İnsani Müdahale ve Kosova Örneği

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 139 - 170, 30.12.2020

Gönül Gülgezen

Öz

Balkanlar stratejik konumu, siyasal, dinsel, çok etnikli ve kültürel yapısı ile tarih
boyunca çatışma alanlarından biri olmuş, Soğuk Savaşın ardından Yugoslavya’nın
dağılmasıyla yeni devletler ortaya çıkmıştır. Sırp-Arnavut etnik çatışması 1990’lı yılarda
ortaya çıkmış bir devlet içi çatışma örneğidir. Çalışmanın odağında ‘‘İnsani Müdahale ve
Kosova Örneği,’’ yer almıştır. Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti içinde Kosova,
Voyvodina ile birlikte doğrudan Belgrad Yönetimine bağlı iki özerk eyaletten biriydi.
Tarihsel arka planı da göz önünde bulundurularak, Yugoslavya’nın dağılmasından
itibaren Kosova’nın bağımsızlığa giden süreci değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın hipotezi,
çatışmalarda sivillerin kaybı ve etnik temizliğe varan sorun, ülke sınırlarını aşınca
uluslararası boyut kazanmış, NATO’nun insani müdahalesi ile neticelenmiş ve sonrasında
Kosova, dünya siyasi sahnesinde küçük bir devlet olarak yerini almıştır. Konu, Batılı
devletlerin bir uluslararası örgüt vasıtasıyla soruna dahil olması, NATO’nun alan dışı
müdahalesi, Birleşmiş Milletler ve uluslararası hukuk perspektifinden değerlendirilmesi
açısından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kosova, Milliyetçilik, Etnik Çatışmalar

Kaynakça

• ACAR, Z. Selin, ‘Doktrinleşme Sürecindeki İnsani Müdahale: NATO’nun Kosova Müdahalesi ve Koruma Sorumluluğu Kavramı’, Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, C. 6. Sayı 1, 2015, ss. 113-131.
• AKGÜN, Sibel, ‘Kosova’da Yeniden Yapılandırma Çalışmaları Kapsamında Bugünkü Durum’, Akademik Bakış, C. 5. No: 17, 2012-a, ss. 249-268.
• AKGÜN, Sibel, ‘Kosova Türkleri’nin Tarihten Bugüne Kimlik Mücadelesi’, Sakarya Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, Karadeniz Araştırmaları, Sayı 34, Yaz, 2012-b, ss. 11-36.
• AKSOY, Metin, POLİSİ, Armand ve BÜYÜKÇİÇEK, Mehmet,‘Kosova: Kimin Barışı’ Barışı Konuşmak: Teori ve Pratikte Çatışma Yönetimi, (der.) Nezir Akyeşilmen, ODTÜ Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara, 2013.
• ALİLİ, Teoman, ‘‘Yugoslavya Dersleri’’, 4. Baskı, E Yayınları Tic. Ltd. Şti., İstanbul, 2017. ARI, Tayyar, ‘‘Uluslararası İlişkiler Teorileri’’, 9. Baskı, Aktüel Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., Bursa, 2018.
• ARIBOĞAN, D. Ülke, AYMAN, Güler ve DEDEOĞLU, Beril, ‘‘Uluslararası İlişkiler Sözlüğü’’, (der.) Faruk Sönmezoğlu, (yay. ed.) Hande, O. Özdağ, 5. Baskı, Der Yayınları, İstanbul, 2017.
• ARMAOĞLU, Fahir, ‘‘20. Yüzyıl Siyasi Tarihi’’, 18. Baskı, Alkım Kitabevi, İstanbul, 2012. ARSAVA, Füsun, ‘Self Determinasyon Hakkı ve Kosova’, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt: 5, No: 17, 2009, ss. 1-21.
• ATEŞ, Davut, ‘‘Uluslararası Politika’’, 1. Baskı, Dora Basım-Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Bursa, 2013.
• AYTOĞU, O. Çağatay, ‘‘Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları Doğrultusunda İnsani Müdahale’’, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, 2016.