CEBRÎ İHALE KESİNLEŞTİKTEN SONRA FAZLADAN ÖDENEN KATMA DEĞER VERGİSİNE İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARDA YARGI YOLUNA VE GÖREVLİ MAHKEMEYE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER

Yıl 2023, , 577 - 624, 17.06.2023

Efe Dırenisa

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1295177

Öz

İhale alıcısının lehine mevcut olan katma değer vergisi (KDV) istisnasının (KDVK m. 17) (veya muafiyetinin) ya da KDV indiriminin uygulanmaması, satış ilânında KDV’nin olduğundan fazla gösterilmesi veya başka bir hesaplama hatası sebebiyle ihale alıcısından fazla tutarda KDV tahsil edilebilmektedir. İhale alıcısından haksız olarak KDV alınması hâlinde, bu paranın iade edilmesi mümkün olmalıdır. Aksi takdirde cebrî icra faaliyetinin kanunîlik ilkesi uyarınca taşıması gereken mutlak belirlilik, öngörülebilirlik ve kesinlik zedelenir ve mülkiyet hakkına da doğrudan bir müdahale söz konusu olur. Hukukumuzda bazı uyuşmazlıklarla ilgili olarak adlî yargı ile idarî arasındaki sınırın belirlenmesinde zorluk yaşanmaktadır. Bir yargı yoluna dâhil olan uyuşmazlık, başka bir yargı yoluna giren bir mahkemece incelenemez. Aksi hâlde birbirine aykırı (çelişen) kararların verilmesi sakıncası doğar. Bu çalışmada cebrî açık arttırmalar kapsamında tahsil edilen KDV’ye ilişkin olarak ihalenin kesinleşmesinden sonra ortaya çıkan uyuşmazlıkların tâbi olduğu yargı yolu ve bu uyuşmazlıklar bakımından görevli mahkeme konuları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cebrî ihale, cebrî icra takibi, yargı yolu, görev, katma değer vergisi, İcra ve İflâs Kanunu

