SAVAŞA VARMAYAN ZORLAMA YOLU OLARAK ZARARLA KARŞILIK VE BAZI UYGULAMALAR

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 111 - 157, 05.08.2016

Süleyman Dost Zehra Korkmaz

Öz

Birleşmiş Milletler Şartı ve uluslararası hukukun emredici kuralları gereğince kuvvet kullanma ve kullanma tehdidinde bulunma yasaktır. Ancak bu yasağa rağmen uluslararası hukuka aykırı fiiller ve bunlara karşı zorlama yollarına başvurulduğu da bir gerçektir. Uluslararası hukukta misilleme, müdahale ve zararla karşılık savaşa varmayan zorlama yolları olarak sayılmaktadır. Bu yollardan biri olan zararla karşılık yolu, kapsamındaki fiillerin genel olarak kuvvet kullanma ve kuvvet kullanma tehdidi içerdiğinden dolayı uluslararası hukuka aykırılığı tartışma konusudur. Bu çalışmada zararla karşılık zorlama yolunun kapsamı, başvurma şartları ve sınırları, teori ve uygulama açısından incelenecektir

Anahtar Kelimeler

Zararla karşılık, misilleme, uluslararası hukuk

REPRISAL AS A ONE WAY OF COERCION AND SOME APPLICATIONS

Öz

According to the United Nations Charter and international
mandatory rules, use of power and threat of use of power are
prohibited. However, despite this prohibition, it is fact that acts
contrary to international law and is also recourse to force against
them. Reprisal, retortion and intervention are countermeasures in
international law. As one of countermeasures reprisal contains use
of force and threat of use of force. Because it is controversial one
way of coercion. It shall be examined, the scope of the reprisal,
conditions and limitations of application, in terms of theory and
practice.

Anahtar Kelimeler

Reprisal, retorsion, international law

Kaynakça

• ACER, Yücel, KAYA, İbrahim, Uluslararası Hukuk Temel Ders Kitabı İngilizce Özetli, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014
• AKSAR, Yusuf, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk Güncellenmiş 3. Baskı, Ankara, 2015.
• ALLAND, Denis, “The Definition of Countermeasures” The Law of International Responsibility, (Edited by James Crawford, Alain Pellet, and Simon Olleson), Oxford: Oxford University Press, 2010, (s.1127–1136)
• ALSAN, Zeki Mesud, Devletler Hukuku Dersleri, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1947. ALSAN, Zeki Camianın Devletler Hukuku (Milletlerarası Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1951.
• Düzenlenmesi), C.2, Ankara
• BERKİ, Şakir, Devletler Umumi Hukuku, Yargıçoğlu Matbaası, Ankara, 1968.
• BOZKURT, Enver, Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanımı, Asil Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2003
• BOZKURT, Enver / KÜTÜKÇÜ, M. Akif / POYRAZ, Yasin, Devletler Hukuku, Yetkin Yayınları, Genişletilmiş 6. Baskı, Ankara, 2015.
• BURTON, M. Leiser , "The Morality of Reprisals," Ethics, Vol:85, Number:2, Jan-1975.
• CRAWFORD, James, “Counter-measures as Interim Measures” EJIL, Vol:5, 1994.
• CRAWFORD, James, Materials on the Responsibility of States for International Wrongful Acts (=Wrongful Acts), United Nations Legislative Series, New York, 2012.
• DOĞAN, İlyas, Devletler Hukuku, Astana Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, 2013.
• ECER, A. Vehbi, “İslam Tarihinde İlk Ambargo Uygulaması”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.2, 1988.
• ERDAL, Selcen, “Uluslararası Hukukta Karşı Önlemler ve Akçakale‟de Yaşananlar”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.22, S.1, 2014.
• EREN, M. Yusuf, “Uluslararası Hukukta Savaşa Varmayan Kuvvet Kullanma Yolları”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.3, S.2, 2012.
• ERKİNER, Hakkı Hakan, Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğu, XII Levha Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul, 2010. KARABULUT,
• Bilal, “Uluslararası Yaptırımların
• Hukuksal Bir Analizi”, Uluslararası Hukuk ve Politika, C.3, S.12, 2007.
• KELSEN, Hans, Principles of International Law, The Lawbook Exchange, (https://books.google.com.tr), (Erişim tarihi:31.12.2015). Ltd., Clark, New Jersey, 2003.
• KESKİN, Funda, Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma: Savaş, Karışma ve Birleşmiş Milletler, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, Ankara, 1998.
• KORKMAZ, Zehra, Uluslararası Hukukta Savaşa Varmayan Zorlama Yolları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Isparta, 2014.
• LE FUR, Louis, Devletler Umumî Hukuku, (Çeviren: Şinasi Z. Devrin), İstanbul Üniversitesi Devletler Hukuku Enstitüsü, Ankara, 1943.
• LÜTEM, İlhan, Devletler Hukuku Dersleri (Yetkiler- Alanlar-Yetkilerin Kullanılması-Barış ve Güvenliğin Sağlanması), C.2, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1956.
• MENEMENCİOĞLU, Etem, Devletler Umumî Hukuku, C.1-2, İstanbul Devlet Basımevi, İstanbul, 1938.
• MERAY, Seha L., Devletler Hukukuna Giriş, C.2, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Gözden geçirilmiş 4. Bası, Ankara, 1975.
• MERAY, Seha L., Uluslararası Hukuk ve Örgütler, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Ankara, 1979
• MITCHEL, Andrew D., “Does One Illegality Merit Another? The Law of Belligerent Reprisals in International Law”, Military Law Review, Vol:170, 2001.
• NEWTON, Michael A., “Reconsidering Reprisals”, Duke Journal of Comparative & International Law, Vol:20, 2010.
• ÖĞÜT, Selman, 21. Yüzyılda Uluslararası Hukuk Çerçevesinde Yapılandırılması, XII Levha Ayıncılık, 1.Baskı, İstanbul, 2014. Güvenlik Konseyi’nin Yeniden
• PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk Dersleri, C.3, Turhan Kitabevi, Gözden Geçirilmiş 4. Baskı, Ankara, 2005.
• PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Turhan Kitabevi Yayınları, Gözden Geçirilmiş 5. Bası Ankara, 2007.
• POYRAZ Yasin / İPEK, Aydın, “Uluslararası Hukukta Savaşa Varmayan Kuvvet Kullanımı”, Mevlana Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.1, S.1, 2013, ss.199-229.
• SEVİĞ, Muammer Raşit, Özel Devletler Umumî Hukuku, Genişletilmiş ve Yeniden Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1958.
• SUR, Melda, Uluslararası Hukukun Esasları, Beta Yayıncılık, Tıpkı 6.Baskı, İstanbul, 2013.
• TAŞDEMİR, Fatma, Uluslararası Terörizme Karşı Devletlerin Kuvvete Başvurma Yetkisi, Usak Yayınları 10, Uluslararası Hukuk Serisi 3, 1.Baskı, Ankara, 2006.
• TOSUN, Fatih, “Uluslararası Hukuk‟ta „Kuvvet Kullanma ve Karışma‟ Kavramlarının Değişen Anlamı”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, S. 9, 2009.
• TÜTÜNCÜ, Ayşe Nur, İnsancıl Hukuka Giriş, Beta Yayınları, 2.Baskı, 2012
• ÜNAL, Şeref, Uluslararası Hukuk, Yetkin Yayınları, Ankara, 2005.
• ……………..., Draft articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts with commentaries, (A/56/10), In Yearbook of the International Law Commission, 2001, http://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/commentaries/9_6 _2001.pdf (Erişim tarihi:31.12.2015)