitive Maps and Spatial Perception: A Study on the METU Campus

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 2, 350 - 359, 25.08.2025

Neşe Aydın , Elvan Kumtepe , Aynur Uluç Keçik

https://doi.org/10.19113/sdufenbed.1652375

Öz

This study aims to examine the cognitive maps of students from the Department of City and Regional Planning at METU, focusing on how their spatial perceptions of the METU campus are shaped and how these perceptions are related to emotional contexts. The findings reveal that the most frequently highlighted locations in students' cognitive maps are the Faculty of Architecture, Devrim Stadium, and Çatı Café. These locations hold significant importance for students both physically and emotionally. While Devrim Stadium and Çatı Café are generally associated with positive emotions, the Faculty of Architecture is linked to both positive and negative emotions. Additionally, open and green spaces are perceived as areas for relaxation and socialization. Emotional differences were observed across class levels, with first-year students associating academic spaces more with stress, while fourth-year students developed a more nostalgic connection to the campus. This study demonstrates that spatial and emotional data obtained through cognitive mapping can contribute to campus design and planning processes.

Anahtar Kelimeler

Cognitive Map , Spatial Perception , METU Campus , Spatial Awareness

Bilişsel Haritalar ve Mekân Algısı: ODTÜ Kampüsü Üzerine Bir İnceleme

Öz

Bu çalışma, ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğrencilerinin ODTÜ kampüsüne dair bilişsel haritalarını inceleyerek, mekân algılarının nasıl şekillendiğini ve bu algıların duygusal bağlamlarla nasıl ilişkilendiğini anlamayı amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, öğrencilerin bilişsel haritalarında en sık vurgulanan mekânlar arasında Mimarlık Fakültesi, Devrim Stadyumu ve Çatı Kafe öne çıkmıştır. Bulgular, bu mekânların öğrenciler için hem fiziksel hem de duygusal bağlamda önemli olduğunu göstermektedir. Özellikle Devrim Stadyumu ve Çatı Kafe, genellikle olumlu duygularla ilişkilendirilirken, Mimarlık Fakültesi hem olumlu hem de olumsuz duygularla ilişkilendirilmiştir. Ayrıca, açık ve yeşil alanların öğrenciler tarafından rahatlama ve sosyalleşme mekânları olarak algılandığı görülmüştür. Sınıf seviyelerine göre duygusal bağlamda farklılıklar gözlemlenmiş, birinci sınıf öğrencilerinin akademik mekânları daha çok stresle ilişkilendirdiği, dördüncü sınıf öğrencilerinin ise kampüsle daha nostaljik bir bağ kurduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma, bilişsel haritalama yöntemiyle elde edilen mekânsal ve duygusal verilerin, kampüs tasarımı ve planlama süreçlerine katkı sağlayabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilişsel Harita , Mekan Algısı , ODTÜ Kampüsü , Mekansal Farkındalık

Etik Beyan

Çalışma, ODTÜ İnsan Araştırmaları Etik Kurulu tarafından 06.06.2018 tarihinde 2018-FEN-031 protokol numarasıyla onaylanmıştır

Teşekkür

Çalışma için ders vakitlerinin bir kısmını bize ayıran hocalarımıza ve çalışmaya katılım sağlayan öğrencilerimize teşekkür ederiz.

Kaynakça

• [1] Cubukcu, E., Mensı, B., & Horoz, C. 2019. The Relation Between Urban Morphology and Physical Environmental Qualities: Comparing Walkability in Neighborhoods via Analyses of Spatial Statistics and Indices of Graph Theory and Space Syntax. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 658-665
• [2] Downs, R., & Stea, D. 1973. Image and environment: Cognitive mapping and spatial behavior. Chıcago: IL: Aldine.
• [3] Kitchin, R. 1994. Cognitive maps: What are they and why study them? Journal of environmental psychology, 1-19.
• [4] Lynch, K. 1960. The image of the city, Cambridge: MIT Press.
• [5] Tversky, B, B. 2003. Structures of mental spaces: How people think about space. Environment and Behavior, 66-80.
• [6] Montello, D. 1993. Scale and multiple psychologies of space. A. Frank, & I. Campari içinde, Spatial Information Theory: A Theoretical Basis for GIS (s. 312-321). Berlin: Springer.
• [7] Gould, P., & White, R. 1974. Mental Maps. London: Penguin Books.
• [8] Relph, E. (1976). Place and placelessness (Vol. 67, p. 45). London: Pion.
• [9] Norberg-Schulz, C. (1980). Genius loci: Towards a phenomenology of architecture. New York: Rizzoli, 17, 22-23.
• [10] Pallasmaa, J. (2024). The eyes of the skin: Architecture and the senses. John Wiley & Sons.
• [11] Mulrooney, H. M. & Kelly, A. F. 2020. The university campus and a sense of belonging: what do students think? New Directions in the Teaching of Physical Sciences, 15-1.
• [12] Ülkeryıldız, E., Arsan, Z., & Akış, T. 2009. Öğrenci zihin haritalarında kente ilişkin deneyimle değişen çevre algısı. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 72-82.
• [13] Südaş, İ., & Öz, İ. 2018. Davranışsal coğrafyada bilişsel haritalar: Ege Üniversitesi kampüsü örneği. Türk Coğrafya Dergisi, 81-92.
• [14] Herman, J., Kail, R., & Siegel, A. 1979. Cognitive maps of a college campus: A new look at freshman orientation. Bulletin of the Psychonomic Society, 183-186.
• [15] Topcu, K., & Topcu, M. 2012. Visual presentation of mental images in urban design education: cognitive maps. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 573-582.
• [16] Albayrak, A., 2023. Mapping Minds, Charting Memories: Spatial Dimensions of Collective Memory in the METU Ankara Campus and Faculty of Architecture, M.S. - Master of Science, Middle East Technical University.
• [17] https://erenefeoglu.tr/portfolio