Kaynakça

• AKKAN, Mine, Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• ANSAY, Sabri Şakir, Hukuk İcra ve İflâs Usulleri, 5. Bası, Ankara, İstiklal Matbaası, 1960.
• ARSLAN, Ramazan, İcra-İflâs Hukukunda İhale ve İhalenin Feshi, Ankara, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları: 478, 1984.
• ARSLAN, Ramazan-YILMAZ, Ejder-TAŞPINAR AYVAZ, Sema-HANAĞASI, Emel, İcra ve İflâs Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, 2022.
• AŞIK, İbrahim-ORUÇ, Yakup-TOK, Ozan-SAÇAR, Ömer Faruk, İcra ve İflâs Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2022.
• ATALI, Murat-ERMENEK, İbrahim-ERDOĞAN, Ersin, İcra ve İflâs Hukuku, 6. Bası, Ankara, Yetkin Yayınları, 2022.
• AYDIN, Alper, “İdari Yargı Kararları Işığında Vergi Dairelerinin Mali Sorumluluğu”, Konya Barosu Dergisi, C. 1, S. 1, Y. 2021, ss. 213-245.
• BALCI, Mustafa, Vergi Hataları ile Düzeltme-Şikayet Konusunda Uygulamada Yaşanan Hukuki Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 2. Bası, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2022.
• BELGESAY, Mustafa Reşit, İcra ve İflas Kanunu Şerhi, 4. Bası, İstanbul, M. Sıralar Matbaası, 1954.
• BERKİN, Necmeddin M., İcra Hukuku Dersleri, 2. Bası, İstanbul, Hamle Matbaası, 1969.
• BERKİN, Necmeddin M., Tatbikatçılara İcra Hukuku Rehberi, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1980.
• BLUMENSTEİN, Ernst, Handbuch des Schweizerischen Schuldbetreibungsgesetz, Bern, 1911.
• EKECİK, Şükran-ŞİŞMAN, Gülden, “Cebri Satışlarda Katma Değer Vergisi”, BATİDER, C. 26, S. 3, Y. 2010, ss. 69-86.
• ERCAN, İsmail, Uygulamacılar İçin İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, 9. Bası, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2022.
• GÖRGÜN, Şanal-BÖRÜ, Levent- KODAKOĞLU, Mehmet, İcra ve İflâs Hukuku, 3. Bası, Ankara, Yetkin Yayınları, 2022.
• GÜRDOĞAN, BURHAN, İcra Hukuku Dersleri, Ankara, Ajans Türk Matbaası, 1970.
• HAZNEDAR, İbrahim Murat, “Cebri İcra Yoluyla Taşınmaz Satışlarında Katma Değer Vergisi”, İBD, C. 83, S. 2, Y. 2009, ss. 793-808.
• KARSLI, Abdurrahim, İcra ve İflas Hukuku Esasları, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2022.
• KIZILTOPRAK, Özgür, “İcra Satış İşlemlerindeki Vergi Uyuşmazlıklarında Görevli Yargı Yeri”, TBBD, 2023/165, ss. 55-73.
• KREN KOSTKİEWİCZ, Jolanta- VOCK, Dominik, Kommentar zum Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs, 4. Aufl., Zürich, 2017, (Schulthess Kommentar-SchKG- SK SchKG).
• KREN KOSTKİEWİCZ, Jolanta, SchKG Kommentar Schuldbetreibungs- und Konkursgesetz mit weiteren Erlassen, OFK- Orell Füssli Kommentar, 20. Aufl., Zürich, 2020.
• KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü C. I, 6. Bası, İstanbul, Demir Demir Yayıncılık, 2001 (C. I).
• KURU, Baki, İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, 2. Bası, Ankara, Adalet Yayınevi 2013. (El Kitabı).
• KURU, Baki-ARSLAN, Ramazan-YILMAZ, Ejder, İcra ve İflâs Hukuku, 28. Bası, Ankara, Yetkin Yayınları, 2014.
• KURU, Baki-AYDIN, İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, 7. Bası, Ankara, Yetkin Yayınları, 2022.
• KURU, Baki-AYDIN, Burak, Medenî Usul Hukuku El Kitabı, C. I, 2. Bası, Ankara, Yetkin Yayınları, 2021 (El Kitabı).
• NAMLI, Mert, İcra Hukukunda Taşınmaz Malların Haczi ve Paraya Çevrilmesi, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2019.
• ÖNCEL, Mualla-KUMRULU, Ahmet-ÇAĞAN, Nami-GÖKER, Cenker, Vergi Hukuku, 28. Bası, Ankara, Turhan Kitabevi, 2019.
• ÖZEKES, Muhammet, İcra Hukukunda Temel Haklar ve İlkeler, Ankara, Adalet Yayınevi, 2009.
• PEKCANITEZ, Hakan-ATALAY, Oğuz-ÖZEKES, Muhammet, Medenî Usûl Hukuku, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2022.
• PEKCANITEZ, Hakan- ATALAY, Oğuz- ÖZEKES, Muhammet- SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral, İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, 9. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2022.
• PEKCANITEZ Hakan- ATALAY Oğuz- ÖZEKES Muhammet- SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral, İcra ve İflâs Hukuku, 11. Bası, Ankara, Yetkin Yayınları, 2013.
• PEKCANITEZ, Hakan-SİMİL, Cemil, İcra ve İflâs Hukukunda Şikâyet, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2017.
• POSTACIOĞLU, İlhan E.-ALTAY, Sümer, İcra Hukuku Esasları, İstanbul, Vedat Kitaçılık, 2010.
• STAEHELİN Daniel- BAUER Thomas-LORANDİ, Franco, Basler Kommentar zum Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs, B. I, 3. Aufl., Basel, 2021, (Basler Kommentar SchKG-BSK SchKG).
• TAŞKAN, Yusuf Ziya, Vergi Hukuku, 5. Bası, Ankara, Adalet Yayınevi, 2022.
• ULUKAPI, Ömer, İcra ve İflâs Hukuku, Konya, Mimoza Yayıncılık, 2015.
• UYAR, Talih-UYAR, Alper-UYAR, Cüneyt, İcra ve İflâs Kanunu Şerhi C. II, 3. Bası, Ankara, Bilge Yayınevi, 2014.
• ÜSTÜNDAĞ, Saim, İcra Hukukunun Esasları, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2004.
• VOCK, Dominik- MEİSTER-MÜLLER, Danièle, SchKG-Klagen nach der Schweizerischen ZPO, 2. Aufl., Zürich, 2018.
• YILDIRIM, M. Kâmil- DEREN YILDIRIM, Nehvis, İcra ve İflas Hukuku, İstanbul, Beta Yayınları, 2021.
• YILMAZ, Ejder, İcra ve İflâs Kanunu Şerhi, Ankara, Yetkin Yayınları, 2016.