CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİ VE TAŞRA TEŞKİLATINA YANSIMALARI

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 35 - 68, 30.06.2021

Emin Koç

https://doi.org/10.52273/sduhfd..910600

Öz

Türk Hukuku’nda 2017 Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanlığı Hükûmet sistemi benimsenmiştir. Hükûmet sistemi değişikliği başta devlet organları olmak üzere bütün idari örgütlenmeyi etkilemektedir. Cumhurbaşkanı yeni sistem ile yürütmenin başı ve temsilcisi niteliğindedir. Diğer yandan Cumhurbaşkanının partisi ile ilişiğinin devam etmesi aynı zamanda siyasi bir kimliğe sahip olmasına neden olmaktadır. Yürütme organının değişimi haliyle başkent ve taşra teşkilatını da etkilemektedir. Özellikle başkanlık sistemlerinde üst kademe kamu görevlilerinin atanması yürütme organının uyumlu ve verimli çalışması açısından önemlidir. Bu çerçevede özellikle valilerin statüsü, atanma şartları ve usulü, görevleri önemli hale gelmiştir

Anahtar Kelimeler

Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi, İdari Yapı, Taşra Teşkilatı, Vali, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Kaynakça

• Ardıçoğlu Artuk, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Ankara Barosu Dergisi, Yıl 75, S. 3, Ankara 2017.
• Ardıçoğlu Artuk, Hukuka Uygun Olmayan Sokağa Çıkma Yasağı Hukuka Aykırı Mıdır?, https://birikimdergisi.com/guncel/7331/hukuka-uygun-olmayan-sokaga-cikma-yasagi-hukuka-aykiri-midir, (10.03.21.
• Atar Yavuz, Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Rejimi ve Anayasallık Denetimi, Anayasa Yargısı Dergisi, C.36, S.1, Ankara 2019, (https://www.anayasa.gov.tr/media/6108/yavuz_atar.pdf, (16.09.20).
• Coşkun Vahap, 16 Nisan 2017 Tarihinde Kabul Edilen Anayasa Değişikliklerinin Değerlendirilmesi, DÜHFD, C. 22, S. 36, 2017.
• Gönenç Levent/Kontacı Ali Ersoy , 2017 Tarihli Anayasa Değişikliği Sonrasında Yasama - Yürütme İlişkileri, s.53-79, http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2019-145-1880, (25.02.21).
• Gören Zafer, Anayasa Hukuku, Ankara 2018, Yetkin Yayınları.
• Gözler Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, Ekin Yayınevi, Bursa 2011.
• Gözler Kemal, İdare Hukuku, C.I, 3.Baskı, Ekim Yayınevi, Bursa 2019.
• Gözler Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Yayınevi, Bursa 2018.
• Gözler Kemal, Türk Anayasa Hukuku, Ekin Yayınevi, Bursa 2018.
• Gözler Kemal/Kaplan Gürsel, Türk İdare Hukuku Dersleri, Ekin Yayınevi, Bursa 2018.
• Gözler, Kemal, “Korona Virüs Salgınıyla Mücadele İçin Alınan Tedbirler Hukuka Uygun Mu? (2)”, http://www.anayasa.gen.tr/korona-2.htm, (10.03.21).
• Gül Cengiz, Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Sisteminin Dinamikleri ve Yürütmenin Yeni Konumu, ERÜHFD, C. 13, S. 2, 2018, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/608811, (26.02.21).
• Güler Betül, İdarenin Covid-19 Pandemisine İlişkin Sokağa Çıkma Yasağı Kararlarının Kanuni İdare İlkesi Kapsamında Değerlendirilmesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Covid-19 Özel Sayısı, C.19, S.38.
• Günday Metin/Sever D. Çiğdem, 2017 Anayasa Değişiklikleri ve Uyumlaştırma Sürecinin İdare Hukukunda Yarattığı Etki Üzerine Bir Değerlendirme, Prof. Dr. Nami Çağan Anısına Armağan, Atılım Üniversitesi Yayınları, Ankara 2020.
• Karahanoğulları Onur, Devletin Kural Koymasında Yeni İşbölümü, http://80.251.40.59/politics.ankara.edu.tr/karahan/makaleler/cbk.pdf, (03.03.21).
• Karslı Mehmet Rauf, Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Atama Usul ve Esasları Üzerine Bir İnceleme, SÜHFD., C. 28, S. 1, 2020.
• Kasapoğlu Turhan Mine, Covid-19 Pandemisinde İlan Edilen Sokağa Çıkma Yasaklarının İdare Hukuku Yönüyle Değerlendirilmesi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi – İnÜHFD 11(2), 2020, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1209887 (07.02.21).
