Silahlı İnsani Müdahalenin Etik ve Siyasi Gerekçeleri

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 103 - 118, 30.12.2020

Mustafa Çakır

Öz

Uluslararası ilişkiler alanında insan doğasının tüm kararsızlığını tek başına
yansıtan bir eylem varsa, o da insanlık adına şiddet kullanmaktan ibarettir. Sivilleri
kurtarmak için başka bir ülkede askeri görevlendirmenin uluslararası hukuku ihlal
etmeyeceği argümanı uluslararası toplum için yeni değildir. Bu fikir, Grotius, Vattel,
Pufendorf, Suarez veya de Vitoria gibi klasik yazarların eserlerinde ve on dokuzuncu
yüzyılın ortalarından bu yana States tarafından birçok olayda defalarca tartışıldı.
Zamana ve bağlama bağlı olarak doktrinde inşa edilen bu uygulamayı aşağı yukarı
doğru bir şekilde tanımlamak için farklı isimler kullanıldı. 19 yy da insanlığın müdahalesi
İngilizce konuşma geleneğinde insani müdahale ve Fransızca konuşma geleneğinde
müdahale hakkı ve görevi ve kısa bir süre için koruma sorumluluğu(R2P) olarak geçti. BM
şartının kabul edilmesi ve bunun hemen ardından güç kullanımı yasağının tesisinden
sonra, bu argümanın desteklenmesi güçleşmiştir. Fakat bu argüman yabancı uyrukların
güvenliği için sürekli takibi, kontrolü gözardı etmeden mevcudiyetini korumaya devam
etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnsani Müdahale, Koruma Sorumluluğu, İnsani Gerekçeler

Moral And Political Grounds Of Armed Humanitarian Intervention

Öz

The argument that engaging military in another country to save citizens would
not violate international law is not new to international community.1 This idea was
entertained in the works of classical authors such as Grotius2, Vattel3, Pufendorf4,
Suarez5 or de Vitoria6, and it was repeatedly used by States7, by most occasions since
the mid- 19th century.
Over time as well as depending on the context, different names have been used
to designate this practice erected in doctrine: intervention of humanity, humanitarian
intervention, right or duty to interference, and was for a short time, responsibility to
protect (R2P). Following the United Nations Charter, the argument turned out to be
unsupportable, but it subsists with the notions of "intervention of humanity" or
“Humanitarian intervention”. The history of the interventions itself bears witness that
human rights are always instrumentalized. It is therefore important to analyse its causes
justified on moral and political grounds.

Anahtar Kelimeler

Humanitarian Intervention, Responsibility to Protect, Humanitarian Grounds

Kaynakça

• ARSAVA, A. Füsun, “Sovereignty and Responsibility to Protect”, Gazi University Law Faculty Journal, C. XV, 2011, Vol. 1, p. 108. Available at http://webftp.gazi.edu.tr/ hukuk/dergi/15_1_5.pdf accessed 10 August 2020.
• BARNETT, M, KIM, H, O’DONNELL, M and SITEA, L, “Peacebuilding: What Is in a Name”, Global Governance, vol. 13, 2007, pp: 35-58
• BELLAMY, Alex J, Just Wars. From Cicero to Iraq, Cambridge, Polity Press, 2006 Berlin Resolution of 25 August 1999 (commented by Robert Kolb) Collection ‘‘resolutions’’ n˚ 1, Pedone, Paris, 2003
• BETTATI, Mario, “Un droit d’ingérence ?”, Revue Générale de Droit International Public., 1991, pp. 639-670.
• CAICEDO, Juan Pablo, “The Instrumentalization of Humanitarian Action by Western Militaries in Contemporary Peace Operations”, Revista de Relaciones Internacionales, Estrategia y Seguridad 2009, 4(1), 115-128 available online at https://www.redalyc.org/ pdf/927/92712970007.pdf accessed 7 September 2020
• ÇAKIR, Mustafa, İnsani Müdahale Hakkı, Unpublished PhD Dissertation, AÜSBE, Ankara 2003