• Koç Emin/Arap İbrahim Türk İdare Teşkilatında Atipik Yeni Bir Örgütlenme: Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, C. 28, S. 4, Ekim 2019.
• Özbudun Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara 2018, Yetkin Yayınları.
• Sever Çiğdem, “Covid-19 Günlerinde İdare Hukuku: Salgınla Mücadelede Kolluk Yetkileri Üzerine Bir İnceleme”, https://atilim.academia.edu/DilsadCigdemSever, (18.02.21).
• Sever Dilşad Çiğdem, Cumhurbaşkanının Teşkilatlanma Konusundaki Yetkileri ya da “Parthenogenesis” Olmak, http://www.kamuhukukculari.org/upload/dosyalar/DilAad_yOidem_Sever.pdf , (03.02.21).
• Sevgili Gençay Fatma Didem, Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Yargısal Denetimi: İlk Kararlar - İlk İzlenimler, TBB Dergisi 2020 (151), http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2020-151-1939, (18.02.21).
• Sevgili Gençay Fatma Didem, Kanun ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Karşılıklı Mahfuz Alanları Meselesi, https://www.kamuhukukculari.org/upload/dosyalar/Fatma_Didem_Sevgili.pdf, (03.03.21).
• Sezer Abdullah, Normlar Hiyerarşisi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri (Çok Boyutlu Normlar Piramidi Yaklaşımı), Anayasa Yargısı Dergisi, C.36, S.1, Ankara 2019, s.377, https://anayasa.gov.tr/media/6109/abdullah_sezer.pdf, (03.03.21).
• Söyler Yasin, 3 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine Göre Üst Kademe Kamu Yöneticisi Kimdir?, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.2, S.1, Ankara 2020, (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1177553, (20.01.2021)).
• Söyler Yasin, Yeni Başkanlık Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Seçkin Yayınları, Ankaran2018.
• Şirin Tolga, Gündeme İlişkin Değerlendirme: Olağan Dönemlerde Sokağa Çıkma Yasağı İlan Edilebilir mi?, Anayasa Hukuku Dergisi, C.4, S.7, 2015.
• Taşdöğen Salih, Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fak. Dergisi, S.65, C.3, Ankara 2016.
• Tekinsoy Ayhan, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Yürütmenin Mahfuz Düzenleme Yetkisi Açısından Değerlendirilmesi, http://www.kamuhukukculari.org/upload/dosyalar/Ayhan_Tekinsoy.pdf, (03.03.21).
• Tunç Hasan, Türk Anayasa Hukuku Ders Kitabı, Gazi Kitabevi, Ankara: 2018.
• Ulusoy Ali D., Aralık 2016 Anayasa Teklifi Neler Getiriyor, Neler Götürüyor?, http://www.anayasa.gen.tr/ulusoy-anayasadegisikligi.pdf, (03.03.21).
• Ülgen Adadağ Özen, Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Niteliği ve Türleri, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, , S.1, İstanbul 2018.
• Yasin Melikşah, Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Türk İdari Teşkilat Hukukuna Etkileri, Anayasa Yargısı Dergisi, C.36, S.1, Ankara 2019, s.318, https://www.anayasa.gov.tr/media/6102/meliksah-yasin.pdf, (02.02.21).
• Yavuzdoğan Seçkin, Tehlikeli Salgın Hastalık Sebebiyle Alınan Sokağa Çıkma Yasağı Kararları Üzerine Bir Kaç Not, Adalet Dergisi, 2020, C.1 , S. 64, https://dergipark.org.tr/tr/pub/adaletdergisi/issue/56065/770460, (07.02.21).
• Yıldırım Turan, Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.23, S.2, https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruhad/issue/36535/414732, (11.09.19);
• Yıldırım Turan, İdarenin Kanuniliği İlkesi Bağlamında Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Anayasal Sınırı, Anayasa Yargısı Dergisi, C.36, S.1, Ankara 2019.
• Yıldırım Turan; Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.23 S.2, 2017.
• Zengin Ozan, Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi ve İdari Yapıya Etkisi, Emek Araştırma Dergisi, C. 10, S.15, Haziran 2019, (https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TXpFM05EWXlNZz09, (21.01.2021)).